Αύξηση του κινδύνου για ανάπτυξη καρκίνου και λευχαιμίας, προβλήματα στη βραχυπρόθεσμη μνήμη και σε άλλες εγκεφαλικές λειτουργίες, κυτταρικές διαταραχές και βλάβες στο DΝΑ είναι μόνο μερικά από τα ευρήματα των ερευνών που διεξάγονται στην Ελλάδα και τον υπόλοιπο κόσμο για τις επιπτώσεις της ακτινοβολίας από τα κινητά, τις ασύρματες συσκευές και τις γραμμές υψηλής τάσης.


Από τις μελέτες που πραγματοποιούνται με όλο και μεγαλύτερη συχνότητα την τελευταία περίοδο φαίνεται ότι η ανησυχία των ειδικών για τους κινδύνους που εγκυμονεί η εκπεμπόμενη ακτινοβολία αυξάνει με γεωμετρική πρόοδο. Από την άλλη πλευρά, υπάρχει και μερίδα επιστημόνων που εμφανίζονται καθησυχαστικοί, υποστηρίζοντας ότι επί της ουσίας δεν έχουν αποδειχθεί επιπτώσεις στην υγεία από τη χρήση τέτοιων συσκευών. Στο 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο για τις επιπτώσεις της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας που πραγματοποιήθηκε πριν από

ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ

Σε περιοχές με μικρή κάλυψη, όπου οι εκπομπές των κινητών είναι μεγαλύτερες, υπάρχει προς το παρόν υποβάθμιση της υγείας

δύο μήνες στη Θεσσαλονίκη παρουσιάστηκε η μελέτη Lowental (2007), η οποία δείχνει ότι ενήλικοι που ζούσαν τα πρώτα 5 χρόνια της ζωής τους σε αποστάσεις μέχρι 300 μέτρα από γραμμές υπερυψηλής τάσης είχαν κατά 1,3 φορές αυξημένη πιθανότητα να αναπτύξουν καρκίνο σε σχέση με αυτούς που ζούσαν πιο μακριά.

Να αυξηθούν τα όρια

Επιπλέον, αναφορά έγινε στην επιδημιολογική μελέτη Draper (2005), όπου φαίνεται ότι παιδιά ηλικίας έως 15 ετών που ζουν μέχρι και 200 μέτρα από γραμμές υψηλής τάσης έχουν 69% περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν λευχαιμία απ΄ ό,τι αυτά που βρίσκονται σε αποστάσεις μεγαλύτερες από 600 μέτρα. «Ύστερα από τα αποτελέσματα αυτά προτείνεται να αυξηθούν οι επιτρεπόμενες αποστάσεις από γραμμές μεταφοράς υπερυψηλής τάσης από τα 30 στα 200 μέτρα, καθώς και να μειωθούν τα όρια έκθεσης σε ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία από αυτές τις γραμμές κατά 15 φορές», σημειώνει ο ομότιμος καθηγητής Γενετικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης κ. Κωνσταντίνος Τριανταφυλλίδης.

Μεγάλη ανησυχία στους ειδικούς προκαλούν και τα αποτελέσματα πειραμάτων σε πειραματόζωα: σε δύο ομάδες 12 εγκύων αρουραίων που εκτέθηκαν σε ακτινοβολία ραδιοσυχνοτήτων παρόμοια με αυτή που εκπέμπουν οι κεραίες, το 58% της πρώτης ομάδας και το 50% της δεύτερης δεν γέννησαν. Σε ανάλογο πείραμα που διεξήχθη σε 380 έμβρυα όρνιθας παρατηρήθηκε σε ποσοστό έως και 62,78% καθυστέρηση της ανάπτυξης, βαριές δυσμορφίες, νεκρά νεογνά καθώς και πρώιμοι και όψιμοι εμβρυϊκοί θάνατοι. Αντίστοιχα ήταν τα αποτελέσματα και σε πείραμα με αυγά ορτυκιών.

