Κορώνα ή… ευρώ

Ελαφρό προβάδισμα έχει το «όχι» έναντι του «ναι» στο ευρώ, κατά το σημερινό

δημοψήφισμα, στη Δανία. Τόσο ελαφρό, που και οι δύο πλευρές «μυρίζονται» νίκη

και οι δύο πλευρές «μυρίζονται» ήττα.

Πόσο σημαντική είναι η έκβαση του δημοψηφίσματος; Προφανώς είναι ένα μεγάλο

βήμα, για μια μικρή χώρα, μόλις 5,5 εκατομμυρίων κατοίκων, που έχει μακρά

παράδοση ανεξαρτησίας. Μπορεί σήμερα να μην υπάρχουν οι Βίκινγκ, αλλά η Δανία

παραμένει μια ναυτική χώρα, στην οποία βασιλεύει η μακροβιότερη βασιλική

οικογένεια της Ευρώπης.

Η πλευρά του «όχι» προβάλλει το επιχείρημα ότι η Δανία είναι μια διαφορετική

κοινωνία. Οι Δανοί διαθέτουν ένα πολύ ανεπτυγμένο σύστημα κοινωνικής πρόνοιας,

το οποίο συντηρείται από υψηλή φορολογία. Θα μπορέσουν άραγε να το διατηρήσουν

αν ενταχθούν στη ζώνη του ευρώ; Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η συμμετοχή στο ευρώ

φέρνει μαζί της δημοσιονομική πειθαρχία. Οι Γάλλοι και οι Γερμανοί προχώρησαν

σε μείωση των φόρων τους τελευταίους μήνες ­ κάτι που μάλλον δεν θα είχε

συμβεί αν οι δύο χώρες ήταν εκτός ευρώ. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ασκεί

επιρροή στην οικονομική πολιτική των χωρών – μελών της.

Οι… άλλοι

Η πλευρά του «ναι» επισημαίνει ότι η δανική κορώνα επισκιάζει το ευρώ. Όμως, η

μεγάλη «κόντρα» δεν είναι οικονομική, αλλά πολιτική. Οι άνθρωποι του «όχι»

υποστηρίζουν ότι οι Δανοί δεν πρέπει να εκχωρήσουν άλλες εξουσίες στην

Ευρωπαϊκή Ένωση. Κατηγορούν τους υπέρμαχους του ευρώ ότι υπερβάλλουν τα οφέλη

από την ένταξη στο ενιαίο νόμισμα (μηδενικό συναλλαγματικό κόστος και σταθερές

ισοτιμίες) και, κυρίως, ότι υποτιμούν και κρύβουν την αλήθεια για το πολιτικό

κόστος.

Οι οπαδοί του ευρώ υποστηρίζουν ότι δεν πρόκειται να εκχωρηθούν περισσότερες

εξουσίες από όσες έχουν ήδη εκχωρηθεί στην πράξη στις Βρυξέλλες ή τη

Φρανκφούρτη. Τα σύγχρονα κράτη, λένε, δεν πρέπει να είναι κυρίαρχες νησίδες,

παράδεισοι τυφλού εθνικισμού.

Επιπτώσεις

Όλοι σήμερα στην Ευρώπη αποδέχονται ότι η ένταξη στο ευρώ είναι μέρος ενός

ευρύτερου πολιτικού σχεδίου, που μπορεί να μην οδηγεί οπωσδήποτε στον

φεντεραλισμό, αλλά πάντως οδηγεί σε μία ευρύτερη ένωση. Αν οι Δανοί πουν

«όχι», οι επιπτώσεις στο ευρώ θα είναι περιορισμένες, αλλά οι επιπτώσεις στο

πολιτικό σχέδιο θα είναι πολύ βαθιές, αφού θεωρείται βέβαιο ότι θα

επιβραδυνθεί η ατζέντα της διεύρυνσης. Αν πουν «ναι», θα συμβεί το αντίθετο. Η

διεύρυνση θα επιταχυνθεί, καθώς οι Ευρωπαίοι θα θέλουν να προχωρήσουν

ολοταχώς. Ακόμη και οι ευρωσκεπτικιστές Βρετανοί μπορεί ξαφνικά να θελήσουν να

ενταχθούν και αυτοί στο ευρώ.

Είτε έτσι είτε αλλιώς, οι Δανοί θα μας επηρεάσουν με τη σημερινή τους απόφαση

σε βαθμό δυσανάλογο με το μέγεθος της χώρας τους. Πριν κανείς σπεύσει να

παραπονεθεί, ας μην ξεχνάει αυτό: πως από όλους τους ευρωπαϊκούς λαούς, ήταν ο

μοναδικός που είχε την ευκαιρία να ψηφίσει για την ένταξη στο ευρώ. Και μόνο

γι’ αυτό, αξίζουν τη δόξα.

Οι συντάξεις τάραξαν την ισορροπία

Οπαδοί και αντίπαλοι του ευρώ έδιναν μάχη σώμα με σώμα, σύμφωνα με τις

δημοσκοπήσεις, μία ημέρα πριν από το δημοψήφισμα. Όμως, ένα σχόλιο που

αποδόθηκε στον επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας ήλθε χθες να

ταράξει αυτή την ισορροπία.

Οι ευρωπαϊκές αρχές και η κυβέρνηση της Δανίας προσπαθούσαν χθες να

κατασιγάσουν τις αντιδράσεις σε δημοσίευμα της εφημερίδας «HandelsZeitung»,

σύμφωνα με το οποίο ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Βιμ

Ντούιζενμπεργκ υποσχέθηκε ότι θα ασκήσει πιέσεις στη Δανία προκειμένου να

αναμορφώσει το συνταξιοδοτικό σύστημα της χώρας μετά την ένταξη στο ευρώ.

Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, το ένα δέκατο των ψηφοφόρων είναι αναποφάσιστοι.

Δημοσκόπηση της εταιρείας Vilstrup φέρνει την πλευρά τού «ναι» να προηγείται

με 46% έναντι 44%. Όμως, δημοσκόπηση της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας έδωσε

για πρώτη φορά χθες αποφασιστική πλειοψηφία 51,7% στο «όχι» έναντι 41,3%.

Σύμφωνα με δημοσκόπηση του Gallup, οι αντίπαλοι του ευρώ προηγούνται των

οπαδών του με 47%-41%.

Ύστερα από αυτές τις αρνητικές εξελίξεις, ο Δανός πρωθυπουργός Πουλ Νίρουπ

Ρασμούσεν έσπευσε χθες να ενισχύσει το στρατόπεδο του «ναι», υποσχόμενος ότι

δεν πρόκειται να θιγούν οι συντάξεις.