Η νόσος του Άλτσχαϊμερ αποτελεί τη συχνότερη μορφή άνοιας και ταλαιπωρεί

εκατομμύρια ηλικιωμένους σε όλο τον κόσμο. Προς το παρόν, δεν έχει βρεθεί

κάποιο φάρμακο που να την αντιμετωπίζει ικανοποιητικά. Ωστόσο υπάρχουν τρόποι

να ελαττώσουμε την πιθανότητα να νοσήσουμε από αυτήν. Έχει παρατηρηθεί ότι η

συνεχής άσκηση του εγκεφάλου – μια και αυτός είναι η έδρα του «μυαλού» μας –

είναι πολύ σημαντική, διότι μπορεί να καθυστερήσει ή και να αποτρέψει την

εμφάνιση της ασθένειας. Οι άνθρωποι, λ.χ., που παίζουν σκάκι, έχουν 2,5 φορές

λιγότερες πιθανότητες να αναπτύξουν Άλτσχαϊμερ. Το διάβασμα, η επίλυση

σταυρολέξων ή μαθηματικών προβλημάτων, η εκμάθηση ξένων γλωσσών και μουσικών

οργάνων, οι επισκέψεις σε μουσεία, η ενασχόληση με παιχνίδια όπως η ντάμα και

η πρέφα (ή το μπριτζ, για όσους προτιμούν πιο ξενόφερτες συνήθειες) και,

γενικά, οποιαδήποτε δραστηριότητα ενεργοποιεί το μυαλό, δρα καταλυτικά στην

πρόληψη της νόσου του Άλτσχαϊμερ. Οι εμπειρικές αυτές ενδείξεις στηρίζονται σε

σταθερές επιστημονικές βάσεις. Αυτοψίες του εγκεφαλικού ιστού ανθρώπων που

είχαν πολλά χρόνια εκπαίδευσης (Γυμνάσιο, Λύκειο και Πανεπιστήμιο) δείχνουν

πως όσο πιο πολλά είναι τα χρόνια της ενασχόλησης ενός ανθρώπου με την

εκπαίδευσή του, τόσο μειώνεται η πιθανότητα εμφάνισης της νόσου. Τα ίδια

συμπεράσματα προκύπτουν και αν προσεγγίσουμε το θέμα από την αντίθετη σκοπιά.

Έχει, δηλαδή, βρεθεί ότι τα άτομα που περνούν την ώρα τους παρακολουθώντας

τηλεόραση, έχουν διπλάσιες πιθανότητες να νοσήσουν σε σχέση με εκείνα που

εξασκούν το μυαλό τους. Λαμβάνοντας υπόψη όλες τις τελευταίες έρευνες, το

συμπέρασμα είναι αναπόφευκτο: η συνεχής ενασχόλησή μας με καταστάσεις που

απαιτούν κρίση, συγκέντρωση και ανάλυση, μας επιτρέπει να ελπίζουμε πως θα

προλάβουμε τη νόσο του Άλτσχαϊμερ.

Ο Γεώργιος Ανωγειανάκης είναι αναπληρωτής καθηγητής Φυσιολογίας και

Φαρμακολογίας στην Ιατρική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης