Με τον κίνδυνο και νέων μεγάλων λουκέτων να σκάνε στην αγορά το επόμενο διάστημα, τη συνεχή πτώση του τζίρου αλλά και την έλλειψη ρευστότητας που επιτείνουν η αύξηση της φορολογίας και η ασθενική τραπεζική χρηματοδότηση, εκατοντάδες επιχειρήσεις από ολόκληρο τον κλάδο του λιανεμπορίου ελπίζουν να καταφέρουν να επιβιώσουν έως το φθινόπωρο.

Η ύφεση των τελευταίων ετών και η χαριστική βολή των capital controls όπως χαρακτηρίζουν την επιβολή τους αρκετοί λιανέμποροι, αναγκάζουν τους περισσότερους να δηλώνουν απαισιόδοξοι για το μέλλον αφού ακόμα και η αύξηση των τουριστικών αφίξεων δεν φαίνεται να αφήνει όφελος στις επιχειρήσεις τους.

Από 158,9 δισ. ευρώ που ήταν ο τζίρος του λιανεμπορίου το 2009 μειώθηκε σε 130 δισ. ευρώ το 2015 και οι ενδείξεις για το 2016 δεν είναι καθόλου ευοίωνες.

«Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, από 858.685 ιδιωτικές επιχειρήσεις στα τέλη του 2015 ο αριθμός τους μειώθηκε στις 613.973, με αποτέλεσμα την απώλεια 842.670 θέσεων εργασίας που μεταφράζεται σε αφαίρεση 30,31 δισ. ευρώ προϊόντος σε όρους προστιθέμενης αξίας» επισημαίνει ο πρόεδρος της Εθνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας Βασίλης Κορκίδης.

Οι µεγάλοι θα πάρουν µαζί και τους µικρούς

«Ζούμε ανάμεσα σε ψιθύρους για νέα μεγάλα κανόνια εντός του 2016» λέει επιχειρηματίας από τον κλάδο της ένδυσης, ο οποίος τονίζει ότι αν δεν μπορεί να βρεθεί λύση για τη διάσωση μεγάλων επιχειρήσεων όπως αυτές που κατέβασαν ρολά το προηγούμενο διάστημα, τότε και η τύχη των μικρότερων που φυτοζωούν είναι προδιαγεγραμμένη και βρίσκεται ένα βήμα πριν από το λουκέτο.

Ηδη μόνο στο λιανεμπόριο τα κόκκινα δάνεια αντιπροσωπεύουν το 48% των συνολικών χρηματοδοτήσεων από τις τράπεζες, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος, και το 60% αυτών αφορά μικρομεσαίες επιχειρήσεις όλων των κλάδων. Αν σε αυτό προστεθούν και άλλες υποχρεώσεις προς το Δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία η κατάσταση φαίνεται δραματική.

Μάλιστα όπως λένε παράγοντες του λιανεμπορίου αυτή η ασφυξία στην αγορά δεν αφορά μόνο τις επιχειρήσεις. Εχει άμεσες επιπτώσεις κυρίως στους εργαζομένους, κατά συνέπεια και στην ποιότητα των υπηρεσιών που προσφέρουν οι επιχειρήσεις στους καταναλωτές. «Επιχειρήσεις και εργαζόμενοι είναι συγκοινωνούντα δοχεία. Η κρίση στις επιχειρήσεις έχει πρωτίστως επίπτωση στους εργαζομένους τους. Είναι γνωστό ότι εκατοντάδες εργαζόμενοι δεν πληρώνονται στην ώρα τους ή έχουν υποστεί σοβαρές μειώσεις, αναγκάζονται σε ελαστικές μορφές απασχόλησης, ζουν σε καθεστώς ανασφάλειας. Αυτό το αντιλαμβάνονται οι καταναλωτές, οι οποίοι πολλές φορές δεν έχουν τις υπηρεσίες που θα ήθελαν» παραδέχονται παράγοντες της αγοράς.