Προφύλαξη των εμβρύων

«Η υψηλού βαθμού ευαισθησία των εμβρύων του αρουραίου, της όρνιθας και του ορτυκιού σε μικροκύματα χαμηλής πυκνότητας ισχύος αποτελεί ισχυρή ένδειξη αντίστοιχης υψηλής ευαισθησίας των εμβρύων των ανώτερων θηλαστικών και του ανθρώπου, εξαιτίας των ομοιοτήτων τους στα αρχικά στάδια της προγεννητικής του ανάπτυξης. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα από τις πειραματικές μας μελέτες, καθώς και την αρχή της προφύλαξης, συνιστάται κάθε δυνατή προφύλαξη των εμβρύων και των παιδιών από την ακτινοβολία ραδιοσυχνότητας, όπως είναι και η ακτινοβολία των κινητών τηλεφώνων», τονίζει ο κ. Ιωάννης Μάγρας από το Εργαστήριο Ανατομικής, Ιστολογίας και Εμβρυολογίας του ΑΠΘ.

«Πολύ μεγάλος αριθμός ερευνών έχει δείξει ότι η ακτινοβολία των κινητών επηρεάζει την τοπική ροή αίματος στον εγκέφαλο, τη βραχυπρόθεσμη μνήμη, τη δυνατότητα συγκέντρωσης αλλά και τη διάρκεια και την ποιότητα της φάσης των ονείρων, του τμήματος δηλαδή του ύπνου μας στο οποίο θα έπρεπε σε μεγάλο βαθμό να λαμβάνει χώρα η φυσιολογική μας ανάπαυση», επισημαίνει ο κ. Όλε Γιόχανσον, καθηγητής στο Τμήμα Νευροεπιστημών του σουηδικού Ιδρύματος Καρολίνσκα.

Αμφισβητούνται έρευνες που βγάζουν αθώα τα κινητά


«ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΣΥΝΔΕΣΗ της χρήσης των κινητών με καρκίνο στον εγκέφαλο», λέει στα «ΝΕΑ» ο δρ Γιόακιμ Σουτζ, επικεφαλής της μεγάλης μελέτης Ιnterphone που ολοκληρώθηκε πριν από 2 χρόνια και συνεργάτης του δανέζικου Ινστιτούτου Ερευνών για τον Καρκίνο. «Σύμφωνα με την έρευνά μας δεν υπάρχει αύξηση της επικινδυνότητας για χρήστες κινητών κάτω από 10 χρόνια, καθώς και για ελαφριά χρήση σε μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Όμως, δεν μπορούμε προς το παρόν να αποκλείσουμε το ενδεχόμενο επικινδυνότητας για τους βαρείς χρήστες- αυτούς δηλαδή που μιλάνε στο κινητό για περισσότερο από 1 ώρα την ημέρα για πάνω από δέκα χρόνια. Την περίοδο που πραγματοποιήθηκε η έρευνα δεν υπήρχε τέτοιο δείγμα», επισημαίνει ο κ. Σουτζ.

Τα κριτήρια συμμετοχής

Σύμφωνα με τον αντιπρόεδρο της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας Κεφαλονιάς και Ιθάκης κ. Στυλιανό Ζηνέλη, μεγάλο πρόβλημα εντοπίζεται στον σχεδιασμό μελετών για τις επιπτώσεις της κινητής τηλεφωνίας στην ανθρώπινη υγεία. «Η δανέζικη μελέτη του 2006 που ήταν συνέχεια της μελέτης του 2001 είχε ως κριτήριο συμμετοχής αν κάποιος “ποτέ” χρησιμοποίησε κινητό τηλέφωνο κατά τη διάρκεια 1982-1995. Η ομάδα των συνδρομητών, 200.057 χρήστες που είχαν το κινητό μέσω της εταιρείας που εργάζονταν, είναι αυτοί που πιθανόν το χρησιμοποιούσαν για αρκετό χρόνο κάθε ημέρα. Δυστυχώς, αυτοί είχαν αποκλειστεί από τη μελέτη», επισημαίνει ο κ. Ζηνέλης. Όταν δημοσιεύθηκε η δανέζικη έρευνα της οποίας επικεφαλής ήταν ο δρ Σουτζ, διάφοροι επιστήμονες, όπως ο δρ Λέναρντ Χαρντέλ, έστειλαν επιστολές στο περιοδικό που τη δημοσίευσε, χωρίς όμως να υπάρξει ανταπόκριση. Όπως αποκαλύφθηκε αργότερα, ένας από τους συγγραφείς της δανέζικης μελέτης ήταν μέλος της συντακτικής ομάδας του περιοδικού.

