Αναζήτηση
Θυμίζει λίγο τον σιδηροδρομικό σταθμό από τον οποίο ο Χάρι Πότερ έπαιρνε το τρένο για το Χόγκουαρντς. Ο υπόγειος κόσμος του ημιτελούς σταθμού του Crossrail απλώνεται κάτω από την κίνηση του Tottenham Court στο Λονδίνο. Λωρίδες έτοιμες να φιλοξενήσουν τις κυλιόμενες σκάλες κατηφορίζουν προς τον χώρο πώλησης των εισιτηρίων με φιμέ τζάμια, άδειοι λευκοί διάδρομοι προχωρούν φιδίσια μέχρι τη νέα, υπερυψωμένη πλατφόρμα του τρένου, δημιουργώντας ένα μισοφέγγαρο μέσα στο υπόγειο σκοτάδι.
Το Crossrail δεν είναι ένα συνηθισμένο μετρό. Είναι η σιδηροδρομική γραμμή υψηλής ταχύτητας του Λονδίνου, κόστους 20 δισ. δολαρίων, που είναι προγραμματισμένο να λειτουργήσει στα τέλη του επόμενου χρόνου –το μεγαλύτερο πρόγραμμα υποδομής στην Ευρώπη.
Θα είναι τόσο γρήγορο ώστε ο χρόνος που χρειάζονται οι πολίτες για να διασχίσουν το Λονδίνο θα μειωθεί στο μισό. Με μήκος όσο δύο γήπεδα ποδοσφαίρου και ικανότητα μεταφοράς 1.500 ατόμων, τα τρένα του θα μπορούν να μεταφέρουν διπλάσιους επιβάτες από όσους οι αμαξοστοιχίες του μετρό.
Αυτό το εντυπωσιακό έργο, όμως, υπάρχουν αμφιβολίες τι θα σημάνει πλέον. Την αρχή ή το τέλος μιας ένδοξης εποχής για τη βρετανική πρωτεύουσα;
Πριν ψηφίσουν οι Βρετανοί το περασμένο καλοκαίρι να αποχωρήσουν από την Ευρωπαϊκή Ενωση, το Crossrail αντιπροσώπευε ως ιδέα ένα Λονδίνο ανοιχτό στον κόσμο, που θα ωθούσε το Ηνωμένο Βασίλειο με ταχύτητα στο μέλλον. Τώρα, με το Brexit, το εφιαλτικό σενάριο είναι πως αυτό το τεράστιο κατασκεύασμα που είχε στόχο να παρέχει περισσότερα τρένα που θα μετέφεραν περισσότερο κόσμο πιο γρήγορα μέσα στην αναπτυσσόμενη πόλη, θα καταλήξει να μεταφέρει λιγότερο κόσμο πιο γρήγορα μέσα σε μια πόλη που θα συρρικνώνεται.
Το Crossrail άρχισε να κατασκευάζεται από μια Βρετανία που αναπτυσσόταν και εξαπλωνόταν, με την ελπίδα να προχωρήσει μπροστά στον καινούργιο αιώνα. Πλέον δεν είναι ευκρινές ούτε αν η πρωθυπουργός Τερίζα Μέι μπορεί να ολοκληρώσει τη χρονιά στην Ντάουνινγκ Στριτ.
Ηταν ιδιαίτερα ανησυχητικό ότι την άνοιξη, όταν η συντηρητική κυβέρνηση της Μέι, καθώς φάνηκε να φοβάται την οικονομική ύφεση για την οποία προειδοποιούσαν οι αντίπαλοι του Brexit, εξέδωσε προεκλογικό μανιφέστο στο οποίο δεν γινόταν καμία αναφορά στο Crossrail 2, το πολυαναμενόμενο δεύτερο κομμάτι, με κατεύθυνση ανατολικά – δυτικά, κόστους 39 δισ. δολαρίων.
Εκτοτε, ο υπουργός Μεταφορών της κυβέρνησης έχει ενστερνιστεί το πρόγραμμα –υπό τον όρο ότι ο Δήμος του Λονδίνου θα πληρώσει προκαταβολικά το μισό κόστος. Η στροφή αυτή είναι ενδεικτική της αναγνώρισης του γεγονότος ότι, όποιες και αν είναι οι πολιτικές επιπτώσεις ή οι οικονομικές προοπτικές, η Βρετανία τελικά χρειάζεται ένα Λονδίνο που θα είναι λαμπερό και ελκυστικό –ακόμα περισσότερο μετά το Brexit.
Κατά τη διάρκεια των τελευταίων τριών δεκαετιών το Λονδίνο έχει γνωρίσει μεγάλη ανάπτυξη, εν μέρει χάρη και στα σημαντικά σχέδια που προώθησαν οι κυβερνήσεις: μαζί με το Crossrail, έγιναν οι εντυπωσιακές ανακαινίσεις των σταθμών στο Κίνγκς Κρος και στο Σεν Πάνκρας, οι μεγάλες αλλαγές στο Κανάρι Γουόρφ, η προσθήκη της γραμμή Jubilee του μετρό, η αλλαγή του Στράτφορντ στο Ανατολικό Λονδίνο λόγω Ολυμπιακών και η επέκταση του αεροδρομίου Χίθροου.
Αυτά τα εντυπωσιακά προγράμματα βοήθησαν με διαφορετικούς τρόπους να γίνει το Λονδίνο η μεγάλη παγκόσμια μητρόπολη της Ευρώπης, το χωνευτήρι του 21ου αιώνα και η Σύβαρις της κουλτούρας και της ευημερίας της ελεύθερης αγοράς –την ίδια ώρα που ξεκάθαρα ανέδειξαν τις υπάρχουσες αστικές ανεπάρκειες και προκάλεσαν αντιδράσεις σε άλλες περιοχές του Ηνωμένου Βασιλείου.
Το Crossrail είχε στόχο να αποτελέσει μια δημοκρατικά διορθωτική κίνηση, δηλαδή ταυτόχρονα να μικρύνει την αίσθηση της πόλης και να επεκτείνει ένα όραμα του Λονδίνου ως μια μεγάλη μητρόπολη που χωρά τους πάντες. Ενώ θα μεταφέρει τάχιστα τραπεζίτες από τα γραφεία τους στους ουρανοξύστες στο Χίθροου, θα βοηθήσει επίσης εκατομμύρια χαμηλόμισθους εργάτες που βρίσκονται στο περιθώριο και δεν αντέχουν να πληρώσουν τις υπερβολικές τιμές για σπίτια στο κέντρο της πόλης, να ζουν σε πιο φτηνές συνοικίες, αρκετά μακριά από τις δουλειές τους.
Τι θα συμβεί όμως αν οι τραπεζίτες μειωθούν, αν οι μετανάστες ψάξουν αλλού, αν οι υπερβολές του ευρωπαϊκού χρήματος και του ανθρώπινου κεφαλαίου που συνέβαλαν στην ανάπτυξη της πόλης αρχίσουν να περιορίζονται; Οπως προειδοποιούν εκείνοι που αντιτάχθηκαν στο Brexit, η λίρα έχει χάσει αξία και ο πληθωρισμός αρχίζει να αυξάνεται. Ηδη μερικές εταιρείες κάνουν σχέδια να μετακινήσουν τους υπαλλήλους τους από το Λονδίνο. Και ό,τι συμβαίνει στο Λονδίνο, συμβαίνει στη Βρετανία.
