Ετσι μας παρακολουθουν!

Σας έχει περάσει ποτέ από το μυαλό ότι όσο πιο εύκολα σας επιτρέπει το Ιντερνετ να διαχειρίζεστε και να ανταλλάσσετε δεδομένα (από τις πληροφορίες που ψάχνετε στο Google και τα αρχεία που ανεβάζετε, μέχρι τα email που στέλνετε και τα μηνύματα που διαβάζετε στο facebook) τόσο πιο εύκολο είναι για κάποιον να συλλέξει αυτές τις πληροφορίες και να αρχίσει να σας παρακολουθεί;

Το έχει σκεφτεί η NSA, η Εθνική Υπηρεσία Ασφάλειας των ΗΠΑ, και μάλιστα από το 2007: το άκρως απόρρητο πρόγραμμα Prism, η ύπαρξη του οποίου αποκαλύφθηκε την περασμένη εβδομάδα, δίνει στην αμερικανική κυβέρνηση τη δυνατότητα να υποκλέπτει έγγραφα, e-mail, βίντεο, ηχητικά αρχεία, φωτογραφίες και άλλα δεδομένα τα οποία φιλοξενούνται στους σέρβερ εννέα διαδικτυακών κολοσσών: της Google, της Apple, της Microsoft, της Yahoo!, του facebook, του YouTube, του Skype, της AOL και της Paltalk.

Ο,τι κάνουμε στο Διαδίκτυο συγκροτεί τα λεγόμενα Big Data (Μεγάλα Δεδομένα), που στην ουσία αποτελούν έναν τεράστιο όγκο πληροφοριών οι οποίες διακινούνται μέσω των ευρυζωνικών δικτύων από υπολογιστές, ταμπλέτες και κινητά τηλέφωνα. Ωστόσο, δεν είμαστε μόνο εμείς που ενδιαφερόμαστε για τα δεδομένα που ανταλλάσσουμε στο Ιντερνετ. Ενδιαφέρονται και οι υπηρεσίες τις οποίες χρησιμοποιούμε. Το facebοok γνωρίζει τι μας αρέσει, η Google τι αναζητάμε, η Apple τι αγοράζουμε, η Amazon τι διαβάζουμε και η Microsoft ακόμη και πού μένουμε.

Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΑΔΕΛΦΟΣ. Αν ενώσουμε όλες αυτές τις πληροφορίες μαζί με τα στοιχεία των e-mail που ανταλλάσσουμε, των ιστότοπων που επισκεπτόμαστε, των εστιατορίων, των καταστημάτων και των μπαρ στα οποία συχνάζουμε, καθώς και όλων των αγορών που κάνουμε online, ίσως αρχίσουμε να αντιλαμβανόμαστε ότι ο οργουελικός Μεγάλος Αδελφός δεν βρίσκεται μόνο στα βιβλία.

Βρίσκεται και στο Ιντερνετ, με το όνομα Μεγάλα Δεδομένα. Φυσικά, τα Big Data δεν είναι δαίμονας. Η ύπαρξή τους έχει βελτιώσει σημαντικά τη ζωή μας (ηλεκτρονική μηχανοργάνωση, ψηφιακές υπηρεσίες υγείας, online αγορές κ.λπ.). Ωστόσο, δίπλα στο καλό παραμονεύει πάντα το κακό. Τα Big Data δεν αποτελούν πρόσφατη ανακάλυψη. Οι επιστήμονες της πληροφορικής γνωρίζουν εδώ και χρόνια τις δυνατότητες που προσφέρει αυτός ο τεράστιος όγκος πληροφοριών. Σήμερα όμως τα Μεγάλα Δεδομένα αλλάζουν τον τρόπο με τον οποίο ζούμε, ακόμη και τον τρόπο που σκεφτόμαστε.

Στο βιβλίο τους «Big Data, a revolution that will transform how we live, work and think («Μεγάλα Δεδομένα: η επανάσταση που θα αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο ζούμε, εργαζόμαστε και σκεφτόμαστε») ο Κένεθ Κιούκιερ, αρχισυντάκτης του «Εκόνομιστ» και ο Βίκτορ-Μάγιερ Σένμπεργκ, καθηγητής Διακυβέρνησης του Διαδικτύου στο πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, εξηγούν το φαινόμενο που επέτρεψε στην NSA (και σε άλλες κυβερνήσεις αλλά και εταιρείες σε όλο τον κόσμο) να βάλουν χέρι στα δεδομένα σας. Οταν κάποιος αναφέρεται στα Big Data, μιλά για ένα εξαιρετικά σύνθετο σύνολο στοιχείων του οποίου η ανάλυση απαιτεί τη χρήση ειδικών αλγορίθμων –οι μαθηματικές φόρμουλες που ήδη καθορίζουν μεγάλο μέρος της ζωής μας –και πανίσχυρων επεξεργαστών. Απύθμενη πηγή αυτού του τεράστιου όγκου δεδομένων είναι το Διαδίκτυο καθώς και η κάθε ψηφιακή πτυχή της καθημερινότητάς μας: τα κινητά τηλέφωνα, οι ταμπλέτες, οι πιστωτικές κάρτες κ.ά.

Τα πάσης φύσεως ψηφιακά στοιχεία που είναι διαθέσιμα σήμερα είναι δυνητικά άπειρα. Καθημερινά δημιουργούνται 2,5 τρισ. byte δεδομένων. Τι τα κάνουμε; Εμείς τίποτε, αλλά οι κυβερνήσεις και οι ιδιωτικές επιχειρήσεις τα αξιοποιούν κατά κόρον: άλλοτε για να μας προσφέρουν υπηρεσίες και άλλοτε για να παρακολουθήσουν όποιον θέλουν και να μάθουν οτιδήποτε θέλουν σχετικά με αυτόν.

Η Google, για παράδειγμα, εξετάζοντας ένα δισ. αναζητήσεις που πραγματοποιήθηκαν μέσω της δικής της μηχανής αναζήτησης, είναι σε θέση να προβλέψει πού θα εκδηλωθεί η επόμενη επιδημία γρίπης!