Με δύο πρόσωπα…

… φεύγει αυτός ο Οκτώβριος. Το ένα ήταν στη Σερβία, με την πτώση του

Μιλόσεβιτς, και το άλλο στο Ισραήλ, με την κατάρρευση της «ειρήνης». Αν με μια

πρώτη ματιά δεν μοιάζουν πολύ μεταξύ τους, ας όψεται γι’ αυτό η διεθνής

διπροσωπία ­ αυτή που υπονομεύει τις ίδιες τις αρχές του «νέου ουμανισμού», ο

οποίος υποτίθεται ότι διέπει τις σύγχρονες διεθνείς σχέσεις. Κάποια χρήσιμα

μαθήματα μπορούν να διδαχθούν από αυτήν τη στάση οι λαοί της Ανατολικής

Ευρώπης. Γιατί αυτά ακριβώς τα γεγονότα δείχνουν τι ενδιαφέρει περισσότερο,

ποιον και γιατί.

Η αναταραχή…

… στη Μέση Ανατολή έχει παγκόσμια σημασία, σε αντίθεση με τον

ακρωτηριασμό των Βαλκανίων. Όμως, το ευρωπαϊκό «καρότο» της διεύρυνσης δεν

μπορεί να κάνει να ξεχαστεί μια δεκαετία ευρωπαϊκής απουσίας από τα φλεγόμενα

Βαλκάνια, όσο διαλυόταν η Γιουγκοσλαβία. Μερικές εβδομάδες ταραχών στη Μέση

Ανατολή στάθηκαν αρκετές για να συρρεύσουν εκεί όλοι οι διεθνείς μεσολαβητές

για μια γρήγορη ειρήνευση. Δυσάρεστες συγκρίσεις κάνει το περιοδικό «Central

Europe Review». Από τη μια πλευρά, ο παρίας, η Σερβία, υπόλογη για εγκλήματα

κατά της ανθρωπότητας, που της άξιζαν παραλυτικές οικονομικές κυρώσεις και

βίαιη επέμβαση. Από την άλλη πλευρά, το Ισραήλ, ελεύθερο να κάνει τα πάντα

προκειμένου να προστατεύσει την εδαφική ακεραιότητά του και τους πολίτες του.

Το δικαίωμα…

… βέβαια του Ισραήλ να διαφυλάξει την εθνική του ασφάλεια είναι

αναφαίρετο. Απλώς εκείνο που ξενίζει είναι πως όταν άλλες χώρες προσπαθούν να

κάνουν το ίδιο, η διεθνής κοινότητα δεν αργεί να σφίξει τα λουριά στον λαιμό

τους. Η διαφορά γίνεται πιο χτυπητή από τις σύντονες προσπάθειες των ηγετών

του κόσμου να βρουν μια λύση στο σημερινό αδιέξοδο στη Μέση Ανατολή. Η

σύγκριση με τις ετεροβαρείς συνομιλίες του Ραμπουγέ είναι απογοητευτική.

Φθάνει να θυμηθούμε το εμβόλιμο εδάφιο (Παράρτημα Β’, παράγραφος 8), που

ζητούσε να επιτραπεί στο ΝΑΤΟ η κατάληψη του Κοσσυφοπεδίου και η ελεύθερη

πρόσβαση σε ολόκληρη τη Γιουγκοσλαβία. Ήταν αυτό που «νομιμοποίησε» τον

βομβαρδισμό της Γιουγκοσλαβίας, την άλλη κιόλας ημέρα.

Οι πιο δυσοίωνες…

… εξελίξεις στο Ισραήλ είναι ίσως οι επιθέσεις σε σύμβολα που

σημαίνουν ένα πολύχρονο κοινό παρελθόν συμβίωσης των διαφορετικών εθνοτήτων.

Οι επιθέσεις στους εβραϊκούς και τους μουσουλμανικούς αγίους τόπους είναι ίσως

σοβαρότερες ακόμη και από τις σφαγές στρατιωτών ή τους βομβαρδισμούς αμάχων.

Γιατί πρώτα το αίμα ξεθωριάζει και ύστερα το μίσος ­ το έχουμε ζήσει και αυτό

στην Ανατολική Ευρώπη. Οι άνθρωποι τώρα εκεί στο Ισραήλ, λένε, δεν μπορούν πια

να ζήσουν ανακατεμένοι. Τείχη ορθώνονται, που προοιωνίζονται μετακινήσεις

πληθυσμών, διαχωρισμό θρησκευμάτων και εθνοτήτων ­ τα έχουμε ζήσει δυστυχώς

και αυτά, ιδιαίτερα στη Γιουγκοσλαβία, την Τσεχία και την Πολωνία. Η συνήθης

μέθοδος για την επίλυση των εθνοτικών διαφορών σε αυτή τη γωνιά της Ευρώπης, η

αναγκαστική μετακίνηση πληθυσμών, φαίνεται τώρα πως μεταλαμπαδεύεται και στη

Μέση Ανατολή. Τόσο το χειρότερο για τον «νέο ουμανισμό». Άλλωστε, έτσι

διπρόσωπος, ήταν από την αρχή ελάχιστα πειστικός.