Αναζήτηση
Τα πλούτη…
…δεν πάνε παντού. Μεγάλες περιοχές του κόσμου είναι απροσπέλαστες από
την οικονομική ανάπτυξη, όπως δείχνει πρόσφατη έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας.
Το γιατί θα απασχολήσει τη σύνοδο και την αντισύνοδο της Πράγας. Πολλές
χώρες μείωσαν θεαματικά τη φτώχεια. Από το 1980, η Κίνα αναπτύσσεται με
ρυθμούς 10%. Από το 1978, σε πολλές χώρες, εκείνοι που ζουν με λιγότερο από
ένα δολάριο την ημέρα μειώθηκαν κατά 200 εκατομμύρια: από 27% στο 15% στην
Ανατολική Ασία, από 45% στο 40% στη Νότια Ασία, από 47% στο 46% στην
υποσαχάριο Αφρική. Το κακό είναι ότι πολλές άλλες χώρες δεν μπορούν να κάνουν
το ίδιο, διαπιστώνει ο Ρόμπερτ Σάμουελσον στην «Ουάσιγκτον Ποστ».
Από τα στοιχεία…
|
|
…της Παγκόσμιας Τράπεζας κάποιοι διαβάζουν μόνο εκείνα που προβάλλουν
τις αρετές της παγκοσμιοποίησης. Όμως υπάρχουν και άλλα: 1,2 δισεκατομμύρια
άνθρωποι ζουν με λιγότερο από ένα δολάριο την ημέρα. Εκτός από την Ανατολική
Ασία, ελάχιστη πρόοδος έχει γίνει την τελευταία δεκαετία. Γιατί; Οι αντίπαλοι
της παγκοσμιοποίησης λένε πως οι πολύ φτωχοί δεν είδαν καλό από αυτήν.
Άπληστες πολυεθνικές και διαφθαρμένες ντόπιες ελίτ προσπορίστηκαν τα οφέλη. Οι
οπαδοί της παγκοσμιοποίησης λένε πως πολλές χώρες δεν έκαναν ή έκαναν κακές
μεταρρυθμίσεις. Γιατί άλλες χώρες πέτυχαν και άλλες απέτυχαν; Τι φταίει;
Οι διαφορές…
…ανάμεσα στους πολιτισμούς. Το ευαγγέλιο του καπιταλισμού προϋποθέτει
πως η ανθρώπινη φύση είναι σταθερή και απαράλλαχτη, πως με τα κατάλληλα
κίνητρα κέρδος από τη σκληρή δουλειά και την ανάληψη ρίσκου οι άνθρωποι θα
σπεύσουν να επωφεληθούν. Όμως, όχι πάντα και όχι παντού. Στο βιβλίο τους «Ο
ρόλος του πολιτισμού: Πώς οι αξίες διαμορφώνουν την ανθρώπινη πρόοδο»,
επιστήμονες από την Αμερική, την Αφρική και τη Λατινική Αμερική υποστηρίζουν
ότι οι ισχυρές κοινωνικές και ηθικές αξίες προδιαθέτουν ορισμένους λαούς υπέρ
ή κατά της οικονομικής ανάπτυξης. Η ιστορία, η παράδοση και η θρησκεία δεν
αφήνουν μερικές κοινωνίες να προσαρμοστούν στους καπιταλιστικούς θεσμούς.
Ακόμη και αν προσπαθήσουν, δεν πετυχαίνουν, γιατί τους βλέπουν αφύσικους. Σε
μερικές κοινωνίες, ο ανταγωνισμός καταδικάζεται σαν μια μορφή επιθετικότητας.
Η σημασία…
…των διαφορών ανάμεσα στους πολιτισμούς είναι προφανής. Όμως, γιατί
κανείς δεν θέλει να μιλάει γι’ αυτές; Επειδή από μέσα τους προβάλλουν δύο
απογοητευτικές διαπιστώσεις, που ούτε η μία ούτε η άλλη είναι βολικές. Η μία
είναι πως οι δυτικές χώρες και πρώτα από όλα οι Ηνωμένες Πολιτείες
επιβάλλουν τις αξίες τους στους άλλους εν ονόματι της οικονομικής ανάπτυξης.
Και η άλλη πως μερικές χώρες, μερικοί πολιτισμοί, διαιωνίζουν την οικονομική
κατωτερότητα και τη φτώχεια. Όμως, ένας πολιτισμός δεν μπορεί να εξαλειφθεί
επειδή δεν βολεύει. Όσο υπάρχει, συγκρούεται διαρκώς με τον καλπάζοντα
παγκόσμιο καπιταλισμό. Αυτή είναι μια καθοριστική σύγκρουση του νέου αιώνα.
Και γι’ αυτό, η επίμονη φτώχεια αμφισβητεί τη σοφία της παγκοσμιοποίησης.
