Η θέση του Ηνωμένου Βασιλείου έχει γεωστρατηγικά πλεονεκτήματα για την παρακολούθηση του Διαδικτύου. Από τα έγγραφα του Σνόουντεν που διέρρευσαν στη γερμανική «Ζιντόιτσε Τσάιτουνγκ» αποκαλύφθηκε ότι η GCHQ παρακολουθεί τουλάχιστον 14 μεγάλα υποθαλάσσια καλώδια που διέρχονται από το έδαφος της Βρετανίας. Υπάρχουν υπερατλαντικά, αφρικανικά, δυτικοευρωπαϊκά και άλλα καλώδια που συνδέουν την Ευρώπη με την Ασία, τα οποία είναι εύκολα προσβάσιμα από την GCHQ επί βρετανικού εδάφους.

Ωστόσο, η γεωστρατηγική θέση του Ηνωμένου Βασιλείου δεν εξυπηρετεί τον ρόλο του όσον αφορά την παρακολούθηση των χωρών της Μέσης Ανατολής. Η λύση βρίσκεται στην Κύπρο.

ΝΕΥΡΑΛΓΙΚΟ ΠΟΣΤΟ. Χάρτες υποθαλάσσιων καλωδίων δείχνουν ότι η Κύπρος αποτελεί κόμβο πολυάριθμων οπτικών ινών καθιστώντας το νησί φυσική επιλογή για παρακολουθήσεις των επικοινωνιών της Ανατολικής Μεσογείου. Ικανός αριθμός καλωδίων συνδέουν την Κύπρο με το Ισραήλ και τη Συρία, τα οποία είναι φυσικοί στόχοι της αγγλοαμερικανικής κατασκοπείας. Αλλα καλώδια περνούν στον Λίβανο, στην Αίγυπτο, στην Τουρκία και άλλες περιοχές.

Συνολικά πάνω από μία ντουζίνα στρατηγικών καλωδίων είναι προσβάσιμα στην Κύπρο ενώ έχουν σχεδιαστεί και άλλα που θα περνούν στο μέλλον από το νησί. Πρόκειται για την ιδανική τοποθεσία παρακολούθησης των επικοινωνιών στην Μέση Ανατολή και τις γειτονικές χώρες.

Για να αποκτηθεί πρόσβαση στα υποθαλάσσια καλώδια απαιτείται η συνεργασία των τηλεπικοινωνιακών φορέων. Στο Ηνωμένο Βασίλειο η GCHQ έχει μακρόχρονη σχέση με την British Telecom, σχέση η οποία επιτρέπει τον σχεδιασμό των τηλεπικοινωνιακών γραμμών με τρόπο ώστε να λειτουργεί υπέρ των υποκλοπέων.

Και αυτό το γεγονός καθιστά την Κύπρο ιδανική για τις παρακολουθήσεις της GCHQ. Οι Βρετανοί κυβερνούσαν το νησί έως το 1960. Από τότε η συνθήκη ανεξαρτησίας της Κύπρου περιλαμβάνει μία ειδική πρόταση, στο έκτο τμήμα του δεύτερου μέρους του δεύτερου παραρτήματος, όπου αναφέρεται ότι οι κυπριακές Αρχές πρέπει να συμβουλεύουν και να συνεργάζονται με τους Βρετανούς για τις αποφάσεις στα τηλεπικοινωνιακά θέματα.

Με άλλα λόγια, η κρατική Αρχή Τηλεπικοινωνιών Κύπρου υποχρεώνεται νομικά να βοηθά τη βρετανική κυβέρνηση, το οποίο εντός κυπριακού εδάφους μεταφράζεται ως βοήθεια προς τις βρετανικές βάσεις πληροφοριών. Κάποια τμήματα υποθαλάσσιων καλωδίων ανήκουν στην Αρχή Τηλεπικοινωνιών Κύπρου (CYTA).

Η ΑΠΑΝΤΗΣΗ. Σε ερώτημα προς την CYTA εάν γνωρίζει ότι o βρετανικός σταθμός στον Αγιο Νικόλαο παρακολουθεί και επεξεργάζεται διεθνείς τηλεπικοινωνίες σε υποθαλάσσια καλώδια που διαχειρίζεται η Αρχή στην Κύπρο καθώς και εάν υπάρχει συμφωνία με τους Βρετανούς για την παροχή βοήθειας στις παρακολουθήσεις, ο εκπρόσωπος Λευτέρης Χρίστου απάντησε ότι «η CYTA είναι πλήρως συμβατή με την ευρωπαϊκή νομοθεσία σχετικά με την προστασία των δεδομένων των πελατών της και δεν συμμετέχει σε οποιεσδήποτε πρακτικές που παραβιάζουν τη νομοθεσία αυτή». Αυτό όμως λέει πολύ λίγα. Οι κανόνες στη σχετική οδηγία της ΕΕ για την προστασία των δεδομένων δεν ισχύουν για εκείνες τις «δράσεις που αφορούν τη δημόσια ασφάλεια, την άμυνα, την ασφάλεια του κράτους».

Ειδικοί μηχανικοί αναφέρουν ότι οι υποκλοπές δεδομένων από υποθαλάσσια καλώδια πραγματοποιούνται στα σημεία εκείνα όπου τα καλώδια αναδύονται και βγαίνουν στην ξηρά, σε επίγειους σταθμούς όπου συνδέονται με άλλα δίκτυα.

Σημειώνουν ότι οι πληροφορίες από τα υποθαλάσσια καλώδια αντιγράφονται σε υπολογιστικά κέντρα δεδομένων με τη χρήση ενός εξαρτήματος που ονομάζεται παθητικός οπτικός διακλαδωτής. Ενα ξεχωριστό καλώδιο οπτικών ινών μεταφέρει μετά τις υποκλαπείσες επικοινωνίες στο κέντρο παρακολούθησης, που στην συγκεκριμένη περίπτωση είναι ο σταθμός του Αγίου Νικολάου.