«Μπροστά σε τέτοιας κλίμακας γεγονότα οι στρατηγικές αλλάζουν αναγκαστικά». Στενοί συνεργάτες του Κυριάκου Μητσοτάκη δεν αφήνουν αμφιβολία ότι ο σχεδιασμός της ΝΔ, τουλάχιστον σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα, δεν μπορεί να αγνοήσει την απόφαση για Brexit. Στο γαλάζιο επιτελείο, συνιστώντας ψυχραιμία, θα αναλύσουν ακόμη και μέσα στο Σαββατοκύριακο τη νέα κατάσταση, επιχειρώντας καταρχήν να ανιχνεύσουν τις επιπτώσεις για την Ελλάδα, ενώ δεν αποκλείονται πρωτοβουλίες του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης με στόχο να διαμορφωθεί ένα μίνιμουμ εθνικό πλαίσιο αντιδράσεων και νέου προγραμματισμού, ανάλογο με εκείνο για την προσφυγική κρίση.

Η ανησυχία ότι η χώρα μας μπορεί να είναι ένα από τα μεγάλα, παράλληλα, θύματα της βρετανικής εξόδου από το ευρωπαϊκό οικοδόμημα είναι έντονη στη Λεωφόρο Συγγρού, ενώ αναγνωρίζεται ότι κάθε εκτίμηση για την επόμενη ημέρα συνοδεύεται από μεγάλο ρίσκο. Το νέο τοπίο, άλλωστε, θα επιδιώξει να καταγράψει ο πρόεδρος της ΝΔ κατά τη διήμερη επίσκεψή του στο Λονδίνο (4-5 Ιουλίου), προσκεκλημένος από ομάδες διεθνών επενδυτών, ενώ με νέα ατζέντα θα μεταβεί αμέσως μετά (6 Ιουλίου) στη Φρανκφούρτη για τη συνάντηση με τον διοικητή της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μάριο Ντράγκι. Θα έχει προηγηθεί (28-29 Ιουνίου) η σύνοδος του ΕΛΚ στις Βρυξέλλες, όπου αναμένεται να παρέμβει, προτρέποντας τους πυλώνες της ευρωπαϊκής Κεντροδεξιάς για μια αυτοκριτική προσέγγιση της κατάστασης. Ενα διπλό τουιτάρισμα του Γιώργου Κουμουτσάκου, χθες μετά τα μεσάνυχτα και νωρίς το πρωί, φανερώνει σε μεγάλο βαθμό και τον αιφνιδιασμό του γαλάζιου επιτελείου από το αποτέλεσμα που έβγαλαν οι βρετανικές κάλπες. «Η αγωνία υποχωρεί. Ολα δείχνουν ότι οι Βρετανοί έκαναν το καθήκον τους για την πατρίδα τους και την Ευρώπη» σχολίασε ο εκπροσώπος Τύπου της ΝΔ, υπό την επήρεια της δημοσκοπικής εικόνας που μεταδόθηκε με το κλείσιμο της κάλπης –για να ακολουθήσει λίγες ώρες αργότερα ένα δεύτερο σχόλιο, πλήρους απογοήτευσης: «Οι προβλέψεις διαψεύστηκαν. Η ελπίδα διαψεύστηκε. Μια μεγάλη περιπέτεια αρχίζει». Η ψυχρολουσία της χθεσινής νύχτας ήταν ανάλογη στον ηγετικό πυρήνα του κόμματος, όπου –παρά τις προειδοποιήσεις του Τάκη Θεοδωρικάκου, ο οποίος παρουσίαζε στις γαλάζιες συσκέψεις ως «παράδειγμα προς αποφυγή» την καμπάνια του Remain –προεξοφλούσαν ότι, εύκολα ή δύσκολα, οι κάλπες θα επιβεβαιώσουν τη βρετανική παρουσία στην ΕΕ.

