Ξαναζεσταίνεται μετά από εμπλοκή στο παιχνίδι και των Γάλλων, το ουτοπικό σχέδιο Λαφαζάνη για το φαραονικό ρωσο-τουρκικό αγωγό, γνωστό και ως Turkish ή Greek Stream, που υποτίθεται ότι θα μετέφερε μέσω Ελλάδας στη Δύση, τεράστιες ποσότητες φυσικού αερίου της Gazprom.

Προηγήθηκε τους τελευταίους μήνες μια πιο ρεαλιστική προσέγγιση του ζητήματος από πλευράς των ίδιων των Ρώσων, που βλέποντας τα μεγάλα προβλήματα που συνάντησε το σχέδιο, εγκατέλειψαν την αρχική και μάλλον ουτοπική ιδέα της βόρειας όδευσης (Ελλάδα – Σκόπια – Σερβία – Ουγγαρία) και επικεντρώθηκαν στην κατεύθυνση προς Ιταλία με την αξιοποίηση των δυνατοτήτων που προσφέρει ο αδειοδοτημένος από πολύ παλιά ελληνοϊταλικός αγωγός.

Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά. Καταρχήν, γιατί εδώ και λίγους μήνες έχουμε αναθέρμανση για τον Turkish Stream ; Ποιός ο λόγος να συμβεί αυτό, και κυρίως ποιός ήταν ο καταλύτης που έβαλε και πάλι στο τραπέζι το θέμα ;

Ενδιαφέρον για τη μεταφορά ρωσικού αερίου στη Δύση, μέσω άλλων δρόμων, πέραν του προβληματικού Ουκρανικού, υπάρχει πάντα, είναι η απάντηση στο πρώτο ερώτημα. Καλώς ή κακώς, η Ρωσία ήταν και θα παραμείνει για πολλά χρόνια, ο βασικός τροφοδότης της ευρωπαικής αγοράς σε αέριο, όλοι το αναγνωρίζουν αυτό.

Από εκεί και πέρα, όσο για τον καταλύτη που έβαλε το θέμα του Turkish Stream σε νέα βάση, αυτός δεν είναι άλλος από τη Γαλλία. Εδώ και μερικούς μήνες, μετά από γαλλική παρέμβαση, σε επίπεδο τόσο πολιτικό (Φρ. Ολαντ), όσο και εταιρικό (EDF-Edison), το project έχει μπει σε νέα τροχιά, με πρόταση να ακολουθήσει μια καθαρά ευρωπαϊκή διαδρομή, δια μέσω Ελλάδας και εν συνεχεία Ιταλίας, αντί για τη διαδρομή Ελλάδα-Σκόπια-Σερβία-Ουγγαρία.

Η ιδέα ανήκει στον πανίσχυρο γαλλικό όμιλο της EDF που κάνει πλέον σκληρό λόμπινγκ στις Βρυξέλλες υπέρ της διέλευσης ρωσικού αερίου από δυτικοευρωπαικές χώρες, έχοντας ως επιχείρημα πρώτον ότι θα διέρχεται μέσω Ιταλίας, και δεύτερον ότι θα χρησιμοποιήσει ως επέκταση του Turkish Stream ένα εγκεκριμένο από την εποχή του Κώστα Καραμανλή project- τον ελληνοιταλικό αγωγό- που ουδέποτε όμως κατασκευάστηκε.

Στο βαθμό βεβαίως που ξεπεραστούν τα προβλήματα συνεννόησης των Ρώσων με την Τουρκία, τα οποία όμως θεωρούνται από Ρωσικές πηγές διαχειρίσιμα, η ελληνική πλευρά εκτιμά ότι το σχέδιο μπορεί να περπατήσει.

Πρόκειται στην ουσία για μια στροφή όλων των εμπλεκόμενων πλευρών – και της Ελλάδας συμπεριλαμβανομένης- στο ρεαλισμό.

Τα πάντα μπήκαν σε νέα βάση κατά τη συνάντηση που έγινε στις 23 Οκτωβρίου στο Μιλάνο μεταξύ του προέδρου της Gazprom Αλεχέι Μίλερ και του διευθύνοντος συμβούλου της Edison Μπρούνο Λεσκέρ.

Εκεί λοιπόν οι δύο άνδρες, και οι αντιπροσωπείες των δύο εταιρειών συζήτησαν διεξοδικά τις πιθανές εξελίξεις σχετικά με τον Νότιο διάδρομο και βέβαια το σχέδιο της διέλευσης ρωσικού αερίου μέσω Ελλάδας προς Ευρώπη.

Είχε προηγηθεί έντονη κινητικότητα από ελληνικής πλευράς, τόσο με τη Μόσχα, όσο και με την Ουάσινγκτον. Στις 15 Οκτωβρίου, και ενώ η Αθήνα αναθέρμαινε τις σχέσεις της με τον “θέιο Σαμ” καθώς Σκουρλέτης και Χοχστάιν (ο απεσταλμένος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για θέματα ενεργειακής διπλωματίας) συμφωνούσαν στο πόσο σημαντικά projects είναι ο TAP και ο ελληνοβουλγαρικός αγωγός, ο Γραμματέας Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων Γ. Τσίπρας βρισκόταν στη Μόσχα για συνομιλίες με τον Ρώσο υπουργό Ενέργειας Νόβακ.

Επρόκειτο για ένα ταξίδι στο οποίο δεν δόθηκε έντονη δημοσιότητα.

Από εκεί και πέρα, σε αμιγώς εταιρικό επίπεδο, είναι γνωστό ότι η ιταλική Edison – θυγατρική της γαλλικής EDF – αποτελεί μαζί με τη ΔΕΠΑ τους βασικούς μετόχους του παγωμένου από την εποχή του Κ.Καραμανλή ελληνοϊταλικού αγωγού φυσικού αερίου “Ποσειδών” και ανήκει στον Όμιλο της Γαλλικής EDF.

Ποιο είναι αυτό που επιδιώκει η γαλλική πλευρά ; Η αξιοποίηση του αδειοδοτημένου ελληνοϊταλικού αγωγού ως επέκταση του Turkish Stream, στην περίπτωση που φτάσει το Ρωσικό αέριο στα Ελληνοτουρκικά σύνορα, έτσι ώστε το αέριο να οδεύσει προς την Ιταλία μέσω της χώρας μας και υποθαλάσσιου αγωγού στην Αδριατική. Ο νέος αυτός «Νότιος Ευρωπαϊκός Αγωγός» θα τηρεί βεβαίως όλες τις προβλέψεις του τρίτου ενεργειακού πακέτου της Ε.Ε. (όπως επι παραδείγματι ο TAP), αποκτώντας έτσι χαρακτηριστικά ρεαλιστικού και άρα υλοποιήσιμου έργου.

Τελευταίο επισόδειο σε αυτό το νέο σίριαλ αγωγών, αποτέλεσε η προ ημερών επίσκεψη στην Αθήνα του αντιπροέδρου της ρωσικής κυβέρνησης Αρκάντι Ντβόρκοβιτς , και συνάντησή του τόσο με τον Πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, όσο και με τον Πάνο Σκουρλέτη.

Το επόμενο επισόδειο θα εκτυλιχθεί στη Μόσχα, όπου ο κ. Σκουρλέτης θα συζητήσει το θέμα με τον όμολογό του Αλεξάντερ Νόβακ, στις 2 Δεκεμβρίου.