Από το 1932, οι αμερικανικές εκλογές έχουν επιφέρει σημαντική αλλαγή. Η εκλογή Ρούσβελτ και η εφαρμογή του ριζοσπαστικού του προγράμματος, του New Deal, χάραξε διαχωριστικές γραμμές που ισχύουν μέχρι σήμερα. Το New Deal ήταν μία σειρά από οικονομικά προγράμματα που άρχισαν να εφαρμόζονται ανάμεσα στα 1933 και 1936. Ηταν η απάντηση στη Μεγάλη Υφεση. Στόχος ήταν η ανακούφιση των ανέργων και των φτωχών, η οικονομική ανάκαμψη και η μεταρρύθμιση του χρηματοπιστωτικού συστήματος.

Το New Deal είχε ως αποτέλεσμα μια πολιτική αναδιάταξη που κατέστησε το Δημοκρατικό Κόμμα πλειοψηφικό και κυρίαρχο στον Λευκό Οίκο για επτά από τις εννέα προεδρικές θητείες που μεσολάβησαν, το διάστημα 1933-69. Το κόμμα εξελίχθηκε περαιτέρω υιοθετώντας φιλελεύθερες ιδέες, ενώ παράλληλα διατήρησε την εκλογική του βάση στον λευκό Νότο, στα μείζονα αστικά κέντρα, στα νεοπαγή ισχυρά συνδικάτα και στις εθνικές μειοψηφικές ομάδες.

Οι Ρεπουμπλικανοί ήταν διαιρεμένοι, με τους συντηρητικούς της δεξιάς πτέρυγας να αντιτίθενται συνολικά στο New Deal ως εχθρό των επιχειρήσεων και της ανάπτυξης – η πιο φιλελεύθερη πτέρυγα του κόμματος υποσχόταν να το κάνει πιο αποτελεσματικό. Πάντως, το New Deal εγκαινίασε μια διαχωριστική γραμμή στην αμερικανική πολιτική σκηνή, η οποία με κάποιες παραλλαγές διατηρείται μέχρι σήμερα.

Αυτή η διαχωριστική γραμμή παρέμεινε ο μπούσουλας στην αμερικανική πολιτική. Σημειώθηκαν βέβαια αναδιατάξεις τις επόμενες δεκαετίες. Το 1973, το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ απεφάνθη υπέρ των αμβλώσεων. Μολονότι η Απόφαση-ορόσημο, Wade κατά Roe, δεν είχε προωθηθεί από κανένα συγκεκριμένο πολιτικό κόμμα, πολύ γρήγορα ταυτίστηκε με τους Δημοκρατικούς και έγινε σύνθημα συσπείρωσης για τη θρησκευτική Δεξιά. Το λόμπι κατά των αμβλώσεων ακούμπησε σε μια έτοιμη λαϊκή βάση, αφενός γιατί 30 αμερικανικές Πολιτείες είχαν προ του 1973 νομοθεσία κατά των αμβλώσεων, αφετέρου γιατί το ζήτημα αναζωογόνησε τη θρησκευτική Δεξιά.

Η Αμερική ιδρύθηκε, πράγματι, από στρατευμένους προτεστάντες όπως οι πουριτανοί και οι καλβινιστές, που εγκατέλειψαν τη Βρετανία διότι δεν μπορούσαν να εφαρμόσουν την ακραία αντίληψή τους περί χριστιανισμού. Τους ακολούθησαν κουάκεροι, μορμόνοι και μια ποικιλία από βαπτιστές που αρνούνταν κάθε συμβιβασμό για τις θρησκευτικές τους δοξασίες και δεν ανέχονταν άλλους χριστιανούς, πολύ περισσότερο μη χριστιανούς.

Οταν οι ιδρυτές των ΗΠΑ έγραψαν το Αμερικανικό Σύνταγμα, περιέλαβαν την Πρώτη Τροπολογία, η οποία, μεταξύ άλλων δικαιωμάτων, εγγυάται τη θρησκευτική ελευθερία, αλλά επίσης επιβάλλει τον χωρισμό Εκκλησίας και Κράτους. Μέχρι την υπόθεση Wade κατά Roe, το ζήτημα της θρησκείας είχε μείνει στο παρασκήνιο της αμερικανικής πολιτικής. Ωστόσο, στις προεκλογικές τους εκστρατείες τόσο ο Μπιλ Κλίντον όσο και ο Τζορτζ Μπους ο νεότερος ερωτοτρόπησαν με το θρησκευτικό στοιχείο στην αμερικανική κοινωνία και, ως αποτέλεσμα, κατήγαγαν νίκες. Ο Κλίντον απευθύνθηκε στις ευσεβείς κοινωνίες του Νότου, παρακάμπτοντας ωστόσο το ζήτημα της άμβλωσης. Υπό τον Μπους, το θρησκευτικό κατεστημένο απέκτησε έναν ισχυρό φίλο στον Λευκό Οίκο. Η προστασία που παρείχε ο Μπους στο χριστιανικό θρησκευτικό κατεστημένο αύξησε την επιρροή του στην Ουάσιγκτον αλλά και τον αριθμό των οπαδών του θρησκευτικού ρεύματος.

Οι πόλεμοι του Μπους εναντίον του Αφγανιστάν και του Ιράκ και ο συνακόλουθος «πόλεμος κατά της τρομοκρατίας» σχεδόν διέλυσε τη διεθνή αξιοπιστία της Αμερικής συμβάλλοντας στην κατάρρευση της Γουόλ Στριτ το 2008. Οι καταστροφικές αποτυχίες του Μπους συνέβαλαν εξίσου στην εκλογή του Μπαράκ Ομπάμα και την επικράτηση των Δημοκρατικών και στα δύο νομοθετικά σώματα του Κογκρέσου. Αλλά οι μεταρρυθμίσεις του Ομπάμα, ιδιαίτερα για το Δημόσιο Σύστημα Υγείας, συνήγειραν την αμερικανική Δεξιά και πολλαπλασίασαν τους οπαδούς του Κόμματος του Τσαγιού. Και οι ομάδες κατά των αμβλώσεων συγχωνεύθηκαν με τους Αναγεννημένους Χριστιανούς της νεο-χριστιανικής Δεξιάς, ενώ το Κόμμα του Τσαγιού επιβλήθηκε στο Ρεπουμπλικανικό Κόμμα καθορίζοντας τη θεματολογία του Μιτ Ρόμνεϊ στην προεκλογική του εκστρατεία.

Αυτή η θεματολογία στοχεύει στην ανατροπή της Απόφασης Wade κατά Roe και, ακόμη πιο ριζοσπαστικά, στην αναθεώρηση της Πρώτης Τροπολογίας, ώστε να μετατραπούν οι ΗΠΑ σε «χριστιανικό κράτος». Οσο τερατώδης και αν είναι αυτή η επιδίωξη, νίκη των Ρεπουμπλικανών θα σημάνει την αρχή του τέλους χωρισμού Κράτους – Εκκλησίας στις ΗΠΑ. Αποτελεί ειρωνεία ότι το Κόμμα του Τσαγιού, ακριβώς όπως οι Ταλιμπάν, οι Σαλαφιστές και οι Ουαχαμπίτες, είναι προσηλωμένο στη διακυβέρνηση της κοινωνίας υπό το πρίσμα του θρησκευτικού φονταμενταλισμού.

Ο Ανδρέας Γερολυμάτος είναι διευθυντής του Κέντρου Ελληνικών Σπουδών Σταύρος Νιάρχος στο Πανεπιστήμιο Σάιμον Φρέιζερ, στο Βανκούβερ

Τελευταία Νέα