Περίπου έναν χρόνο αφότου έγινε γνωστή η ρωσική προσπάθεια ανάμειξης στις αμερικανικές προεδρικές εκλογές οι διπλωματικές επιπτώσεις (επιδείνωση των σχέσεων Μόσχας και Ουάσιγκτον σε κλίμακα που δεν είχαμε δει επί δεκαετίες ) παίρνουν μεγάλες διαστάσεις.

Ο πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν έδειχνε βέβαιος ότι ο Ντόναλντ Τραμπ, που μιλούσε θετικά για τη Ρωσία και τον ηγέτη της επί χρόνια, θα αντιμετώπιζε τη χώρα του όπως ήθελε να του φέρεται η Δύση. Δηλαδή, ως την υπερδύναμη που ήταν κάποτε, ή τουλάχιστον ως μια μεγάλη δύναμη οι ένοπλες δυνάμεις της οποίας ξαναγίνονται ισχυρές έπειτα από δύο δεκαετίες παραμέλησης. Αυτή η βεβαιότητα φαίνεται τώρα να καταρρέει εντυπωσιακά, παρατηρεί ο Ντέιβιντ Σάνγκερ στους «New York Times». Εάν οι κυρώσεις που ενέκρινε το Κογκρέσο την περασμένη εβδομάδα στέλνουν κάποιο μήνυμα αυτό είναι πως τα χέρια του Τραμπ είναι δεμένα όσον αφορά τις σχέσεις με τη Μόσχα τώρα και για τα επόμενα χρόνια.

Μόλις μερικές εβδομάδες αφότου οι δύο ηγέτες πέρασαν ώρες συζητώντας σε φιλικό κλίμα στο Αμβούργο οι προοπτικές για διάφορες συμφωνίες τις οποίες ανέφερε συχνά ο Τραμπ φαίνονται πλέον μακρινές. Το Κογκρέσο δεν δείχνει διατεθειμένο να ξεχάσει την προσάρτηση της Κριμαίας ούτε να επιτρέψει νέες επενδύσεις στη ρωσική ενέργεια. Οι νέες κυρώσεις εγκρίθηκαν σε συνεργασία των Δημοκρατικών που κατηγορούν τον Πούτιν ότι συνέβαλε στην ήττα της Χίλαρι Κλίντον με τους Ρεπουμπλικανούς που φοβούνται ότι ο πρόεδρός τους δεν κατανοεί με ποιον έχει να κάνει στο Κρεμλίνο.

Με την απόφασή του να διατάξει την απομάκρυνση εκατοντάδων αμερικανών διπλωματών και ρώσων που εργάζονται στην αμερικανική πρεσβεία στη Μόσχα, ο Πούτιν, που είναι γνωστός για τους τακτικισμούς του αλλά όχι για καλή στρατηγική, άλλαξε και πάλι πορεία. Προς το παρόν, εκτιμούν οι αμερικανοί αναλυτές, φαίνεται να πιστεύει ότι θα επωφεληθεί από την κλιμάκωση της έντασης, σε ψυχροπολεμικό στυλ, αντί να προσπαθήσει ήπια να ελέγξει την κατάσταση με ένα μείγμα τεχνασμάτων, κυβερνοεπιθέσεων και διασποράς ψευδών ειδήσεων.

«Ενας από τους μεγαλύτερους στόχους του Πούτιν είναι να διαβεβαιώσει ότι η Ρωσία αντιμετωπίζεται σαν να είναι ακόμα η Σοβιετική Ενωση, μια πυρηνική δύναμη που αξίζει σεβασμό και φόβο», λέει η Ανγκελα Στεντ, διευθύντρια Ευρασιατικών και Ρωσικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Τζόρτζταουν. «Πίστευε ότι μπορούσε να το εξασφαλίσει αυτό από τον Τραμπ». Ομως τώρα, προσθέτει η Στεντ, που υπήρξε σύμβουλος του προέδρου Μπους, οι Ρώσοι κοιτούν το χάος στον Λευκό Οίκο «και βλέπουν πόσο απρόβλεπτα είναι πλέον τα πράγματα, γεγονός που τους προκαλεί μεγάλη ανησυχία». Η αντίδρασή τους είναι να καταφύγουν σε παλαιές συνήθειες και η απέλαση διπλωματών είναι μια από τις πιο παλιές.

Ανώτατος αξιωματούχος των ΗΠΑ υποστηρίζει πως ο Λευκός Οίκος δεν έχει χάσει κάθε ελπίδα για βελτίωση των σχέσεων. Η Ρωσία, όπως φάνηκε από την προχθεσινή τηλεοπτική συνέντευξη του Πούτιν, φαίνεται αβέβαιη για το μέλλον των διμερών σχέσεων, αφήνοντας έτσι ανοιχτή την πιθανότητα αποκατάστασής τους. «Οι Ρώσοι θα προτιμούσαν να μην υπάρχει ένταση, όμως δεν είχαν άλλη επιλογή αυτή τη στιγμή», σημειώνει ο Ρολφ Μοβάτ-Λάρσεν, πρώην στέλεχος στις αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες. «Εδώ και αρκετό καιρό ζούμε μια νέα περίοδο ψυχρού πολέμου. Η όποια ελπίδα για βελτίωση των σχέσεων χάθηκε μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα».

Ούτε δύο εβδομάδες δεν έκλεισε ο Σκαραμούτσι

Η αναταραχή στον Λευκό Οίκο συνεχίζεται. Χθες το βράδυ έγινε γνωστή η απομάκρυνση του Αντονι Σκαραμούτσι από τη θέση του διευθυντή επικοινωνίας – μόλις 11 ημέρες αφότου ανέλαβε. Σύμφωνα με τους «New York Times» η απομάκρυνσή του ήταν απαίτηση του νέου προσωπάρχη Τζον Κέλι, που μέχρι τώρα ήταν υπουργός Εσωτερικής Ασφάλειας. Η νέα αυτή εξέλιξη επιβεβαιώνει την εικόνα χάους που επικρατεί στην κυβέρνηση. Δεν είναι σαφές εάν ο Σκαραμούτσι θα παραμείνει στον Λευκό Οίκο σε άλλη θέση ή θα αποχωρήσει. Ο ιταλοαμερικανός πρώην χρηματιστής είχε κάνει πριν από λίγες ημέρες άγρια λεκτική επίθεση εις βάρος υψηλόβαθμων στελεχών του προεδρικού επιτελείου με τα οποία ο Τραμπ είχε πρόβλημα – προφανώς έπειτα από συνεννόηση με τον πρόεδρο. Λίγες ώρες αφότου επιτέθηκε χυδαία στον επιτελάρχη Ράινς Πρίμπους, ανακοινώθηκε η απομάκρυνσή του και η ανάληψη της θέσης από τον Κέλι.

Ο Σκαραμούτσι είχε αντικαταστήσει πριν από 11 ημέρες τον Σον Σπάισερ, μέχρι τότε εκπρόσωπο Τύπου του αμερικανού προέδρου. Σύμφωνα με πηγές των «New York Times», ήταν ο ίδιος ο Τζον Κέλι που ανακοίνωσε την απόλυσή του στον Σκαραμούτσι στη διάρκεια συνάντησης που είχε με τους εργαζομένους στον Λευκό Οίκο. Είπε ότι θέλει να κάνει μια «φρέσκια αρχή» και ανακοίνωσε ότι θα είναι πλέον ο ίδιος επικεφαλής της επικοινωνιακής πολιτικής του Λευκού Οίκου.