Οι «ήσυχες» ημέρες του Αυγούστου

Πρώτη ημέρα της εβδομάδας των Παλαιστινίων. Επιστροφή στη Λωρίδα της Γάζας

για το πρόγραμμα των Γιατρών Χωρίς Σύνορα. Η επιδείνωση είναι εμφανής. Μετά

την έναρξη της «ιντιφάντα», το 81% του πληθυσμού ζει πλέον κάτω από το όριο

της φτώχειας. Πέντε χιλιάδες Ισραηλινοί έποικοι έχουν κατασχέσει το 1/3 των

εδαφών. Των πιο εύφορων. Ένα εκατομμύριο Παλαιστίνιοι στοιβάζονται, όπου

απομένει. Σκέπτομαι την Κύπρο. Αλλά και πόσο πιο καθημερινά ανυπόφορη είναι η

κατάσταση εδώ. Πάμε στο νοσοκομείο Abasan. Δεν αναγνωρίζω όμως το τοπίο (έχω

έρθει ήδη τρεις φορές εδώ). Ο δρ Fadel, ντόπιος γιατρός, μου δίνει την

εξήγηση. Εδώ υπήρχε ένα δάσος. Οι Ισραηλινοί έκοψαν όλα τα δέντρα για να

ελέγχουν καλύτερα την απογυμνωμένη γη. Πολλά από τα δέντρα ήταν 200 χρόνων.

Αυθόρμητα σκέπτομαι το «orange agent», το τοξικό φάρμακο που έριχναν οι

Αμερικανοί στο Βιετνάμ για να εξαφανίσουν τα δάση. Όταν ένας στρατός

καταπολεμά έναν ολόκληρο πληθυσμό, ούτε η φύση δεν γλιτώνει.

Στο υπό κατασκευήν νοσοκομείο της Παλαιστινιακής Ερυθράς Ημισελήνου, μας

υποδέχεται ο Φάτι Αραφάτ (αδελφός τού Γιάσερ, υπεύθυνος για θέματα υγείας).

Είναι η δεύτερη φορά που τον συναντώ. Αγκαλιές, χαρά, ερωτήσεις… οι

Παλαιστίνιοι είναι εκδηλωτικοί. Το μεσημέρι μάς προσκαλεί στη διπλανή

καφετέρια. Κάποια στιγμή ένας αγέλαστος σερβιτόρος πλησιάζει τον Φάτι (έτσι

τον φωνάζουν όλοι) και ανταλλάσσουν λίγα λόγια. Ο Φάτι τού σφίγγει τα χέρια.

Γυρίζει προς τα εμένα και μου εξηγεί πως αυτός ο άνθρωπος έχασε τον

ενδεκάχρονο ανιψιό του πριν από τρεις ημέρες. Μας φέρνουν μια φωτογραφία του,

από αυτές που τυπώνουν για την κηδεία. Ο μικρός Yossef έβγαινε από το σχολείο

όταν συνάντησε την πομπή μιας κηδείας ενός αγοριού που είχε σκοτωθεί την

προηγούμενη ημέρα. Πηγαίνοντας προς το νεκροταφείο, τους πυροβόλησαν από

απόσταση στρατιώτες. Μερικοί τραυματίσθηκαν, ο μικρός Yossef έπεσε νεκρός.

Νιώθω αμήχανα. Φεύγοντας, παίρνω τη μικρή αφίσα, έτσι κάπως στα κλεφτά…

Το απόγευμα στις 4.30 ακούσαμε έναν εκκωφαντικό κρότο. Πήγα να δω. Η βόμβα

είχε εκραγεί 200 μέτρα από το σπίτι μας. Όλο το κτίριο έχει καταρρεύσει.

Σκοτώθηκαν δύο άνθρωποι (17 και 27 χρόνων) και άλλοι τρεις είναι

τραυματισμένοι. Πριν από λίγες ώρες αντίστοιχη έκρηξη έγινε στη Ραμάλα. Μέσα

στα θύματα είναι και δύο ανήλικα παιδιά. Το μικρότερο ήταν δύο χρόνων. Αυτά

είναι τα αντίποινα των Ισραηλινών για τις τρομοκρατικές ενέργειες των

Παλαιστινίων μέσα στο Ισραήλ…

Πηγαίνοντας από το σπίτι των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στο νοσοκομείο, διασχίζουμε

δύο ισραηλινά φυλάκια. Τέτοια «check point» έχω συναντήσει σε όλες τις

εμπόλεμες περιοχές. Εδώ όμως αντικρύζω κάτι πρωτόγνωρο. Πουθενά δεν βλέπεις

τους στρατιώτες! Αυτοί είναι ταμπουρωμένοι μέσα σ’ έναν πυργκίσκο με λεπτές

πολεμίστρες απ’ όπου βγαίνουν μόνο τρία πράγματα: οι κάννες των πολυβόλων,

ντουντούκες και… το χέρι του στρατιώτη-τροχονόμου!

