Το παγκόσμιο έγκλημα της σύγχρονης δουλείας

Είναι άνδρες, γυναίκες και παιδιά. Μπορεί να εξαναγκάζονται στην πορνεία ή στην εργασία, να είναι θύματα του τράφικινγκ, παιδιά στρατιώτες, παιδιά που πωλούνται για την αποπληρωμή χρεών, παιδιά που από τη γέννησή τους ακόμα θεωρούνται κτήμα ενός ξένου, νεαρές γυναίκες που παντρεύονται διά της βίας… Εχουν ένα κοινό: «χρησιμοποιούνται και κυριαρχούνται από κάποιον άλλον». Είναι οι σύγχρονοι δούλοι του κόσμου, ένα έγκλημα κρυμμένο πίσω από τοίχους σπιτιών, κοινοτήτων, εργοστασίων, μακριά από βλέμματα και ακόμα πιο μακριά από λύσεις. Είναι κάπου 29,8 εκατομμύρια άνθρωποι. Τόσους τους εκτιμά τουλάχιστον η μη κυβερνητική οργάνωση Walk Free που παρουσίασε χθες, για πρώτη φορά, τον Δείκτη της Δουλείας, μία συγκριτική κατάταξη 162 χωρών.

Μαυριτανία και Ινδία χαρακτηρίζονται ως οι χειρότερες χώρες –η πρώτη έχει την υψηλότερη αναλογία σύγχρονων δούλων, 150.000 σε σύνολο 3,7 εκατομμυρίων κατοίκων, η δεύτερη τον μεγαλύτερο απόλυτο αριθμό σύγχρονων δούλων, 13.956.010 ανθρώπους. Ινδία, Κίνα, Πακιστάν, Νιγηρία, Αιθιοπία, Ρωσία, Ταϊλάνδη, Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, Μιανμάρ και Μπανγκλαντές, με αυτή τη σειρά, λογοδοτούν για το 76% των σχεδόν 30.000.000 ανθρώπων που ζουν σήμερα σε καθεστώς δουλείας. Αλλά η «πολιτισμένη» Ευρώπη δεν έχει δικαίωμα να κοιτάζει αφ’ υψηλού. Αξιοποιώντας εκθέσεις κυβερνήσεων και μη κυβερνητικών οργανώσεων, καθώς και στατιστικές εκτιμήσεις, το Walk Free υπολόγισε πως οι σύγχρονοι δούλοι εντός της Γηραιάς Ηπείρου ξεπερνούν τις 540.000. Περίπου 1.400-1.500 από αυτούς ζουν σύμφωνα με την οργάνωση στην Ελλάδα.

Η χώρα μας καταλαμβάνει την 150ή θέση της σχετικής κατάταξης, από κοινού με την Αυστρία, το Βέλγιο, τη Δανία, τη Φινλανδία, το Λουξεμβούργο, τη Νορβηγία, τη Σουηδία και την Ελβετία. Στην καλύτερη θέση μεταξύ των χωρών που αξιολογήθηκαν βρίσκονται η Βρετανία, η Ιρλανδία και η Ισλανδία, με τη μικρότερη αναλογία σύγχρονων δούλων. Η κατάσταση στις χώρες αυτές δεν έχει καμία σχέση με τη Μαυριτανία, όπου η δουλεία είναι συχνά κληρονομική και δεκάδες χιλιάδες άνδρες, γυναίκες και παιδιά βρίσκονται στο απόλυτο έλεος του ιδιοκτήτη τους, ή την Ινδία, χώρα που συνδυάζει με τον χειρότερο τρόπο τη φτώχεια και το σύστημα με τις κάστες και όπου κοινότητες ολόκληρες στα χωριά του Βορρά υποχρεώνονται να φτιάχνουν τούβλα, να δουλεύουν σε λατομεία ή να υφαίνουν χαλιά. Αλλά οι ερευνητές ελπίζουν «η έκθεση αυτή να λειτουργήσει ως αφύπνιση και για τις πλούσιες χώρες». Διότι, όπως σημειώνει ο Κέβιν Μπέιλς, καθηγητής Σύγχρονης Δουλείας στο Ινστιτούτο Γουίλμπερφορς του Πανεπιστημίου του Χαλ στη Βόρεια Αγγλία, αντίθετα από την ευρέως διαδεδομένη άποψη, ο παράγοντας – κλειδί πίσω από τη δουλεία δεν είναι η φτώχεια, είναι η διαφθορά.