Οι έλληνες πολίτες που κατέχουν ή διευθύνουν υπεράκτιες εταιρείες στις Βρετανικές Παρθένους Νήσους και άλλους φορολογικούς παραδείσους σπάνια τις δηλώνουν στις ελληνικές φορολογικές Αρχές, σύμφωνα με την έρευνα της Διεθνούς Σύμπραξης Ερευνητών Δημοσιογράφων (ICIJ) και των «ΝΕΩΝ», κατά την οποία εξετάστηκαν πάνω από 100 οφσόρ.

Μόλις τέσσερις από τις 107 υπεράκτιες εταιρείες ελληνικών συμφερόντων που εντοπίστηκαν στα δεδομένα της ICIJ (http: //www.icij.org) είναι εγγεγραμμένες στα φορολογικά μητρώα, όπως απαιτούν συνήθως οι κανονισμοί όταν αυτές οι οφσόρ έχουν περιουσιακά στοιχεία ή κάποιου είδους εμπορική δραστηριότητα στην Ελλάδα. Οι αρμόδιες Αρχές δεν διαθέτουν κανένα στοιχείο για τις υπόλοιπες 103 οφσόρ –ούτε αν οι ιδιοκτήτες τους δήλωσαν τα κεφάλαια και τα ακίνητα που τους ανήκουν ούτε αν πλήρωσαν φόρους για αυτά.

Το υπουργείο Οικονομικών ενημερώθηκε για τα ευρήματα του ICIJ και απάντησε πως θα εξετάσει τα δεδομένα ώστε να προσδιορίσει αν υπάρχουν αποδείξεις για παράτυπες ή παράνομες ενέργειες από τους δικαιούχους των οφσόρ.

ΕΠΙΔΗΜΙΑ. Εκπληξη προκαλεί το γεγονός ότι οι ιδιοκτήτες των υπεράκτιων εταιρειών προέρχονται όχι μόνο από τα πλούσια προάστια της Αθήνας αλλά και από απομακρυσμένα χωριά του ελληνικού Βορρά: ανάμεσά στους ιδιοκτήτες συναντώνται στελέχη εμπορικών επιχειρήσεων, εφοπλιστές και μεσαίας τάξης οικογένειες. Το κοινό σημείο μεταξύ αυτών των ανθρώπων είναι ότι συνδέονται με υπεράκτιες εταιρείες που εμφανίζονται να λειτουργούν εκτός των ραντάρ των φορολογικών Αρχών, σε μία περίοδο κατά την οποία η «ενδημική» φοροδιαφυγή τροφοδοτούσε την κρίση που κατέστρεψε την ελληνική οικονομία και απείλησε το μέλλον του ευρώ.

Δύο από τις οφσόρ χρησιμοποιήθηκαν για την αγορά και ανακαίνιση ενός από τα πλέον θρυλικά σκάφη αναψυχής στον κόσμο –της «Christina O», όπου κάποτε ο Αριστοτέλης Ωνάσης φιλοξενούσε και ψυχαγωγούσε τον Τζον Κένεντι, τη Μέριλιν Μονρόε και τον Ουίνστον Τσόρτσιλ, ανάμεσα σε πλήθος άλλων διασημοτήτων και πολιτικών.

Αλλες υπεράκτιες συνδέονται με εταιρείες αμυντικού υλικού που είχαν αναλάβει κρατικές συμβάσεις και κορυφαία στελέχη που έκαναν περιουσία από αγοραπωλησίες ομολόγων.

Οι έλληνες φορολογούνται επί του παγκοσμίου εισοδήματός τους κι έτσι, θεωρητικά, θα έπρεπε να πληρώνουν φόρους για τα εισοδήματα που παράγονται από οφσόρ και καταλήγουν στις τσέπες τους. Οι ειδικοί όμως υποστηρίζουν ότι η ελληνική φορολογική νομοθεσία είναι πολύπλοκη και αφήνει πολλές «τρύπες», ώστε να αποφεύγεται με νόμιμο τρόπο η δήλωση περιουσιακών στοιχείων.