Κρυφές διασυνδέσεις

Έναν χρόνο μετά το περιστατικό, ο δρ Λέναρντ Χαρντέλ, καθηγητής Ογκολογίας στο Πανεπιστήμιο του Όρεμπρο στη Σουηδία, δημοσίευσε μελέτη με τίτλο «Κρυφές διασυνδέσεις με τη βιομηχανία και συγκρουόμενα συμφέροντα στην έρευνα του καρκίνου», όπου αναφέρονται με λεπτομέρειες οι σχέσεις μεταξύ των εταιρειών και της χρηματοδότησης της έρευνας. Σύμφωνα πάντως με τον διακεκριμένο επιδημιολόγο, καθηγητή του Πανεπιστημίου της Βέρνης δρα Άνκε Χας, μελέτες που χρηματοδοτούνται από εταιρείες έχουν μικρότερη πιθανότητα να αναφέρουν σημαντικά στατιστικά αποτελέσματα.

ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΑ ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΓΙΑ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ


ΤΑ ΠΕΙΡΑΜΑΤΑ που έχει διεξαγάγει ο κ. Λουκάς Μαργαρίτης, καθηγητής του Τομέα Βιολογίας Κυττάρου του Πανεπιστημίου Αθηνών, δείχνουν ότι η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία που εκπέμπεται από τα κινητά τηλέφωνα του συστήματος GSΜ 900 προκαλεί μείωση της αναπαραγωγικής ικανότητας του εντόμου D. melanogaster (δροσοφίλα) όταν το έντομο ακτινοβολείται για έξι λεπτά την ημέρα επί πέντε ημέρες. Επιπλέον διαπιστώθηκε διπλασιασμός των κυτταρικών θανάτων όταν διπλασιάστηκε και ο χρόνος ακτινοβολίας.

«Πρόσφατα οι δραστηριότητές μας επεκτάθηκαν σε πειράματα με ποντίκια τα οποία και ακτινοβολούνται τόσο με κινητό τηλέφωνο όσο και με ασύρματο. Τα μέχρι τώρα προκαταρκτικά αποτελέσματα υποδεικνύουν αλλαγή στη συμπεριφορά, όπως δυσχέρεια διερεύνησης λαβυρίνθου και ανωμαλία οστεοποίησης στα νεογνά», αναφέρει ο κ. Μαργαρίτης, που ήταν διοργανωτής του 1ου Πανελληνίου Συνεδρίου για τις επιπτώσεις της ακτινοβολίας. Επιπλέον, ο ίδιος και η ομάδα του έχουν πραγματοποιήσει μετρήσεις όπου παρατηρήθηκαν τιμές ακτινοβολίας μέχρι και 6,5 βολτ ανά μέτρο μέσα σε σπίτια και έως 3,5 βολτ ανά μέτρο σε σχολεία.

«Τέτοια επίπεδα θεωρούνται μακροπρόθεσμα επικίνδυνα για άτομα που ακτινοβολούνται πολλές ώρες την ημέρα και ιδιαίτερα τα παιδιά», τονίζει ο κ. Μαργαρίτης.

Σημειώνεται δε ότι στο Ζάλτσμπουργκ στην Αυστρία οι τιμές έντασης ακτινοβολίας δεν ξεπερνούν τα 0,2 βολτ ανά μέτρο.