«Το ΕΚΑΒ άργησε να έρθει, ο άνθρωπος κινδύνευσε…». Αυτή είναι μία από τις πιο συχνές φράσεις που ακούω από ανθρώπους που ταλαιπωρούνται περιμένοντας το ασθενοφόρο. Ποτέ δεν έχω ακούσει ότι το ασθενοφόρο έφθασε εγκαίρως. Το ΕΚΑΒ από την πλευρά του, ειδικά για γεγονότα που έχουν λάβει δημοσιότητα, στέλνει πάντοτε δελτίο Τύπου στο οποίο αναφέρει πόση ώρα έκανε το ασθενοφόρο. Οι δύο πληροφορίες έχουν συνήθως μεγάλη απόκλιση. Ετσι, επισκέφθηκα το συντονιστικό τμήμα της κεντρικής υπηρεσίας ασθενοφόρων στην Αττική ώστε να διαπιστώσω εάν υπάρχουν καθυστερήσεις σε πραγματικά επείγοντα περιστατικά, πού οφείλονται, ποιος κρίνει και πώς αποφασίζεται το επείγον.
«ΕΚΑΒ, παρακαλώ. Ποιο είναι το πρόβλημά σας;». Η Μαρία εργάζεται ως τηλεφωνήτρια σε μία από τις πιο νευραλγικές δημόσιες υπηρεσίες, καθώς από τις ερωτήσεις που θα κάνει κρίνονται ανθρώπινες ζωές. Κάθεται μπροστά από μια υπερσύγχρονη κονσόλα που αποτελείται από μεγάλη οθόνη, πληκτρολόγιο, ποντίκι και ειδικό σύστημα καταγραφής των περιστατικών. «Μια κοπέλα έχει κόψει το χέρι της και τρέχει αίμα» ακούγεται μια αγχωμένη φωνή από την άλλη πλευρά της γραμμής. «Αιμορραγεί πολύ;», «Οχι, αλλά δεν ξέρω τι πρέπει να κάνω».
Η εργαζόμενη στο ΕΚΑΒ εκείνη τη στιγμή αποτελεί τον πρώτο κρίκο μιας μεγάλης αλυσίδας που σώζει ανθρώπινες ζωές. Το συντονιστικό κέντρο του ΕΚΑΒ είναι σαν μελίσσι: εάν δεν κάνει σωστά τη δουλειά της μία εργαζόμενη, δυνητικά κινδυνεύει να καταρρεύσει ολόκληρο το σύστημα μεταφοράς ασθενών. Επιπλέον είναι από τις υπηρεσίες που όταν ανοίγουν πετούν τα… κλειδιά, διότι παραμένει σε λειτουργία 24 ώρες την ημέρα, όλες τις ημέρες του χρόνου. Η Μαρία συνεχίζει τις ερωτήσεις ώστε να διασφαλίσει ότι δεν υπάρχει κίνδυνος για τη ζωή του αναφερόμενου περιστατικού: «Αναπνέει; Αντιλαμβάνεται το περιβάλλον γύρω της; Μην ανησυχείτε. Στέλνουμε ασθενοφόρο να την παραλάβει. Ποια είναι η διεύθυνσή σας;».

Σε περίπου οκτώ λεπτά το ασθενοφόρο θα είναι εκεί, διαβεβαιώνει. Οπως εξηγεί: «Υπάρχουν ώρες που μπορούμε να στείλουμε αμέσως ασθενοφόρα ακόμη και σε απλά περιστατικά, όπως είναι μια μικρή αιμορραγία από κόψιμο. Υπάρχουν όμως και στιγμές που όλα τα αυτοκίνητα του ΕΚΑΒ μεταφέρουν περιστατικά. Οπότε αναλόγως της κίνησης γίνεται τελείως διαφορετικός χειρισμός και από τους τηλεφωνητές». Εάν για παράδειγμα η κοπέλα αυτή τηλεφωνούσε βράδυ Σαββάτου που συμβαίνουν πολλά τροχαία, το ασθενοφόρο μπορεί να χρειαζόταν έως και τρεις ώρες για να την παραλάμβανε. Η ζωή της όμως δεν κινδύνευε. Θα μπορούσε να πάρει ταξί εάν βιαζόταν ή ακόμη να πάει στο νοσοκομείο με τα μέσα συγκοινωνίας. Το ΕΚΑΒ, εξάλλου, υποτίθεται ότι προσφέρει επείγουσα προνοσοκομειακή περίθαλψη και διακομιδή.

ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ. Για να φθάσει το ασθενοφόρο στον προορισμό του, η Μαρία διαβιβάζει την καρτέλα με όλα τα στοιχεία που έχει καταγράψει στο αρμόδιο τμήμα του συντονιστικού κέντρου. Και ενώ όλο το σύστημα δουλεύει ηλεκτρονικά, η καρτέλα είναι χειρόγραφη. «Οι καρτέλες θα γίνουν ηλεκτρονικές μέχρι τον Σεπτέμβριο, διότι τους τελευταίους μήνες έχουμε εκσυγχρονισθεί. Ακόμη και έτσι όμως δεν δημιουργούν πρόβλημα, καθώς μεταφέρονται εσωτερικά σε περίπου 30 μέτρα» σημειώνει ο πρόεδρος του ΕΚΑΒ Δημήτρης Παπαγιαννίδης.

Εκεί υπάρχουν δύο εργαζόμενοι οι οποίοι βρίσκονται «καρφωμένοι» μπροστά από μια μεγάλη οθόνη τουλάχιστον 60 ιντσών. Σε αυτήν προβάλλεται ο χάρτης της Αττικής και πάνω του διακρίνονται τα ασθενοφόρα και σε ποιο ακριβώς σημείο βρίσκονται κάθε δευτερόλεπτο. Μόλις ο συντονιστής λάβει την καρτέλα θα δει τη διεύθυνση του ασθενούς, θα παρατηρήσει ποιο ασθενοφόρο είναι πιο κοντά και θα το καλέσει για να σπεύσει. «Το νέο ηλεκτρονικό σύστημα μάς δίνει και τη δυνατότητα να γράψουμε στον υπολογιστή την οδό και αυτομάτως το σύστημα να μας καταδείξει ποιο από τα ασθενοφόρα μας θα μπορούσε να φθάσει ταχύτερα» διευκρινίζει ο κ. Γεράσιμος Λασκαράτος, υπεύθυνος του Υπηρεσιακού Κέντρου του ΕΚΑΒ.