Σε αυτό το πλαίσιο δεν θα έπρεπε να προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι τα έσοδα από τη φορολόγηση υπεράκτιων εταιρειών μειώθηκαν κατά 90% τα προηγούμενα δύο χρόνια, σε 345.000 ευρώ το 2012 από 3,4 εκατομμύρια ευρώ το 2010, σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών.

Τα ελληνικά έγγραφα που ανέλυσαν «ΤΑ ΝΕΑ» και η Διεθνής Σύμπραξη Ερευνητών Δημοσιογράφων είναι μόνο ένα μικρό μέρος του «υπεράκτιου θησαυρού» 2,5 εκατομμυρίων απόρρητων αρχείων, τα οποία αποκτήθηκαν από το συγκεκριμένο παγκόσμιο δίκτυο ρεπόρτερ. Πρόκειται για τον μεγαλύτερο όγκο ντοκουμέντων για υπεράκτιες εταιρείες που συγκεντρώθηκαν και αναλύθηκαν ποτέ από δημοσιογραφικό οργανισμό. Τα έγγραφα αυτά αποκαλύπτουν με συγκλονιστικές λεπτομέρειες τις «εσωτερικές διεργασίες» των φορολογικών παραδείσων καθώς και τις δραστηριότητες των πραγματικών ιδιοκτητών που κρύβονται πίσω από την ανωνυμία των οφσόρ.

«Στην Ελλάδα μέσω των υπεράκτιων εταιρειών οι ιδιοκτήτες ακινήτων αποφεύγουν τους φόρους, οι επιχειρήσεις κρύβουν τα κέρδη, οι πολιτικοί τον παράνομο πλουτισμό», είπε στην ICIJ ο Γιώργος Κανελλόπουλος, πρώην επικεφαλής του Σώματος Δίωξης Οικονομικού Εγκλήματος. Αλλοι υποστηρίζουν ότι υπάρχουν θεμιτές χρήσεις για τις οφσόρ, όπως στην περίπτωση μίας κοινοπραξίας όπου μετέχουν επενδυτές από διαφορετικές χώρες.

Ο κ. Κανελλόπουλος είπε ότι το 1998 η ομάδα του στο υπουργείο Οικονομικών ανακάλυψε το μέγεθος των ελληνικών υπεράκτιων συμφερόντων που προκαλούσε σοκ: 2.400 εταιρείες με έδρα σε φορολογικούς παραδείσους στον Ειρηνικό, στον Ατλαντικό και στη Μάγχη. Μέχρι εκείνη την περίοδο, είπε, η ύπαρξη οφσόρ ελληνικής ιδιοκτησίας ήταν γνωστή σε μία χούφτα δικηγορικών γραφείων που αναλάμβαναν το στήσιμο αυτών των εταιρειών για λογαριασμό των πελατών τους. «Σήμερα η χρήση τους είναι γενικευμένη», πρόσθεσε.

«Το γεγονός ότι – σύμφωνα με την έρευνα της ICIJ – 103 από τις 107 υπεράκτιες εταιρείες ελληνικών συμφερόντων ασκούσαν ή ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα εκτός των ραντάρ των φορολογικών Αρχών προκαλεί μεγάλο προβληματισμό», είπε ο γενικός γραμματέας Δημοσίων Εσόδων Χάρης Θεοχάρης. «Θα εξετάσουμε προσεκτικά τα στοιχεία που δημοσιεύονται από την ICIJ και θα προσπαθήσουμε να τα αξιοποιήσουμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Αν προκύψουν αποδείξεις σχετικά με παράνομες δραστηριότητες ή παρατυπίες, θα προχωρήσουμε στις απαραίτητες ενέργειες».

