Σε φάση τελικού και σκληρού παζαρέματος μονοδρομείται το Κυπριακό. Κι ενώ οι συγκροτούμενες ομάδες τεχνοκρατών των Εγγυητριών Δυνάμεων θα επισπεύσουν τις κοινές προσπάθειες για διέξοδο προς ένα συμβιβαστικό «σύστημα εγγυήσεων και ασφάλειας» (τέτοιο που να γίνει αποδεκτό) στη Λευκωσία θα δοθούν μάχες «επί χάρτου» για το εδαφικό και τις εξουσίες.

Των οποίων η νομή αποτελεί την κορωνίδα των διαφορών. Γι’ αυτό και αποτελεί την κρισιμότερη κι εκ των πραγμάτων οδυνηρότερη ως προς την κατάληξη. Καθώς:

n Η μεν ελληνοκυπριακή πλευρά θα επιδιώξει επανάκτηση ουσιαστικότερων περιοχών και ειδικότερα εκείνων που συνιστούν «σημεία στρατηγικής σημασίας». Οπως η Μόρφου. Και όπως η περιοχή στις βορειοανατολικές παρυφές της Λευκωσίας.

n Η δε τουρκοκυπριακή θέλει να εξαργυρώσει έναν τελικό εδαφικό συμβιβασμό, με μείζονα κέρδη (ως το λαβείν του πάρε-δώσε) στο επίπεδο των συνταγματικών πλεονεκτημάτων και ειδικότερα εκείνων που σχετίζονται με την εκτελεστική εξουσία.

Χονδρικά: Μόρφου έναντι εκ περιτροπής προεδρίας. Και ακτογραμμή έναντι ετεροβαρών διαδικασιών ως προς τις ομοσπονδιακές εξουσίες και αποφάσεις. Και όπως έλεγαν συνοδοί του Μουσταφά Ακιντζί στο περιθώριο της Διασκέψεως (κι αφού όλα τελείωσαν): «Κάθε ίντσα εδάφους θα εξισορροπείται αναλόγως»! Οπόταν και αυτή ως αντίληψη προσδιορίζει τα εφεξής. Με τον ίδιο τον τούρκο υπουργό Εξωτερικών, πριν αναχωρήσει, να δίδει καθησυχαστικές διαβεβαιώσεις προς τον κατοχικό ηγέτη των Τουρκοκυπρίων και τους πολιτικούς που τον συνόδευαν. Οι οποίοι κι επιστρέφοντας θα περάσουν από την Κωνσταντινούπολη, όπου θα διαβουλευθούν αναλόγως. Παίρνοντας οδηγίες για τα περαιτέρω.

Διαβουλεύσεις θα έχει και με την Αθήνα ο κύπριος πρόεδρος, κύκλοι του οποίου ανέφεραν συναφώς ότι: το επόμενο δεκαήμερο, Ελλάδα και Κύπρος θα βρίσκονται σε απόλυτο συντονισμό λόγω των εξελίξεων και των διεργασιών σε σχέση με το θέμα των εγγυήσεων και των στρατευμάτων. Της αποχωρήσεως δηλαδή των κατοχικών δυνάμεων κι ενδεχομένως της ΕΛΔΥΚ, εφόσον υπάρξει σχετική συμφωνία. Και δεν αποκρύπτονται κάποιες ανησυχίες όσον αφορά τη βρετανική στάση, παρά τις διαβεβαιώσεις του Λονδίνου. Καθώς οι Αγγλοι δεν αποκλείουν «ευρύ χρονοδιάγραμμα τουρκικής εγγυοδοσίας» ως προς το ένα σκέλος τής υπό συγκρότηση Ομοσπονδίας.

Επικίνδυνα κενά. Εκείνο που ανησυχεί περισσότερο –και που Αναστασιάδης και Κοτζιάς συζήτησαν ήδη διεξοδικά –είναι το ενδεχόμενο αποδοχής του τουρκικού όρου περί «επαναξιολογήσεως των εγγυήσεων και των θεμάτων ασφαλείας» μετά το χρονοδιάγραμμα που θα τεθεί. Οπόταν και σε τέτοια περίπτωση προκύπτουν επικίνδυνα κενά. Καθώς η επαναξιολόγηση μπορεί ν’ αποβεί έως και μοιραία, εάν εμφανισθούν οιεσδήποτε τριβές κι ενδεχομένως κρίσεις στην Κύπρο. Σ’ αυτό, όμως, ο τούρκος υπουργός Εξωτερικών υπήρξε «κάθετος». Οι δε προθέσεις της Αγκυρας θα ξεκαθαρισθούν πληρέστερα τις επόμενες λίγες μέρες κι αφού ενημερωθεί ο ίδιος ο Ερντογάν που θα λάβει και τις τελικές αποφάσεις.

Οι προθέσεις του Ερντογάν. Ηδη όμως ο Ερντογάν με δηλώσεις του έσπευσε χθες το απόγευμα να ξακαθαρίσει τις εν προκειμένω προθέσεις. Επανατονίζοντας (για λόγους ασφαλώς διαπραγματευτικούς) ότι:

1. Δεν υπάρχει θέμα πλήρους αποχωρήσεως των τουρκικών κατοχικών δυνάμεων από την Κύπρο, στο πλαίσιο μη αναιρετέου συστήματος εγγυήσεων. Αφήνοντας να νοηθεί ότι αυτό μπορεί να γίνει και με τη «Νότια Κύπρο». Εννοώντας προφανώς τη στάθμευση ελληνικών δυνάμεων. ΕΛΔΥΚ δηλαδή.

2. Δεν τίθεται με τίποτε θέμα επιστροφής της Μόρφου. Ενώ αντιθέτως αυτή να ενωθεί με τον δυτικότερο «θύλακο των Κοκκίνων», ώστε να συναποτελέσουν ενιαία περιοχή (τα Κόκκινα είναι τουρκοκυπριακό κεφαλοχώρι, που αποτέλεσε το κέντρο της τουρκικής επεκτατικής δραστηριότητος από τη δεκαετία του ’60 και παρέμεινε μετά την εισβολή αποκομμένο στις δυτικές παρυφές της Κύπρου. Ενοποίησή του με τη Μόρφου εάν δεν γίνει διαπραγματευτικά, τότε σημαίνει ανάληψη στρατιωτικής δράσεως!).

3. Δεν υπάρχει περίπτωση ρυθμίσεων που να μην προνοούν εκ περιτροπής προεδρία, σε αναλογία «δύο προς ένα». Δύο για έλληνα πρόεδρο κι ένα για Τούρκο. Πέραν της γενικότερης κατανομής των εξουσιών της κεντρικής κυβερνήσεως.

Ικανοποίηση. Τα Ηνωμένα Εθνη πάντως φαίνονται αρκετά ικανοποιημένα μεν, αλλά θεωρούν ότι ακριβώς οι δυσκολίες «βρίσκονται στο τελευταίο χιλιόμετρο της διαδρομής», όπως είπε off the record σε διπλωμάτες της ΕΕ και δημοσιογράφους που παρίσταντο ο ειδικός αντιπρόσωπος του γενικού γραμματέα Εσπεν Μπαρθ Αϊντα. Ο οποίος και αναλαμβάνει ακριβώς αγώνα δρόμου από τη νέα εβδομάδα μεταξύ των μερών.

Τελευταία Νέα