ΝΕΟ ΣΧΕΔΙΟ. Το μήνυμα για μια ειλικρινή και γενναία αυτοκριτική της ΕΕ φρόντισε να μεταφέρει ήδη από χθες ο Κυριάκος Μητσοτάκης, στην πρώτη επίσημη αντίδρασή του για το Brexit. Οι αποδέκτες βρίσκονται πρωτίστως στο Βερολίνο και στις Βρυξέλλες, καθώς δεν αποκλείει σπασμωδικές κινήσεις που θα υπαγορεύονται και από μια τάση εκδικητικότητας απέναντι στο Λονδίνο. Μια τέτοια εξέλιξη θεωρεί ότι θα συμπιέσει και την Ελλάδα, η οποία δεν μπορεί να ευελπιστεί σε μια νέα ανάγνωση του ελληνικού ζητήματος από τους εταίρους. «Χρειάζεται ένα νέο ευρωπαϊκό σχέδιο που να εμπνεύσει τους λαούς και να τονώσει την πίστη τους στη χρησιμότητα της Ενωσης. Μια μεγάλη συμφωνία αλήθειας ανάμεσα στην Ευρωπαϊκή Ενωση, τα κράτη και τους λαούς, ξεπερνώντας ιδεολογικούς δογματισμούς. Με συγκεκριμένες και άμεσες παρεμβάσεις που να βελτιώνουν τη ζωή των πολιτών, ιδιαίτερα όσων έχουν πληγεί από την κρίση. Αυτός είναι ο μόνος δρόμος για να μη ζήσει η γενιά μας την κατακερματισμένη Ευρώπη του παρελθόντος, των εθνικισμών και των συγκρούσεων» σχολίασε ο πρόεδρος της ΝΔ.

Σε κάθε περίπτωση, για τον Κυριάκο Μητσοτάκη το αποτέλεσμα του βρετανικού δημοψηφίσματος δρομολογεί εξελίξεις ιστορικών διαστάσεων και αναγκάζει τις λοιπές χώρες της ΕΕ να αποφασίσουν με συγκεκριμένες κινήσεις εάν επιθυμούν να προχωρήσει η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση ή η απόφαση των Βρετανών να αποτελεί την αφετηρία για επιστροφή στα εθνικά σύνορα. Αποδέχεται, ωστόσο, ότι ο δρόμος για μια Ευρώπη με μεγαλύτερη συνοχή είναι πλέον εξαιρετικά δύσβατος και πρέπει να συνοδευθεί επειγόντως από ένα νέο ευρωπαϊκό πολιτικό αφήγημα. «Ο νέος ευρωπαϊσμός δεν μπορεί να στηριχτεί σε μεγαλεπήβολα οράματα. Δυστυχώς οι κοινωνίες των κρατών-μελών δεν είναι σήμερα έτοιμες για ένα επιθετικό σχέδιο ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Θα στηριχτεί, όμως, βήμα βήμα πάνω σε πραγματικές και άμεσες παρεμβάσεις που θα βελτιώνουν τη ζωή των ευρωπαίων πολιτών», είναι η δική του θεώρηση.

ΤΟ ΚΟΙΝΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ. Το νέο αφήγημα που προτείνει για να ξαναμπεί το ευρωπαϊκό τρένο στις ράγες, εξάλλου, δεν είναι αποσυνδεδεμένο από τον σχεδιασμό για αλλαγή σκηνικού στην Ελλάδα και έξοδο της χώρας από την κρίση. Κατά τον πρόεδρο της ΝΔ, υπάρχει ένα κοινό πρόβλημα που αντιμετωπίζουν τόσο η Ελλάδα όσο και οι λοιποί ευρωπαίοι εταίροι και περνά μέσα από τη συμπίεση της μεσαίας τάξης και την αποσύνδεσή της από την πολιτική. Ακόμη κι αν ο εγχώριος και ευρωπαϊκός λαϊκισμός που καταγγέλλει και αντιμάχεται η νέα ηγεσία της ΝΔ δεν έχει εμποτίσει ακόμη τη μεσαία τάξη, οι πολιτικές που ακολουθούνται τουλάχιστον την τελευταία δεκαετία την οδηγούν σε μια συνεχώς αυξανόμενη αποχή από τα πολιτικά πράγματα.

