Τρίτη γενιά κτηνοτρόφος ο Αλέξανδρος Ζαγορίτης, έπειτα από χρόνια ενασχόλησής του με τη γενετική βελτίωση και τις ράτσες βοοειδών, βλέπει τις προσπάθειές του να δικαιώνονται.

Το κρέας της «Ελληνικής Ξανθόχρωμης» ράτσας που δημιούργησε, έπειτα από μια 25ετία δοκιμών διασταύρωσης ελληνικών ζώων με ορισμένες από τις πιο γνωστές παγκοσμίως κρεατοπαραγωγικές ράτσες, ταξιδεύει ήδη στο εξωτερικό και αποκομίζει τα καλύτερα σχόλια. Οπως για παράδειγμα το περασμένο Μάρτιο, στην εβδομάδα ελληνικής γευσιγνωσίας που οργάνωσε το ιστορικό 5άστερο ξενοδοχείο «Gstaad Palace» της Ελβετίας, όπου το κοινό γεύτηκε gourmet δημιουργίες ελλήνων σεφ, με δικό του κρέας.

Η πιο πρόσφατη όμως δικαίωση για τον 45χρονο κτηνοτρόφο, που διευθύνει τα Βοοτροφεία Ζαγορίτης στο Παλαιόκαστρο της ορεινής Χαλκιδικής, ήρθε τον Μάιο, όταν η ράτσα που δημιούργησε – μαζί με την «Ελληνική Κόκκινη» από τη Θεσσαλία – αναγνωρίστηκαν από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης ως οι μόνες κρεατοπαραγωγικές ελληνικές φυλές βοοειδών, παίρνοντας τη σχετική πιστοποίηση.

Για να καταλάβει κανείς τη σημασία αυτής της αναγνώρισης, δίνεται στον κ. Ζαγορίτη η δυνατότητα της παραγωγής κρέατος με «ελληνική σφραγίδα», ενώ παράλληλα ανοίγει ο δρόμος για δημιουργία μονάδων αναπαραγωγής, με δότες ελληνικά ζώα, ακόμη και για τη σύσταση της πρώτης ελληνικής τράπεζας σπέρματος στον χώρο.

Σήμερα η ελληνική αγορά εισάγει το 90% των βοοειδών που καταναλώνει (είτε ως ζωντανά είτε ως σφάγια) από το εξωτερικό, με κύριες χώρες προέλευσης τη Γαλλία και αυτές της Ανατολικής Ευρώπης. Είμαστε δηλαδή απολύτως εξαρτημένοι από τις ξένες φυλές κρεατοπαραγωγής, με πολύ υψηλό κόστος που μεταφέρεται φυσικά στις τσέπες των καταναλωτών. Ενώ παγκοσμίως συγκαταλεγόμαστε στις χώρες με τη μεγαλύτερη κατανάλωση κρέατος, είμαστε και η υπ’ αριθμόν ένα χώρα για τις γαλλικές εξαγωγές. Ταυτόχρονα, δε, χιλιάδες νεαρά εισαγόμενα μοσχάρια αποκτούν μεγαλώνοντας την… ελληνική υπηκοότητα. Ετσι εξηγείται και το γεγονός ότι όλα τα κρεοπωλεία και σούπερ μάρκετ ανά την Ελλάδα δηλώνουν ότι πωλούν ντόπιο μοσχαρίσιο κρέας, όταν την ίδια στιγμή παράγουμε μόνο το 10% των ποσοτήτων που καταναλώνουμε!

Τρόποι ανάσχεσης αυτής της κατάστασης υπάρχουν, και ένας απ’ αυτούς είναι η δημιουργία εγχώριων φυλών – σαν τη «Ξανθόχρωμη Ελληνική» – καθώς εκτιμάται ότι από τη σωστή ανάπτυξη της ελληνικής κτηνοτροφίας θα μπορούσαν να δημιουργηθούν 300.000 νέες θέσεις εργασίας.