Σύμφωνα με ειδικούς που έλαβαν μέρος στην πρόσφατη ημερίδα με τίτλο «Διαφάνεια και offshore», η οποία πραγματοποιήθηκε στη Βουλή, ένας από τους βασικούς λόγους που οι ελληνικές Αρχές έχουν σε τόσο μεγάλο βαθμό ελλιπή δεδομένα για τις υπεράκτιες εταιρείες είναι ότι η ισχύουσα νομοθεσία αφήνει ανοιχτά πολλά «παράθυρα», επιτρέποντας στους ιδιοκτήτες τους να μην τις δηλώνουν. Στη συγκεκριμένη ημερίδα ο υφυπουργός Οικονομικών Γιώργος Μαυραγάνης ανακοίνωσε ότι στο υπουργείο εξετάζουν αλλαγές στη νομοθεσία για τις οφσόρ καθώς και ότι οι έλεγχοι θα εστιάσουν σε στοιχεία που αποκαλύπτουν ότι η διαχείριση των εταιρειών γίνεται από την Ελλάδα, ώστε να τις φορολογήσουν.

ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ. Από τα ηλεκτρονικά μηνύματα που διέρρευσαν φαίνεται ότι οι εντολές για πολλές από τις υπεράκτιες εταιρείες που συνδέονται με Ελληνες δίνονταν από τους πραγματικούς ιδιοκτήτες τους μέσω δικηγορικών γραφείων σε Ελλάδα και Κύπρο.

Πολλές από τις ελληνικών συμφερόντων οφσόρ που συναντώνται στα στοιχεία της ICIJ έχουν έδρα στις Βρετανικές Παρθένους Νήσους, ένα σύμπλεγμα κοραλλιογενών και ηφαιστειακών νησιών στην Καραϊβική. Εκεί φιλοξενούνται 500.000 ενεργές εταιρείες, περίπου το 40% των οφσόρ παγκοσμίως.

Πηγές από το υπουργείο Οικονομικών παρείχαν στην ICIJ λίστα με περισσότερες από 23.000 εταιρείες με έδρα εκτός Ελλάδας, περιλαμβανομένων και των φορολογικών παραδείσων, οι οποίες έχουν δηλωθεί κατά τη διάρκεια των δύο τελευταίων δεκαετιών στις ελληνικές φορολογικές Αρχές.

Οι ρεπόρτερ της ICIJ διασταύρωσαν τις πληροφορίες που περιλαμβάνονται στη λίστα των 107 οφσόρ ελληνικών συμφερόντων οι οποίες εντοπίστηκαν στα στοιχεία της οργάνωσης με τη λίστα του υπουργείου Οικονομικών και βρήκαν ότι μόλις τέσσερις υπεράκτιες είχαν δηλωθεί στις ελληνικές φορολογικές Αρχές. Είναι πιθανόν κάποιες εταιρείες να χρησιμοποιούν τα νομικά κενά που τους επιτρέπουν να λειτουργούν χωρίς να ενημερώνουν την Εφορία.

Ο πρώην επικεφαλής του ΣΔΟΕ Γιώργος Κανελλόπουλος δήλωσε ότι το 1999 ζητήθηκε από τον αρμόδιο φορέα του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης να απαιτήσει από τα μέλη του να σταματήσουν να φιλοξενούν υπεράκτιες εταιρείες για έλληνες πολίτες.

Το αίτημα, είπε ο πρώην επικεφαλής του ΣΔΟΕ, απορρίφθηκε. «Αν οι πλούσιες χώρες του πλανήτη μπορούν να αντέχουν τη φοροαποφυγή μέσω των οφσόρ, η ταλαιπωρημένη από την ύφεση και τον υπερδανεισμό Ελλάδα δεν το μπορεί. Ο διεθνής παράγοντας όμως σιωπά και καλύπτει τη δράση των οφσόρ», κατέληξε ο κ. Κανελλόπουλος.

*Η Μαρίνα Γουόκερ Γκεβάρα είναι αναπληρώτρια διευθύντρια της Διεθνούς Σύμπραξης Ερευνητών Δημοσιογράφων (International Consortium of Investigative Journalists – ICIJ), με έδρα την Ουάσιγκτον

–>

Τελευταία Νέα