«Η Εκκλησία ούτε πολιτεύεται ούτε αντιπολιτεύεται, αλλά πορεύεται» ήταν το δόγμα του μακαριστού αρχιεπισκόπου Αθηνών Σεραφείμ και αυτό φαίνεται να ακολουθεί πιστά ο νυν επικεφαλής της Ελλαδικής Εκκλησίας Ιερώνυμος.

Ο Αρχιεπίσκοπος, αν και παραμένει στη γραμμή «δεν υποχωρούμε στο όνομα παραχώρησης της Μακεδονίας και στα παράγωγά της», συνεχίζει να τηρεί ήπια στάση. Χαμηλών τόνων ιεράρχης, καθώς με αυτό το ύφος και τον χαρακτήρα πορεύεται από την πρώτη ημέρα που εισήλθε στην Ιεραρχία, δεν αλλάζει γραμμή.

Παρά την πίεση που δέχεται από πολλούς άλλους ιεράρχες στη σημερινή ιδιαίτερα ευαίσθητη χρονική στιγμή για να τηρήσει πιο σκληρή γραμμή στο Μακεδονικό, ο Ιερώνυμος κλείνει τα αφτιά του. Εξάλλου ο πόλεμος που δέχεται εσχάτως από σκληρούς Ιεράρχες και παράγοντες της Ακροδεξιάς δεν τον κάμπτει και υπεραμύνεται της άποψης ότι δεν χρειάζονται συλλαλητήρια, φωνές και κραυγές στα εθνικά θέματα, αλλά ομοψυχία, σύμπνοια, συναίνεση και συνεννόηση όλων. Παράλληλα, αδιαφορεί πλήρως για τη μομφή που ακούγεται περί «Αριστεράς του Κυρίου» με αφορμή τις άριστες σχέσεις που διατηρεί με τον Πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, ακολουθώντας την ευαγγελική ρήση «ου γαρ οίδασι τι ποιούσι».

Καλή χημεία. Ο Αρχιεπίσκοπος, που αυτές τις ημέρες συμπλήρωσε δέκα χρόνια στην κεφαλή της Εκκλησίας, εμμένει στην καλή προσωπική χημεία που έχει με τον Πρωθυπουργό και στη σχέση εμπιστοσύνης που δημιουργήθηκε τα τελευταία χρόνια. Αυτό επιβεβαιώθηκε πλήρως και στη συνάντηση που είχαν την προηγούμενη εβδομάδα στην Αρχιεπισκοπή, όπου σύμφωνα με καλά ενημερωμένες πηγές, το κλίμα ήταν εξαιρετικό, καθώς ο Τσίπρας θεωρεί εθνικά υπεύθυνη τη στάση του προκαθημένου της Εκκλησίας.

Μάλιστα, πρόσωπο με άριστες πληροφορίες για τις σχέσεις Αρχιεπισκόπου και Πρωθυπουργού οι οποίοι έχουν τακτική επαφή, ακόμα και τηλεφωνική επικοινωνία, θυμίζει ότι ο στενός συνεργάτης του Αλέξη Τσίπρα, ο υπουργός Ψηφιακής Πολιτικής Νίκος Παππάς είχε αναφέρει ήδη από το 2012: «Είμαστε πολύ τυχεροί που αρχιεπίσκοπος σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία είναι ο Ιερώνυμος».

Στην Αρχιεπισκοπή, αλλά και στον μεγάλο κύκλο των ιεραρχών που κινούνται στο πνεύμα του Ιερωνύμου, κυρίαρχη είναι η άποψη ότι αυτή την περίοδο μόνο επιζήμια χαρακτηρίζεται μια σύγκρουση με την κυβέρνηση, με το σκεπτικό ότι η χώρα έχει ανάγκη συνθέσεις και όχι αντιθέσεις, καθώς τα προβλήματα είναι πολλά και σύνθετα. Η συζήτηση αυτή είναι υπαρκτή εδώ και πάρα πολύ καιρό και ήδη τις τελευταίες ημέρες ο Αρχιεπίσκοπος δέχεται σκληρή κριτική, κυρίως από τα δεξιά του πολιτικού συστήματος, με επικριτικά σχόλια για τη στάση του έναντι της κυβέρνησης, καθώς τον θέλουν με το λάβαρο υψωμένο, όπως επί μακαριστού Χριστόδουλου.

