Μας κυβερνά το ΠΑΣΟΚ; Οχι. Οποιος όμως θέλει να κυβερνήσει με μια διάρκεια την τελευταία 25ετία οφείλει να «πάθει ΠΑΣΟΚ».

Να εξηγηθώ. Το ΠΑΣΟΚ, όπως αποκρυσταλλώθηκε ως σχηματισμός μετά το ’85, ήταν κάτι πολύ παραπάνω από κόμμα. Ηταν όντως Κίνημα.

Και κάτι ακόμη πιο ουσιαστικό. Ηταν η μαγική οθόνη μιας καλπάζουσας κοινωνικής συμμαχίας που δεν ήθελε απλώς να πάει στο πάρτι ακάλεστη. Ηθελε να οργανώσει το δικό της.

Το ΠΑΣΟΚ του 1981-2009 δεν ήταν λοιπόν απλώς κόμμα. Ηταν η απόδειξη πως η διεύρυνση της αγοραστικής δύναμης, η εμβάθυνση της δημοκρατίας, η απόκρουση της μετεμφυλιακής δεξιάς μισαλλοδοξίας είχε βρει τον μάστορά της.

Αν στη γειτονική Τουρκία η νέα ισλαμική αστική τάξη βρέθηκε να φτιάχνει τον Ανεξάρτητο Σύνδεσμο Βιομηχάνων και Επιχειρηματιών το 1999 κόντρα στην κεμαλική ελίτ, το ΠΑΣΟΚ έφτιαξε νέα τζάκια –αλλά με μια σημείωση: δεν ξέχασε το παραδοσιακό του εκλογικό σώμα. Το ηγεμονικό σώμα που διατήρησε το ΠΑΣΟΚ στην εξουσία για χρόνια. Αυτό που έφτιαξε και τους νέους όρους καταναλωτισμού, αγοράς και γης για δύο δεκαετίες.

Οχι τυχαία, το ΠΑΣΟΚ αποδυναμώθηκε όταν δεν ήταν πια ΠΑΣΟΚ. Οταν δεν ήταν επαρκές πια να εγγυηθεί την παλιά συμμαχία και την κανονικότητά της.

Το ΠΑΣΟΚ που συγκυβέρνησε με τη ΝΔ επί Μνημονίου ήταν πάλι μια διαφορετική κατάσταση. Ηταν ΠΑΣΟΚ εκτάκτου ανάγκης. Ακόμη το πληρώνει. Ακόμη και σήμερα που το ΠΑΣΟΚ ψάχνει στο δάσος της φτώχειας το κοστούμι του παλιού ΠΑΣΟΚ.

Αυτό το τελευταίο το δανείστηκαν κι άλλοι μετά το 2004.

Ο Καραμανλής Ραφήνας κυβέρνησε ως ΠΑΣΟΚ με ολίγη από Ανδρέα. Δεν υπήρχαν πια λεφτά όμως και στο δωμάτιο είχε ήδη εισχωρήσει ο ελέφαντας του δημόσιου χρέους. Ο Γιώργος Παπανδρέου και ο Σαμαράς είχαν ολίγη από Σημίτη. Ο πρώτος είχε και μοντέρνες ιδέες.

Αυτός που φόρεσε κοστούμι ΠΑΣΟΚ ήταν σίγουρα ο Τσίπρας. Με μια διαφορά. Τα στρώματα που εξέφρασε ο Ανδρέας είχαν προσδοκία για την τάξη όπου θα επιβιβάζονταν και τα ήθη που θα υιοθετούσαν. Τα στρώματα που εξέφρασε ο Τσίπρας είχαν μελαγχολία για την τάξη που εγκατέλειπαν.

Το ΠΑΣΟΚ της 25ετίας είχε όριο το 2009. Ο ΣΥΡΙΖΑ ανήλθε μέσω του τριπτύχου αντιμνημόνιο – αντιδιαφθορά – επιστροφή στο 2009. Εξαρχής η στρατηγική του ήταν μια στρατηγική επιστροφής σε μια ξεχασμένη κανονικότητα. Οι αμυντικές στρατηγικές όμως ή μάλλον αυτές που ετεροκαθορίζονται από τα λάθη του αντιπάλου δεν είναι ακριβώς συμπαγείς.

Σήμερα, τρία Μνημόνια μετά, το πιο δημοφιλές παιχνίδι είναι το κυνήγι του χαμένου Πόκεμον. Σε μια διαστροφική ανάγνωση της Ιστορίας, το πολιτικό σύστημα, πλην Κυριάκου, αναζητά το χαμένο ΠΑΣΟΚεμον –την παλιά δοκιμασμένη συνταγή –που θα του ξαναδώσει ισχύ και ηγεμονία. Εκτός κι αν είναι κι αυτό πια εικονικό.