Ο εκδημοκρατισμός της Τουρκίας σκοντάφτει στο πανίσχυρο στρατιωτικό

κατεστημένο που θεωρεί ότι οι μεταρρυθμίσεις που έχει ζητήσει η Ευρωπαϊκή

Ένωση μπορεί να οδηγήσουν σε… διάλυση του τουρκικού κράτους.

Αντικρουόμενες απόψεις. Ο Τούρκος πρόεδρος Σεζέρ τάσσεται υπέρ του

εκδημοκρατισμού της Τουρκίας, ενώ ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Μ. Γιλμάζ,

ομιλώντας ως εκπρόσωπος των στρατιωτικών, εκφράζει «φόβους διάλυσης» του

τουρκικού κράτους εάν εκδημοκρατισθεί

Αντίθετα, οι Τούρκοι δικαστικοί, ενθαρρημένοι από την ανάδειξη του συναδέλφου

τους Αχμέτ Νεζντέτ Σεζέρ στο αξίωμα του προέδρου της Δημοκρατίας, εμφανίζονται

υπέρμαχοι του εκδημοκρατισμού.

Την ανάγκη για ένα νέο, πιο φιλελεύθερο, Σύνταγμα στην Τουρκία, εξέφρασε ο

πρόεδρος του Ανωτάτου Δικαστηρίου της Τουρκίας Σαμί Σελτζούκ, σε ομιλία του

για την έναρξη του δικαστικού έτους στη χώρα. Η Τουρκία έχει ανάγκη από ένα

Σύνταγμα που θα κατοχυρώνει τις ατομικές ελευθερίες, περιορίζοντας την κρατική

εξουσία, και που θα «ανοίξει την πόρτα για την Ευρωπαϊκή Ένωση» είπε ο Τούρκος

αρχιδικαστής.

Η πόρτα

«Η πλειοψηφία των Τούρκων πολιτών έχει αποδεχθεί τον κοσμικό χαρακτήρα του

κράτους» είπε, και επισήμανε ότι το πρόβλημα γίνεται πιο φανερό, όταν,

ορισμένες φορές, η αρχή του κοσμικού χαρακτήρα μεταβάλλεται και χάνει τον

προσανατολισμό της.

«Το τουρκικό έθνος μπορεί να ενταχθεί στην Ε.Ε. χωρίς να δημιουργηθεί πρόβλημα

για την ενότητα του τουρκικού κράτους» σημείωσε ο Σελτζούκ, μιλώντας για την

πορεία της Τουρκίας προς την Ε.Ε. Ο πρόεδρος του Ανωτάτου Δικαστηρίου της

Τουρκίας απηύθυνε έκκληση για την καταπολέμηση των βασανιστηρίων και ζήτησε

την κατάργηση της θανατικής ποινής. «Δεν πρέπει να επιβάλλουμε τον πολιτισμό

μας στους άλλους» είπε, και πρόσθεσε ότι «η δημοκρατία επιβάλλει τον σεβασμό

των διαφορών».

Αναφερόμενος στις μεταρρυθμίσεις που πρέπει να προωθηθούν κατά το επόμενο

έτος, ο Σελτζούκ ανέφερε ότι πρέπει να αλλάξει η δεύτερη παράγραφος του άρθρου

312 του ποινικού κώδικα, που προβλέπει ποινές φυλάκισης για την «υποκίνηση

φυλετικού, ταξικού και θρησκευτικού μίσους». Άρθρο, που χρησιμοποιήθηκε κατά

καιρούς για την εξόντωση πολιτικών αντιπάλων και έχει γίνει αντικείμενο πολλών

επικρίσεων στην Τουρκία και στο εξωτερικό.

Ο εκ των αντιπροέδρων της τουρκικής κυβέρνησης Μεσούτ Γιλμάζ φέρεται να δήλωσε

πως οι πανίσχυρες ένοπλες δυνάμεις της χώρας φοβούνται ότι η υιοθέτηση των

μεταρρυθμίσεων που απαιτούνται για την ένταξη της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή

Ένωση μπορεί να οδηγήσει σε διάλυση τη χώρα. «Υπάρχουν κύκλοι, όπου

εκφράζονται φόβοι ότι η Τουρκία θα διαλυθεί αν εισέλθουμε στην Ευρωπαϊκή

Ένωση. Οι ένοπλες δυνάμεις συμμερίζονται αυτή την ευαισθησία» δήλωσε ο Γιλμάζ,

σύμφωνα με την εφημερίδα «Χουριέτ».

Η Τουρκία πέτυχε τον Δεκέμβριο να συμπεριληφθεί στον κατάλογο των υποψηφίων

προς ένταξη χωρών στην Ε.Ε., αλλά αντιμετωπίζει μακρύ κατάλογο μεταρρυθμίσεων

συμπεριλαμβανομένης της χορήγησης μορφωτικών δικαιωμάτων στα περίπου 12

εκατομμύρια Κούρδους, οι περισσότεροι από τους οποίους διαμένουν στις

νοτιοανατολικές περιοχές της χώρας.

Επιφυλάξεις

«Ορισμένοι κύκλοι έχουν επιφυλάξεις. Πρέπει να τους πείσουμε» τόνισε ο Γιλμάζ,

ο οποίος είναι αρμόδιος για της σχέσεις της Τουρκίας με την Ε.Ε., χωρίς ωστόσο

να αναφερθεί σε λεπτομέρειες.

Τούρκοι ηγέτες έχουν προσδιορίσει το 2004 ως ημερομηνία έναρξης των

διαπραγματεύσεων για την πλήρη ένταξη, αλλά παρατηρητές βλέπουν ρεαλιστικότερο

ένα πλαίσιο 10 ετών. Η οργάνωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων Human Rights Watch

(Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων) ζήτησε από την Ευρωπαϊκή Ένωση να

καθορίσει για την υποψήφια προς ένταξη Τουρκία συγκεκριμένους στόχους στο θέμα

των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ώστε να μην καθυστερήσει η Άγκυρα τις απαραίτητες

μεταρρυθμίσεις.

«Η αμερικανική οργάνωση καλεί την Ε.Ε. να καθορίσει ένα λεπτομερές σχέδιο

ένταξης για την Τουρκία αναφέροντας συγκεκριμένα και ξεκάθαρα τα βήματα που

πρέπει να γίνουν. Επειδή η τουρκική κυβέρνηση έχει τη συνήθεια να αποφεύγει τα

προβλήματα και να κατευνάζει τις επικρίσεις με ημίμετρα και ανούσιες

ενέργειες» τονίζει σε ανακοίνωσή της η οργάνωση αυτή, που εδρεύει στη Νέα Υόρκη.