Το Μνημόνιο και η λιτότητα έβλαψαν σοβαρά τη δημόσια περίθαλψη. Δεν υπάρχει κανένα κυβερνητικό «success story» στην Υγεία. Το «πρωτογενές πλεόνασμα» προέκυψε από την περικοπή κατά 45% των λειτουργικών δαπανών των δημόσιων νοσοκομείων και την αποδιοργάνωση του ΕΣΥ, από τις απλήρωτες εφημερίες και τις υπερωρίες του προσωπικού, από τις ληξιπρόθεσμες οφειλές του ΕΟΠΥΥ προς τους ασφαλισμένους, τους προμηθευτές και τους παρόχους υπηρεσιών Υγείας, από τη μετακύλιση μεγάλου μέρους της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης στους ασθενείς και φυσικά από τους ανασφάλιστους χωρίς ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.

Ο απεχθής «μνημονιακός φανατισμός» του κ. Αδωνη Γεωργιάδη και η σκληρή υγειονομική πραγματικότητα της χώρας μας επέβαλε αλλαγή κυβερνητικής τακτικής και όχι βεβαίως πολιτικής στο υπουργείο Υγείας. Η πρόσφατη ρύθμιση για τη νοσηλεία και τα φάρμακα των ανασφάλιστων, παρά τις βάσιμες επιφυλάξεις για την εξασφάλιση των αναγκαίων πόρων, δεν αναιρεί το βασικό νεοφιλελεύθερο σχέδιο στην Υγεία. Ο θεσμικός αποκλεισμός των ανασφάλιστων από το ΕΣΥ μπορεί να σταματήσει, εξαιρουμένων «φυσικά» των μεταναστών χωρίς χαρτιά, ο πραγματικός αποκλεισμός όμως ασφαλισμένων και ανασφάλιστων θα συνεχιστεί με υλικούς όρους: με ένα υποχρηματοδοτούμενο και απαξιωμένο ΕΣΥ που προσφέρει ένα «ελάχιστο πακέτο» υπηρεσιών, τόσο ανεπαρκές που οι ασθενείς εξαναγκάζονται σε συμπληρωματική ιδιωτική ασφάλιση και extra πληρωμές.

Ο πολιτικός στόχος των «μεταρρυθμίσεων» δεν είναι ο εξορθολογισμός των δαπανών Υγείας αλλά η οριστική κατεδάφιση της δημόσιας περίθαλψης και η δημιουργία ευνοϊκών προϋποθέσεων για την ολιγοπωλιακή αναδιάρθρωση της αγοράς υπηρεσιών Υγείας. Ηδη οι «διαγνωστικές αλυσίδες» ελέγχουν το 50% της εργαστηριακής αγοράς, η ιδιωτική ασφάλιση Υγείας ενισχύεται (22,3% αύξηση το 2013), νέα «κομμάτια» των Δημόσιων Υπηρεσιών Υγείας και του Κοινωνικού Κράτους εκχωρούνται σε ιδιώτες.

Το αντίπαλο σχέδιο δεν είναι η υπεράσπιση ενός σπάταλου, ανεξέλεγκτου, διεφθαρμένου και αναποτελεσματικού Συστήματος Υγείας. Αυτό που οφείλουμε να διαφυλάξουμε είναι ο αξιακός και δικαιωματικός «πυρήνας» του ΕΣΥ. Η μεταρρύθμιση στην Υγεία για να είναι κοινωνικά ωφέλιμη και «μεροληπτική» υπέρ των αδύναμων πρέπει να:

1. Αμφισβητεί τη λιτότητα και τις περικοπές στις δημόσιες δαπάνες.

2. Διασφαλίζει την ισότιμη πρόσβαση των πολιτών στο Δημόσιο Σύστημα Υγείας ανεξάρτητα από εργασία – ασφάλιση – εισόδημα – νομιμότητα παραμονής στη χώρα, και όχι να εντείνει τις ανισότητες (π.χ. απογευματινή ιδιωτική ιατρική στο ΕΣΥ).

3. Αναπροσανατολίζει δημόσιους πόρους από τον κρατικοδίαιτο επιχειρηματικό τομέα στο ΕΣΥ.

4. Δίνει το «στίγμα» ενός διαφορετικού Δημόσιου Συστήματος Υγείας, με καθολικότητα, δωρεάν παροχή, σεβασμό στην αξιοπρέπεια του αρρώστου αλλά και στα δικαιώματα των εργαζομένων, με δημοκρατικό προγραμματισμό των υπηρεσιών του, συμμετοχική διοίκηση, διαφανή και αποδοτική διαχείριση των πόρων, με αποτελεσματική αντιμετώπιση της προκλητής ζήτησης και της διαφθοράς, με νέους θεσμούς κοινωνικού ελέγχου.

5. Προωθεί την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας και την πρόληψη, με διατομεακές παρεμβάσεις στις «ανθυγιεινές» συνθήκες του κοινωνικού περιβάλλοντος.

6. Εχει ως προοπτική τη χρηματοδότηση του ΕΣΥ από τη γενική φορολογία και την αναδιανομή του πλούτου και όχι από το χρεοκοπημένο ασφαλιστικό σύστημα.

7. Στοχεύει στην αποεμπορευματοποίηση της Υγείας, του φαρμάκου και της ιατρικής έρευνας, στην απεξάρτηση της ιατρικής εκπαίδευσης από την φαρμακοβιομηχανία, στην επιστημονικά τεκμηριωμένη και ανιδιοτελή φροντίδα του αρρώστου χωρίς συναλλαγή και εκμετάλλευση, στην προσέγγιση της δημόσιας περίθαλψης ως ζητήματος δημοκρατίας.

Ο Ανδρέας Ξανθός είναι βουλευτής Ρεθύμνου, υπεύθυνος Υγείας της ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