Στη βάση αυτή σχεδιάζεται και το νέο αντιπολιτευτικό σχέδιο της ΝΔ, μετά την απόφαση για μια αναπροσαρμογή που οδηγεί σε δεύτερο πλάνο και το αίτημα για πρόωρες εκλογές. Ο πολιτικός ορίζοντας, όπως αναγνωρίζουν επιτελικά γαλάζια στελέχη, έχει μετατεθεί πλέον μετά την ολοκλήρωση της φθινοπωρινής αξιολόγησης από τους δανειστές. Στον χρόνο που κερδίζει ο Αλέξης Τσίπρας, η αξιωματική αντιπολίτευση θα επιδιώξει να διαμορφώσει και να προβάλει μια αξιόπιστη κυβερνητική ατζέντα και, ταυτόχρονα, να επαναπροσεγγίσει τη μεσαία τάξη. Και η προσπάθεια σχεδόν αναγκαστικά θα συνδεθεί και με ταξικούς διαχωρισμούς, έστω κι αν καταγγέλλεται η κυβέρνηση Τσίπρα ότι επενδύει σε έναν «ταξικό διχασμό». Οι αναφορές του Κυριάκου Μητσοτάκη στο συνέδριο του «Εκόνομιστ» αποτελούν, εν πολλοίς, προαναγγελία αυτής της στρατηγικής: «Η αμφισβήτηση των ελίτ από μια μεσαία τάξη που βλέπει τα όνειρά της να καταστρέφονται είναι μια πραγματικότητα που δεν μπορούμε να αγνοήσουμε(…). Να χτυπήσουμε τα συμφέροντα που καταστρέφουν τις ευκαιρίες των νέων ανθρώπων, που υπονομεύουν το μέλλον των οικογενειών και θρυμματίζουν τη μεσαία τάξη».

ΣΥΜΜΑΧΙΑ ΜΕ ΤΗ ΜΕΣΑΙΑ ΤΑΞΗ. Η επιχείρηση για μια γαλάζια συμμαχία με τη μεσαία τάξη συνδέεται και με την εκτίμηση ότι, μετά το κλείσιμο της αξιολόγησης, η ΝΔ δεν μπορεί να εκπροσωπεί με την ίδια δυναμική το λεγόμενο ευρωπαϊκό μέτωπο, όπως αναγνωρίζουν οι ίδιες πηγές. Τα μεσαία κοινωνικά και οικονομικά στρώματα ήταν εκείνα που στήριξαν σε μεγάλο βαθμό το Ναι στο δημοψήφισμα του περασμένου Ιουλίου, ανεξάρτητα από ιδεολογικές διαχωριστικές γραμμές –συνεπώς είναι αναγκαίο ένα νέο αφήγημα για τη διατήρησή τους σε τροχιά γύρω από τη ΝΔ.

Οσο για τις θεσμικές αλλαγές –με τη συνταγματική αναθεώρηση και έναν νέο εκλογικό νόμο –που βρίσκονται στο τραπέζι, στη Συγγρού εκτιμούν ότι ο κεραυνός του Brexit θα αποτελέσει ακόμη μια δικαιολογία για τον Αλέξη Τσίπρα προκειμένου να παραμείνει η συζήτηση ανοικτή τουλάχιστον έως το φθινόπωρο. Προεξοφλείται, ωστόσο, ότι οι προτάσεις που επεξεργάζεται η ΝΔ θα συνδυαστούν πλέον και με τη θέση της για τη νέα εικόνα της Ευρώπης.

Τελευταία Νέα