Οι αριθμοί δείχνουν πτώση χωρίς τέλος

Η πορεία του λιανεμπορίου είναι καθοδική. Αυτό αποδεικνύουν και οι αριθμοί. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής που δημοσιεύτηκαν τον Ιούλιο και αφορούν τον μήνα Μάιο, η πτώση του τζίρου των επιχειρήσεων στο λιανικό εμπόριο σε σχέση με τον Μάιο του 2015 διαμορφώθηκε στο 8%.

Η έλλειψη χρημάτων έφερε στάση εμπορίου. Ετσι, ακόμα και το προσφιλές μέσο συναλλαγής για τις αγορές ηλεκτρικών, επίπλων και ειδών οικιακού εξοπλισμού που ήταν κατά κύριο λόγο το πλαστικό χρήμα και μάλιστα οι πιστωτικές κάρτες εξαφανίστηκε για αγορές τέτοιου είδους. Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, το δεύτερο εξάμηνο του 2015 η μέση αξία συναλλαγών στο σύνολο των καρτών μειώθηκε στα 120 ευρώ, δηλαδή 29,6% λιγότερο από το πρώτο εξάμηνο του ίδιου έτους που ήταν στα 171 ευρώ.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα της κακής κατάστασης στην αγορά είναι η κατακόρυφη πτώση του τζίρου στον κλάδο των ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών ειδών, που από 3,3 δισ. ευρώ το 2009 έφτασε τα 1,9 δισ. ευρώ το 2015, σχεδόν 50%, αποτυπώνοντας με τον πλέον εμφατικό τρόπο μία από τις βασικές αιτίες και για τη βροχή των λουκέτων που πλημμυρίζει τη συγκεκριμένη αγορά την τελευταία διετία. Η περίπτωση της Ηλεκτρονικής Αθηνών δεν είναι η μοναδική. Πριν από αυτήν είχαν αποχωρήσει από την αγορά η Electroworld, η Saturn, η Εικόνα – Ηχος και η Σαραφίδης.

«Εκτός από τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο 2015 όταν o φόβος του κόσμου για κούρεμα των καταθέσεών του οδήγησε πολλούς καταναλωτές σε αγορές ακριβών ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών προϊόντων, η αγορά σήμερα είναι σχεδόν ισοπεδωμένη» λέει υπεύθυνος καταστήματος αλυσίδας ηλεκτρικών και προσθέτει ότι ούτε οι σημαντικές προσφορές που γίνονται από τις επιχειρήσεις βοηθούν. «Υπάρχουν ημέρες που το κατάστημα μοιάζει έρημο. Δεν έρχονται πλέον πελάτες που θέλουν να ανανεώσουν τον εξοπλισμό του σπιτιού τους ή να αγοράσουν τα νεότερα μοντέλα συσκευών. Μόνο όταν χαλάσει η παλαιότερη συσκευή που έχουν στο σπίτι αγοράζουν καινούργια».

Κόβουν λόγω κόστους after sales υπηρεσίες

Οπως λέει, δεν υπάρχουν χρήματα και ταυτόχρονα έχει σταματήσει η χρηματοδότηση μέσω καταναλωτικών δανείων, που έδιναν οι τράπεζες τις καλές εποχές. Προσθέτει μάλιστα ότι την τελευταία διετία έχει μειωθεί το προσωπικό στο κατάστημα που διευθύνει και ενώ κάθε τμήμα είχε τους εξειδικευμένους πωλητές αυτό δεν ισχύει πια εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων. Δεν είναι μάλιστα λίγες οι επιχειρήσεις που έχουν καταργήσει για λόγους περικοπής του κόστους τις after sales υπηρεσίες που προσέφεραν στο παρελθόν.

