Αναζήτηση
Την περασμένη εβδομάδα κηδεύτηκε ο παπα-Χολέβας, ο «παπα-αντάρτης με τα
φλογισμένα ράσα», όπως έγραψαν «ΤΑ ΝΕΑ». Είχα τη μοναδική ευκαιρία και μεγάλη
τιμή να έχω την ηρωική, γλυκιά και όμορφη αυτή μορφή καθηγητή στο Νυκτερινό
Γυμνάσιο της Νίκαιας (τι Γυμνάσιο δηλαδή, μια άθλια παράγκα), στη δεκαετία του
1960. Θυμάμαι μια φράση του που σταθερά έλεγε: «Η Ελλάδα θα βρει τελικά τον
δρόμο της». Αλήθεια, σαράντα χρόνια σχεδόν μετά, «η Ελλάδα βρήκε τον δρόμο
της»; Δεν χρειάζεται μεγάλος κόπος για να απαντηθεί το ερώτημα. Μια ματιά στην
τελευταία έκθεση του ΟΗΕ («Human Development Report 2001: Making New
Technologies Work for Human Development», UNDP, 2001) είναι αρκετή. Η Ελλάδα
κατέχει την 23η θέση παγκοσμίως από πλευράς ανάπτυξης. Βρίσκεται δηλαδή
ανάμεσα στις 25 πρώτες χώρες της υφηλίου σε ό,τι αφορά το επίπεδο ανάπτυξης
και ευημερίας (η Τουρκία βρίσκεται στην 82η θέση, η Ρωσία στην 55η, ενώ η
Γερμανία στη 17η).
Στις αρχές της δεκαετίας του 1960, όταν ακούγαμε τα φωτισμένα λόγια του
παπα-Χολέβα, η Ελλάδα βρισκόταν στις τελευταίες θέσεις ανάμεσα στις πιο φτωχές
χώρες της υφηλίου. Σήμερα είναι ανάμεσα στις πιο ανεπτυγμένες. Επομένως, «η
Ελλάδα βρήκε τον δρόμο της». Και τον βρήκε με σωστό τρόπο. Γιατί, εκτός από
μια ανεπτυγμένη χώρα, είναι επίσης και μια ισχυρή και σταθερά δημοκρατική χώρα
που συμμετέχει ενεργά στο διεθνές σύστημα ως παράγων συνεργασίας, καθώς και
στους πιο ισχυρούς θεσμούς, με πρώτη και κύρια την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτό σε
καμιά περίπτωση φυσικά δεν σημαίνει ότι η Ελλάδα δεν αντιμετωπίζει προβλήματα.
Αντιμετωπίζει και μάλιστα οξύτατα σε ό,τι αφορά κυρίως στη συγκρότηση και
λειτουργία του ευρύτερου δημόσιου χώρου, την ποιότητα της δημοκρατίας και του
κανονιστικού καθεστώτος.
Αλλά η προσπάθεια καλλιέργειας μιας αίσθησης γενικευμένης κρίσης για τη χώρα
επιεικώς αδικεί τα όσα έχουμε πετύχει στα χρόνια που πέρασαν. Τα προβλήματα
που έχουμε, μπορούν να ξεπερασθούν. Οι αντικειμενικές προϋποθέσεις γι’ αυτό
υπάρχουν (π.χ., Τρίτο Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης ΚΠΣ), όπως υπάρχει και η
στρατηγική. Ορισμένοι βέβαια επωφελούνται από την αγοραπωλησία της μιζέριας,
αλλά βλάπτουν σαφώς την αναπτυξιακή προοπτική της χώρας…
Ο Π.Κ. Ιωακειμίδης είναι καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών και πρόεδρος
του Ελληνικού Κέντρου Ευρωπαϊκών Μελετών (ΕΚΕΜ).