Ομως ο κ. Ιερώνυμος θέτει τα θέματα, αλλά με το διαλλακτικό του ύφος. Το ίδιο έκανε και στον απόηχο της συνάντησης Τσίπρα – Ζάεφ στο Νταβός, όταν διερωτήθηκε: «Μπορεί να αλλάξει το Σύνταγμα το Σκοπίων το οποίο μιλάει για αλύτρωτους ανθρώπους, μιλάει για πόλεις, μιλάει για πολλά πράγματα; Επομένως, αν θέλουμε να συζητήσουμε το θέμα αυτό, πρέπει να είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπιστούν δύσκολες καταστάσεις».

Η σχετικά ήπια προσέγγιση του Αρχιεπισκόπου σε πολλά θέματα που προωθεί η κυβέρνηση ενοχλεί τη σκληρή συντηρητική πτέρυγα της Εκκλησίας, η οποία βρίσκει ευκαιρία να δηλώσει την ισχυρή παρουσία της λειτουργώντας και ως αντιστάθμισμα στην κριτική περί «Αριστεράς του Κυρίου». Μάλιστα, πολλοί επισημαίνουν το μήνυμα που έστειλε ο μητροπολίτης Μεσογαίας και Λαυρεωτικής Νικόλαος στο συλλαλητήριο της Θεσσαλονίκης (σ.σ.: το οποίο και χαρακτήρισε ιερό) και διάβασε ο στρατηγός Φραγκούλης Φράγκος.

Κινήσεις συμβιβασμού στην έκτακτη Ιερά Σύνοδο

Σε συμβιβαστική λύση – που εκφράζει και το προφίλ του Αρχιεπισκόπου Ιερώνυμου –, σύμφωνα με την οποία κάθε μητροπολίτης και κληρικός είναι ελεύθερος κατά συνείδηση να συμμετάσχει σε συλλαλητήριο για τη Μακεδονία, αλλά «με σύνεση και υπευθυνότητα» κατέληξε χθες η Διαρκής Ιερά Σύνοδος στην έκτακτη συνεδρίασή της. Ο Αρχιεπίσκοπος αναζητούσε τη χρυσή τομή, ενόψει της κινητοποίησης στην Αθήνα, προκειμένου η Εκκλησία να παρουσιάσει ενιαία φωνή μετά την εμφάνιση αρκετών ιεραρχών στο συλλαλητήριο της Θεσσαλονίκης, την ώρα που εκείνος είχε αντίθετη άποψη και είχε απευθύνει παραίνεση για μη συμμετοχή σε αυτό. Στο ανακοινωθέν τονίζεται πως «η Εκ­κλη­σία της Ελ­λά­δος, πρω­το­πό­ρος δι­α­χρο­νικά στους αγώ­νες του Εθνους, θε­ω­ρεί ότι κάθε έκ­φραση υπε­ρα­σπί­σεως των δι­καίων της Μα­κε­δο­νίας μας εί­ναι επαι­νετή, αρ­κεί αυτή να εί­ναι γνή­σια, ανι­δι­ο­τε­λής και πη­γαία, και πάντα στο πνεύμα μιας νό­μι­μης και δη­μο­κρα­τι­κής εκ­δή­λω­σης. Ως εκ τού­του, στο πλαί­σιο της ελευ­θε­ρίας εκ­φρά­σεως των Κλη­ρι­κών και Λα­ϊ­κών με­λών της, σέ­βε­ται το δι­καί­ωμα αυ­τών να πράτ­τουν κατά συ­νεί­δηση, με σύ­νεση και υπευ­θυ­νό­τητα».