Αναζήτηση
Το πάρκο είχε αποτελέσει το 1995 αντικείμενο πρωτοποριακού σχεδιασμού. Δυστυχώς, το πρόγραμμα σε πολλά σημεία απλώς έμεινε στα χαρτιά.
Τι προβλεπόταν και δεν έγινε ποτέ:
– Η ενεργειακή αυτονομία. Υπήρχε η πρόβλεψη το ηλεκτρικό να εξασφαλίζεται σε μεγάλο βαθμό από ανανεώσιμες πηγές –ηλιακή και αιολική -,σε συνεργασία με το Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΚΑΠΕ). Το παραπάνω όχι μόνο δεν πραγματοποιήθηκε, αλλά το 2015 το πάρκο δεν είχε ηλεκτρισμό για 8-9 μήνες λόγω χρεών προς τη ΔΕΗ.
– Η λειτουργία υπαίθριων αγορών μέσα στο πάρκο. Στόχος ήταν να πωλούνται τα προϊόντα του πάρκου –από τις φιστικιές, αμυγδαλιές και ελιές που διαθέτει.
– Ατμοκίνητο τρενάκι. Είχαν τοποθετηθεί ράγες έτσι ώστε οι επισκέπτες να κάνουν περιήγηση μέσα στο πάρκο. Εμειναν μόνο οι ράγες –και αυτές ακατάλληλα τοποθετημένες.
– Χώρος για παιχνίδι και περιπέτεια με θέματα περιβάλλοντος, σχεδιασμένος για παιδιά (στο νότιο τμήμα του πάρκου).
– Υπήρχε σχεδιασμός για ανακύκλωση όλων των χρησιμοποιούμενων υλικών.
– Χρήση νερού από τις γεωτρήσεις. Οχι μόνο δεν υλοποιήθηκε, αλλά αντίθετα –για περισσότερο από έναν χρόνο –δεν είχε νερό. Το είχε κόψει η ΕΥΔΑΠ λόγω χρεών.
Πώς φθάσαμε ώς εδώ. Για τον υπεύθυνο εκδηλώσεων της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας Σπύρο Ψύχα, που 12 χρόνια εργάζεται στα εκπαιδευτικά της προγράμματα στο πάρκο, «ο αρχικός σχεδιασμός ήταν εξαιρετικός, ωστόσο η εφαρμογή των σχεδίων ήταν προβληματική».
Ο ίδιος το αποδίδει κυρίως στην έλλειψη σταθερής χρηματοδότησης, στο σχεδόν μηδαμινό προσωπικό αλλά και στην κακή διαχείριση που έγινε –πλην ελαχίστων εξαιρέσεων.
«Σήμερα είμαι και πάλι αισιόδοξος ότι τα πράγματα μπορεί να αλλάξουν, μιας και στον φορέα συμμετέχουν επιστήμονες που γνωρίζουν καλά το αντικείμενο και ήδη έχουν ασχοληθεί με το πάρκο στο πλαίσιο των πανεπιστημιακών τους καθηκόντων» συμπληρώνει ο Σπύρος Ψύχας.
Για την ιστορία, το 2000 έμπαιναν οι τελευταίες πινελιές στο Πάρκο Περιβαλλοντικής Ευαισθητοποίησης, όπως ονομαζόταν. Το τότε ΥΠΕΧΩΔΕ μιλούσε για ένα«πρότυπο πάρκο» που θα αποτελούσε «όαση ζωής» για όλη την Αττική και «μια ανάσα ζωής».
Ομως στα 17 χρόνια που μεσολάβησαν μέχρι σήμερα τόσο το υπουργείο όσο και οι υπόλοιποι φορείς που είχαν αναλάβει τη διοίκησή του δεν έδειξαν την απαιτούμενη περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση: το αλαλούμ γύρω από τη διαχείρισή του δεν είχε τέλος, η χρηματοδότηση ήταν ανέκαθεν ελλιπής, με αποτέλεσμα χρόνο με τον χρόνο το πάρκο να ρημάζει και να εμφανίζει σημάδια εγκατάλειψης.
Τον Σεπτέμβριο του 2015 η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία με μια ανακοίνωσή της περιέγραφε με γλαφυρό τρόπο την τραγική κατάσταση στην οποία είχε περιέλθει το πάρκο –με σκουπίδια, διακοπές ηλεκτροδότησης, ξερές λίμνες –επισημαίνοντας τις ευθύνες των αρμοδίων.
Τα εμπόδια. Παρόμοιες απόψεις έχουν διατυπώσει στο παρελθόν και οι κάτοικοι της περιοχής. Εχουν τονίσει πως στα δεινά του πάρκου, εκτός από την απουσία μόνιμης χρηματοδότησης, σημαντική συμβολή έχει και η κακοδιαχείριση των περασμένων ετών.
Και όπως φάνηκε, κάτοικοι και περιβαλλοντικοί φορείς δεν έχουν καθόλου άδικο. Ανατρέχοντας κανείς στο παρελθόν, παρατηρεί την ανοργανωσιά, την έλλειψη σχεδιασμού και τις συνεχείς αλλαγές διοίκησης.
Το 2011 η διαχείριση του πάρκου πέρασε στον Μητροπολιτικό Φορέα Ανάπλασης και Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Αττικής, που λειτουργούσε υπό τον έλεγχο του ΥΠΕΚΑ.
Είχε προκύψει από τη συνένωση τριών φορέων: του Πάρκου Αντώνης Τρίτσης, του Κηφισού και του Ελαιώνα. Ο φορέας είχε τη διαχείριση του πάρκου έως το 2014, αλλά χωρίς πόρους και με προσωπικό μόλις τρεις εργαζομένους.
Μερικά χρόνια νωρίτερα, η διαχείριση του πάρκου ήταν στους όμορους δήμους και στον Αναπτυξιακό Σύνδεσμο Δυτικής Αττικής (ΑΣΔΑ), δηλαδή στον Οργανισμό Διοίκησης και Διαχείρισηςπου είχε συσταθεί το 2002.
Σ’ αυτόν συμμετείχαν οι Δήμοι Ιλίου, Αγίων Αναργύρων και Καματερού, ο Αναπτυξιακός Σύνδεσμος Δυτικής Αθήνας (ΑΣΔΑ), εκπρόσωποι του ΥΠΕΧΩΔΕ, της τότε Νομαρχίας, του Οργανισμού Αθήνας, του Γεωπονικού Πανεπιστημίου και περιβαλλοντικών οργανώσεων. Τον Σεπτέμβριο του 2014 η διαχείριση του πάρκου είχε περάσει εκ νέου στον ΑΣΔΑ έπειτα από ρύθμιση του υπουργείου Περιβάλλοντος.
