Ηθοποιός με αξιοσημείωτες ερμηνείες σε θέατρο, τηλεόραση και κινηματογράφο, η Μαρία Πρωτόπαππα φαίνεται να έχει μια μεστή χρονιά με ρόλους απαιτήσεων όπως εκείνος της Ελένης στην τηλεοπτική σειρά «Η λέξη του δεν λες» (Alpha) σε σκηνοθεσία Θοδωρή Παπαδουλάκη, με τον οποίο είχαν συνεργαστεί στο πετυχημένο «Νησί» του Mega. Στη σειρά ο μικρός Παυλής έχει χτίσει έναν δικό του διαφορετικό κόσμο, έναν κόσμο με μουσικές, χρώματα και συναισθήματα. Η Ελένη και ο Γιάννης, οι γονείς του, τον φωνάζουν διάνοια. Ο ερχομός, όμως, του Βασίλη, του μικρότερου αδελφού της Ελένης και της γυναίκας του Ιωάννας θα ανατρέψει την κανονικότητα της ζωής τους. Η Ιωάννα επιμένει πως κάτι τρέχει με τον μικρό. Ο Παύλος, ο παππούς, είναι ο μόνος που αποφασίζει να δει την αλήθεια κατάματα: τον αυτισμό του παιδιού. Από την άλλη, η Πρωτόπαππα ετοιμάζεται για τον θεατρικό «Αύγουστο» του Τρέισι Λιτς που σκηνοθετεί ο Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Δεκεμβρίου (ο κινηματογραφικός ρόλος στην ομότιτλη ταινία οδήγησε την Τζούλια Ρόμπερτς στις υποψηφιότητες των Οσκαρ). Βαθιά ανθρώπινα τα δύο έργα εστιάζουν στην ανθρώπινη συμπεριφορά, στις σχέσεις μεταξύ οικογενειακών μελών με έναν «ιδιαίτερα αισθητικό τρόπο», υπογραμμίζει η ηθοποιός, καθώς «το θέμα που πραγματεύονται είναι συναισθηματικά επιβαρημένο».

Τι προετοιμασία κάνατε για την τηλεοπτική Ελένη;

Διάβασα, είδα το πρωτότυπο (σ.σ.: η σειρά βασίζεται στο «The A word» της Κέρεν Μάργκαλιτ που προβάλλει το BBC One), το μελέτησα, συζήτησα με τον σκηνοθέτη και με τους συνεργάτες μου, με ανθρώπους που αντιμετωπίζουν στη ζωή παρόμοια ζητήματα, άκουσα ομιλίες από ειδικούς που μας ενημέρωσαν.

Χρειάστηκε να έρθετε σε επαφή με ειδικούς και οικογένειες παιδιών με αυτισμό για να δημιουργήσετε την Ελένη;

Ακολούθησα ό,τι ήταν οργανωμένο από την παραγωγή και από τον σκηνοθέτη μου, διότι το επιστημονικό κομμάτι, που είναι τεράστιο και έχει πολλές διαφορετικές διαδρομές ως προς την αντιμετώπιση του φάσματος του αυτισμού, έπρεπε να αποτελεί κοινή γραμμή για όλους μας. Πέρα από αυτό, οι προσωπικές εξομολογήσεις γονιών που ζουν παρόμοιες καταστάσεις στάθηκαν πολύτιμες.

Η Ελένη φαίνεται να αντιλαμβάνεται τι συμβαίνει αλλά, τουλάχιστον στην αρχή, συμπεριφέρεται σα να μην θέλει να παραδεχθεί ότι ο γιος της έχει πρόβλημα. Τι κάνει την ηρωίδα σας –έναν άνθρωπο καλλιεργημένο και θεωρητικά με ανοιχτό ορίζοντα –να εθελοτυφλεί;

Το φάσμα του αυτισμού είναι ευρύ και οι εκδηλώσεις αυτής της ιδιαιτερότητας έχουν μεγάλη ποικιλία. Ενα παιδί «υψηλής λειτουργικότητας» είναι πιθανόν να σε μπερδέψει. Θα αφήσω την επιστημονική εξήγηση για τους επιστήμονες και θα σας πω ότι το μυαλό και η καρδιά του γονιού ίσως αποφεύγουν να παραδεχτούν κάτι που προμηνύει βάσανα για το αγαπημένο του παιδί.

Στον θεατρικό «Αύγουστο» του Τρέισι Λετς, από την άλλη, υποδύεστε το πρωτότοκο παιδί μιας οικογένειας που το συσπειρώνει η ρήξη των γονιών και η απώλεια λόγω θανάτου. Μητέρα στην τηλεόραση, παιδί στο θέατρο. Ποιος είναι ο μεταξύ τους κοινός τόπος;

Ο κοινός τόπος είναι η ανθρώπινη συμπεριφορά και ο αγώνας που κάνει ο άνθρωπος όσο ζει να καταλάβει ποιος είναι, πού πηγαίνει, πώς να αγαπάει και πώς να αντιμετωπίζει τα αναπάντεχα της ζωής. Τα δύο έργα ασχολούνται με την οικογένεια, την αγάπη ανάμεσα στα μέλη της, με έναν ιδιαίτερο αισθητικό τρόπο, με μια γλυκιά ελαφράδα, τη στιγμή που το θέμα που πραγματεύονται είναι συναισθηματικά επιβαρημένο.

Οι φετινές επιλογές σας σε θέατρο και τηλεόραση αφορούν, λοιπόν, την «αγία οικογένεια». Γιατί σας ενδιαφέρει;

Δεν ενδιαφέρει εμένα, ενδιαφέρει το παγκόσμιο ρεπερτόριο. Δεν έκανα τις συγκεκριμένες επιλογές επειδή έχουν να κάνουν με την οικογένεια. Οχι συνειδητά τουλάχιστον. Δεν είδα σύνδεση ανάμεσά τους.

Πώς διαχειρίζεστε τα φορτία των αντίθετων ρόλων;

Δεν καταλαβαίνω γιατί τους θεωρείτε αντίθετους, όλοι από γονείς ερχόμαστε στη ζωή, ακόμα τουλάχιστον, και οι περισσότεροι από εμάς γίνονται γονείς. Κάθε ρόλος απαιτεί ξεχωριστή μελέτη και φροντίδα και αγάπη από τον ηθοποιό. Ολοι έχουν το δικό τους φορτίο. Και αυτή είναι η δουλειά μου και η χαρά μου.

Λέμε συνήθως ότι τέχνη και βιοπορισμός δεν συμβαδίζουν. Πώς τα καταφέρνετε εσείς;

Με πίστη και δουλειά, κάνω ό,τι μπορώ.