Ανάλογη είναι η εικόνα και στον κλάδο των επίπλων ο οποίος τον Μάιο είδε πτώση των πωλήσεών του κατά 4,8% σε σχέση με τον αντίστοιχο περυσινό μήνα. Παρότι η ανάκαμψη του τουρισμού βοήθησε ορισμένες επιχειρήσεις να ενισχύσουν τους τζίρους τους λόγω των νέων παραγγελιών από τουριστικές επιχειρήσεις που θέλησαν να ανανεώσουν τον εξοπλισμό τους, αυτό δεν είχε μεγάλο αντίκρισμα αφού δεν αφορούσε όλο τον κλάδο. «Πριν από το Πάσχα σημειώθηκε μικρή αύξηση σε σχέση με πέρυσι» λέει επιχειρηματίας που διατηρεί βιοτεχνική μονάδα και αλυσίδα καταστημάτων λιανικής πώλησης επίπλων. Ωστόσο, όπως προσθέτει, αυτό δεν ήταν αρκετό για να μειώσει τις απώλειες του προηγούμενου διαστήματος, ενώ και τα νοικοκυριά είναι πια είδος προς εξαφάνιση από το πελατολόγιο. «Η αρχή είχε γίνει με την είσοδο των do it your self επιχειρήσεων και τη στροφή σε φθηνότερες λύσεις, η κρίση όμως παρότι τους ανάγκασε όλους να μειώσουν τις τιμές, απομάκρυνε τους πελάτες συνολικά».

Μάλιστα συμπληρώνει ότι ακόμα και επιχειρήσεις όπως η δική του που δεν είχε τραπεζικό δανεισμό και διατήρησε όλες τις θέσεις εργασίας, πλέον μετά και τα νέα φορολογικά μέτρα είναι αβέβαιο αν θα μπορέσει να αντεπεξέλθει. «Οπου μπορούσαμε κάναμε περικοπές. Μειώσαμε, για παράδειγμα, τα δρομολόγια παράδοσης για να επιτύχουμε μικρότερο μεταφορικό κόστος και από τέσσερα δρομολόγια την εβδομάδα κάνουμε δύο».

Μικρότερη κίνηση στα σουπερµάρκετ

Η πτώση της κατανάλωσης στους περισσότερους κλάδους του εμπορίου έφτασε ακόμα και στην αγορά των σουπερμάρκετ και επιταχύνθηκε τον τελευταίο χρόνο, κυρίως μετά την επιβολή των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων. Ετσι, τα προβλήματα της Βερόπουλος και της Μαρινόπουλος είναι σε μεγάλο ποσοστό απόρροια της κατάστασης αυτής. Νωρίτερα, στις αρχές της κρίσης, από την αγορά είχε αποχωρήσει βάζοντας λουκέτο ακόμα μία μεγάλη αλυσίδα, η Ατλάντικ.

Οπως τονίζουν επιχειρηματίες και φορείς της αγοράς, όσο μειώνονται τα διαθέσιμα προς κατανάλωση χρήματα τόσο τα προβλήματα γίνονται εμφανέστερα παρότι μειώνεται ο αριθμός των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται. Το 2015 στον κλάδο του λιανεμπορίου τροφίμων η περικοπή δαπανών μείωσε τον τζίρο των επιχειρήσεων κατά 5%, ενώ τον Μάιο φέτος όπως δείχνουν τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής η πτώση της κατανάλωσης στα μεγάλα σούπερ μάρκετ έφτασε το 7,2% σε σχέση με τον Μάιο του 2015. Ανάλογα στοιχεία προκύπτουν και από την έρευνα καταναλωτικής εμπιστοσύνης που διενεργεί η Nielsen και δείχνει ότι για το πρώτο τρίμηνο του 2016, οκτώ στους δέκα Ελληνες προσπάθησαν να περικόψουν τα έξοδα του νοικοκυριού τους επιλέγοντας την αγορά λιγότερων και φθηνότερων τροφίμων, λιγότερων ρούχων και υποδημάτων.

Τελευταία Νέα