Το εθνικό πρόβλημα ζητά επείγουσα λύση, που απαιτεί ευρεία πολιτική αποδοχή. Το Σύνταγμά μας ορίζει το εύρος της στο 180, τα τρία πέμπτα των εκλεγμένων αντιπροσώπων, αριθμό που απαιτεί και η προεδρική εκλογή αλλά και η συνταγματική αναθεώρηση.

Είναι σημαδιακό ότι αν η Βουλή αποτύχει να εκλέξει Πρόεδρο τις επόμενες εβδομάδες, η Πολιτεία μας θα υποστεί όχι ένα αλλά δύο βαρύτατα πλήγματα: τον οριστικό εξευτελισμό του θεσμού και την απώλεια της ευκαιρίας μιας συνταγματικής αναθεώρησης εντελώς απαραίτητης για να αλλάξουν οι παθογένειες που μας οδήγησαν στα σημερινά χάλια.

Το πρώτο πλήγμα ρίχνει τον θεσμό του Προέδρου της Δημοκρατίας στον βυθό της κατάντιας. Ηδη, οι περισσότεροι πολίτες τον θεωρούν διακοσμητικό. Αν όμως ευοδωθεί το σχέδιο των «αντιπροεδρικών» θα παγιωθεί πλέον, δικαιολογημένα, η άποψη ότι εκτός από διακοσμητικός είναι και επικίνδυνος, αφού δίνει στον κάθε μνηστήρα της εξουσίας μια κατ’ επίφαση συνταγματική διέξοδο για να ανεβάζει τον πήχη της δεδηλωμένης από το 151 στο 180 –δηλαδή ουσιαστικά να την καταργεί –όποτε το επιθυμεί. Δεν είναι η πρώτη φορά που ηγέτης της αντιπολίτευσης ερωτοτροπεί με αυτή τη λύση. Ομως οι εκβιασμοί στο παρελθόν έμειναν στο επίπεδο των απειλών και τουλάχιστον τήρησαν τα προσχήματα, προτάσσοντας διαφωνίες για τα πρόσωπα.

Τώρα τα προσχήματα εγκαταλείφθηκαν. Υπό άλλες συνθήκες, η απόφαση κάποιων πολιτικών να μην προτείνουν υποψήφιο πρόεδρο από φόβο μήπως εκλεγεί θα ήταν απλώς γελοία. Σήμερα είναι κάτι χειρότερο: είναι κατάφωρη παραβίαση του πνεύματος του Συντάγματος που ανέθεσε στη Βουλή την εκλογή του προέδρου για να πετυχαίνει πολιτική συναίνεση και όχι για να ρίχνει κυβερνήσεις. Και όταν η Βουλή καταστρατηγεί το πνεύμα του Συντάγματος, γιατί να περιμένουμε οι πολίτες να το σεβαστούν;

Το δεύτερο πλήγμα από τη μη εκλογή Προέδρου είναι ακόμη σοβαρότερο: η κυβερνητική ανατροπή, που φυσικά αποτελεί τον μόνο στόχο του «αντιπροεδρικού» μετώπου, θα ακυρώσει τη δυνατότητα της συνταγματικής αναθεώρησης, αφού για να γίνει αυτή από την επόμενη Βουλή πρέπει να ψηφιστεί από την παρούσα, πράγμα που απαιτεί συζήτηση και χρόνο.

Τη λύση τη δείχνει η σύμπτωση, στον αριθμό 180, του πήχη της προεδρικής εκλογής και της συνταγματικής αναθεώρησης. Γιατί αυτός μας θυμίζει καίρια ότι οι βουλευτές που μπορούν να εκλέξουν πρόεδρο μπορούν και να αποφασίσουν τη συνταγματική αναθεώρηση. Ετσι, το 180 αναδεικνύεται σε εργαλείο ουσιαστικής εθνικής συναίνεσης, σε λύση στο αδιέξοδό μας.

Η κατεύθυνση που πρέπει να πάρει η απαραίτητη συναίνεση ήδη συζητιέται: εκλογή προέδρου στη βάση εκλογών τον Νοέμβριο, δηλαδή σε χρόνο που θα επιτρέπει τη συνταγματική αναθεώρηση. Αυτό που πρέπει να καταλάβει η κυβέρνηση είναι ότι η λύση βρίσκεται στα χέρια της. Δεν χρειάζεται τη συναίνεση κανενός για να κάνει το εθνικά σωστό. Ηδη πρότεινε πρόεδρο, ως όφειλε, και μπορεί τώρα να προαναγγείλει εκλογές στον χρόνο που απαιτεί η αναθεώρηση, έχοντας την τόλμη, αν η αλλαγή αυτή κριθεί απαραίτητη συμβολικά, να αλλάξει υποψήφιο στην τρίτη ψηφοφορία.

Η κυβέρνηση μπορεί μόνη και να αποφασίσει και να δεσμευθεί και να καλέσει όσους πολιτικούς νιώθουν ακέραιη την ευθύνη τους να ψηφίσουν πρόεδρο, ως πρώτο βήμα στην πραγματοποίηση του εθνικά αναγκαίου. Από εκεί και πέρα, η απόφαση θα επαφίεται στον πατριωτισμό του κάθε βουλευτή.

Ο Απόστολος Δοξιάδης είναι συγγραφέας