Το χέρι λέει «στοπ» (πρόσωπο δεν βλέπεις). Η ντουντούκα φωνάζει στους επιβάτες

να βγουν και ο οδηγός δείχνει τα χαρτιά του στον απρόσωπο φύλακα.

Σε ορισμένους, το «χέρι» κάνει σήμα να περάσουν αμέσως. Άλλες φορές μένεις

τρεις ώρες στην ουρά. Το «χέρι» έχει και τα κέφια του.

Είναι θέμα τύχης, μου λέει ο Οσμάν που οδηγεί. Και προσθέτει χαμογελώντας:

«Πρέπει να προσέχεις όμως, αν δεν έχεις καλά μάτια μπορεί να χάσεις τη ζωή

σου». Πριν από λίγες ημέρες, ένας διαβάτης δεν κατάλαβε καλά αυτή την

τελετουργία. Το «χέρι» έκανε «στοπ» και αυτός είχε τον νου του αλλού.

Το «χέρι» τότε πάτησε τη σκανδάλη και ο «τρομοκράτης» σωριάστηκε νεκρός.

Αργότερα μάθαμε ότι επρόκειτο για έναν άνθρωπο γνωστό στη γειτονιά με νοητική

καθυστέρηση. Στη Γάζα δεν υπάρχει πλέον θέση για τον «τρελό του χωριού».

Η οδός που ενώνει το βόρειο με το νότιο μέρος της Γάζας είναι χωρισμένο κατά

μήκος σε δύο λωρίδες. Στη μία κυκλοφορούν Ισραηλινοί έποικοι. Στην άλλη,

επιτρέπεται να κυκλοφορούν οι Παλαιστίνιοι. Στη Νότια Αφρική τού απαρτχάιντ,

μαύροι και λευκοί είχαν ξεχωριστές θέσεις στα λεωφορεία. Εδώ, Παλαιστίνιοι και

Εβραίοι δεν επιτρέπεται να πατήσουν την ίδια άσφαλτο.

Χθες, κοντά στην πόλη Rafah, ήρθαν οι μπουλντόζες του στρατού στη 1.00 τη

νύχτα. Χωρίς προειδοποίηση, ισοπέδωσαν δέκα σπίτια, διότι κάπου εκεί

ακούστηκαν πυροβολισμοί. Όσοι πρόλαβαν, έτρεξαν να σωθούν με τις πιτζάμες. Δεν

πρόλαβαν όλοι. Δέκα άνθρωποι τραυματίστηκαν. Την άλλη ημέρα ανασύρθηκε ένας

νεκρός από τα συντρίμμια.

Το βράδυ με ταλανίζουν κάποιες αναπάντητες ερωτήσεις. Πόσο χρόνων ήταν ο

στρατιώτης που σκότωσε τον μικρό Yossef; Είκοσι, είκοσι πέντε, το πολύ; Τι

σκεπτόταν εκείνη τη στιγμή; Το έκανε από μίσος; Αλλά τι μίσος να έχεις για ένα

αγοράκι που δεν γνωρίζεις καν; Το έκανε από φόβο; Αλλά τι φοβόταν από έναν

μαθητή οπλισμένο μόνο με μια σχολική τσάντα; Παρασύρθηκε στο παιχνίδι του

κυνηγού και του θηράματος; Αυτό μου φαίνεται το πιο πιθανό. Άραγε, βλέπει τώρα

εφιάλτες;

Ή παραμονεύει μπροστά σε άλλα σχολεία τον επόμενο μαθητή; Σκέπτομαι το

Ολοκαύτωμα των Εβραίων. Τι τράβηξαν αυτοί οι άνθρωποι, αλλά και πώς τα θύματα

γίνονται θύτες. Προσπαθώ να βρω αν υπάρχει, και ποιο είναι, το νήμα μεταξύ του

εγκλήματος κατά των Εβραίων, που ανήκει πλέον στην Ιστορία, και του εγκλήματος

κατά των Παλαιστινίων, που ανήκει στη σημερινή πραγματικότητα. Είμαι σίγουρος

ότι θα δικαιωθούν οι Παλαιστίνιοι, όπως δικαιώθηκαν οι Εβραίοι. Αλλά πότε;

Πόσο θα κρατήσει αυτό; Ένα, δυο χρόνια; Αυτό λένε οι αισιόδοξοι. Οι άλλοι δεν

λένε τίποτα… Ας κοιμηθώ τώρα, αύριο, Παρασκευή, είναι η «Κυριακή» των

Παλαιστινίων, αλλά η δουλειά στο νοσοκομείο δεν σταματάει.

Ο Οδυσσέας Βουδούρης είναι χειρουργός- εθελοντής των Γιατρών Χωρίς

Σύνορα.