Οταν τον Οκτώβριο η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) ολοκλήρωσε το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης έπαψε να υπάρχει ένας από τους βασικούς λόγους ανόδου των αμερικανικών μετοχών τα τελευταία έξι χρόνια. Σήμερα οι επενδυτές είναι αντιμέτωποι με μεγαλύτερες διακυμάνσεις στις αγορές. Την ίδια ώρα, ο ρυθμός ανάπτυξης της Κίνας υποχωρεί, η ανάπτυξη στην ευρωζώνη είναι σχεδόν μηδενική και στην Ιαπωνία αρνητική.

Αυτή η μεγάλη μείωση στη ζήτηση, μαζί με την υπερπροσφορά πετρελαίου, είναι ο λόγος για τον οποίο οι τιμές των εμπορευμάτων υποχωρούν.

Υπό κανονικές συνθήκες, η μείωση στη ζήτηση θα οδηγούσε τον ΟΠΕΚ, με πρώτη τη Σαουδική Αραβία, να μειώσει την παραγωγή. Ομως ο ΟΠΕΚ αποφάσισε να πλήξει τις ανταγωνίστριες πετρελαιοπαραγωγούς χώρες διατηρώντας αμετάβλητη την παραγωγή και επιτρέποντας στις τιμές να συνεχίσουν την πτώση.

Ταυτόχρονα, η Ρωσία αντιμετωπίζει σημαντικά οικονομικά προβλήματα λόγω της πτώσης των τιμών του πετρελαίου και του ρουβλίου. Η Βενεζουέλα επίσης υποφέρει καθώς για να καλύψει η κυβέρνηση τις δαπάνες της το πετρέλαιο θα έπρεπε να πωλείται προς 125 δολάρια το βαρέλι. Σημαντική υποχώρηση έχει σημειώσει και το εθνικό νόμισμα της Νιγηρίας, όπου οι πωλήσεις πετρελαίου και φυσικού αερίου αναλογούν στο 80% των κρατικών εσόδων.

Πόσο χαμηλά μπορεί όμως να πέσει το πετρέλαιο; Εν μέσω πολέμου τιμών δεν έχει τόσο σημασία η τιμή του μαύρου χρυσού σε παγκόσμιο επίπεδο, ούτε το κόστος αναζήτησης πετρελαίου, εξόρυξης και μεταφοράς.

Εκείνο που έχει μεγαλύτερη σημασία είναι το οριακό κόστος –το κόστος εξόρυξης αφού έχουν γίνει οι γεωτρήσεις και έχουν τοποθετηθεί οι αγωγοί. Το κόστος αυτό ανέρχεται περίπου σε 10-20 δολάρια το βαρέλι στον Περσικό Κόλπο και είναι περίπου το ίδιο για τους αμερικανούς παραγωγούς σχιστολιθικού πετρελαίου.

Οι αναπτυσσόμενες χώρες που εξαρτώνται από τις εξαγωγές εμπορευμάτων για να αποκτήσουν σκληρό συνάλλαγμα και να εξυπηρετήσουν το δημόσιο χρέος τους είναι διατεθειμένες να πουλήσουν ακόμη και κάτω από αυτό το οριακό κόστος. Μέχρι να φοβηθεί ένας από τους μεγάλους παραγωγούς και να μειώσει την παραγωγή, οι τιμές μάλλον θα παραμείνουν χαμηλές. Μπορεί να υποχωρήσουν πολύ περισσότερο από το 50% που έχουν πέσει ήδη.

© Bloomberg News

Ο Α. Γκάρι Σίλινγκ είναι αρθρογράφος του Bloomberg και πρόεδρος της εταιρείας παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών Α. Gary Shilling & Co.