Πώς ξεκίνησε. Με σπουδές Φυσικής Αγωγής στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και πολύχρονη αθλητική δράση, ο μακεδόνας κτηνοτρόφος άρχισε τις πρώτες απόπειρες γενετικής βελτίωσης στα μέσα της δεκαετίας του ’80. Σαν βάση είχε αναγνωρισμένα ζώα που κατάγονταν από την αυτόχθονη ράτσα της Συκιάς Χαλκιδικής (στο άκρο του δεύτερου ποδιού) τα οποία ήταν πλήρως εναρμονισμένα με το περιβάλλον, το κλίμα και το είδος διατροφής που προσφέρει η χώρα.

Μέσα από αλλεπάλληλες δοκιμές διασταύρωσης με μερικές από τις κορυφαίες γαλλικές ράτσες, όπως οι Limousin και Charolais, επέλεξε πριν από δέκα χρόνια την Blond d’ Aquitaine ως την πλέον κατάλληλη, αφού αν και δημιουργήθηκε μόλις το 1975 – οι άλλες έχουν πίσω τους ιστορία αιώνων – είναι η πλέον δυναμικά αναπτυσσόμενη. Το αποτέλεσμα αυτού του ζευγαρώματος ήταν η δημιουργία της «Ελληνικής Ξανθόχρωμης», μέσα από μια μοναχική – όπως ο ίδιος λέει – προσπάθεια που έγινε χάρη στην ατομική πρωτοβουλία και όχι συλλογικά, χωρίς δηλαδή τη συνδρομή της ελληνικής Πολιτείας.

Επιβράβευση πάντως για όλη του αυτή τη προσπάθεια, ο Α. Ζαγορίτης, που συν τοις άλλοις είναι και αντιπρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικής Κτηνοτροφίας, με αρμοδιότητα τον κλάδο βοοτροφίας, θεωρεί τις επισκέψεις γάλλων ειδικών στη μονάδα του (που διαθέτει 700 ζώα, από τα οποία 400 μάνες και 300 μοσχάρια). Οπως ο ίδιος εξηγεί, «εξετάζουν τις συνθήκες και τις μεθόδους με τις οποίες έχουμε πετύχει αποδόσεις και ποιότητα που ξεπερνούν ακόμη και τα δικά τους δεδομένα». Το τελευταίο μάλιστα διάστημα ο κτηνοτρόφος από τη Χαλκιδική διαπραγματεύεται την εξαγωγή ζώων του σε μονάδες του εξωτερικού, και συγκεκριμένα της Τουρκίας, που θέλουν να δημιουργήσουν ποιοτικό ζωικό κεφάλαιο…

Με κανάλια διανομής. Το κρέας της μονάδας Ζαγορίτη διατίθεται κατά κύριο λόγο στη χονδρική, δηλαδή σε εμπόρους που το μεταπωλούν σε διάφορα κρεοπωλεία. Ο στόχος όμως παραμένει: η ανάπτυξη καναλιών διανομής ώστε να γίνεται η διάθεση στον καταναλωτή επώνυμα. Προς το παρόν αυτό γίνεται μέσα από το κρεοπωλείο που διαθέτει ο ίδιος στον Πολύγυρο Χαλκιδικής, αλλά η πρόθεσή του είναι να μη μείνει εκεί. «Οι παραγωγοί στη Γαλλία, που ασχολούνται με τη γενετική βελτίωση των ζώων τους, είναι ταυτόχρονα και κρεοπώλες, διακινούν δηλαδή οι ίδιοι το προϊόν τους, χωρίς μεσάζοντες και άλλους.

Ενας παραγωγός που είναι ο ίδιος και κρεοπώλης έχει τη δυνατότητα να βλέπει άμεσα στους πελάτες του τα αποτελέσματα της γενετικής βελτίωσης, και από τις αντιδράσεις τους να προχωρά σε τυχόν παρεμβάσεις», εξηγεί ο κ. Ζαγορίτης. Πέραν του κρεοπωλείου, συνεργάζεται με επιλεγμένα εστιατόρια της περιοχής, τα οποία προμηθεύει αποκλειστικά με το κρέας του. Οπως τα βραβευμένα «Πλατεία της Ανθούλας» του Γιώργου Κρήτου στην Κρυοπηγή (πρόκειται για το εστιατόριο που προσκλήθηκε την άνοιξη στην Ελβετία) και «Μαριγούλα» του Σοφοκλή Γιαγτζόγλου στον Πολύγυρο.