Σ’ ΕΝΑ περιβάλλον που συνέχεια αλλάζει, οι αβεβαιότητες, τα προβλήματα, οι

ανάγκες συνεννόησης και εξισορρόπησης συμφερόντων των κοινωνικών συνομιλητών

είναι πολλές και επιτακτικές. Οι προκλήσεις της ανάπτυξης, της

ανταγωνιστικότητας και της κοινωνικής συνοχής δεν επιδέχονται αυτοματισμούς,

πρόχειρες ή μονομερείς ενέργειες, τυφλές αντιπαραθέσεις και άσκοπες επιδείξεις δύναμης.

Το εργασιακό κλίμα και η ποιότητα των εργασιακών σχέσεων είναι βασικό στήριγμα

μιας ανάπτυξης με ανταγωνιστικότητα, απασχόληση και κοινωνική συνοχή, αλλά και

ουσιώδες κριτήριο αποτελεσματικότητας, εκσυγχρονισμού και βιωσιμότητας για

κάθε επιχείρηση, κλάδο, οικονομία, ομάδα οικονομιών. Είναι οικονομικά και

κοινωνικά αγαθά κεφαλαιώδους σημασίας, κι ας μην αποτιμώνται εύκολα και άμεσα

σε χρήμα.

Βάση της σύγχρονης παραγωγής είναι η δημιουργική σκέψη και η εξειδικευμένη

γνώση. Με αυτό το πνεύμα πρέπει να «ξανασκεφθούμε το μέλλον», χτίζοντας μέσα

από τις σημερινές συνθήκες γενικευμένης ρευστότητας, αβεβαιότητας και

καθηλωμένων προσδοκιών, ένα νέο όραμα, μια βιώσιμη και ταυτόχρονα θελκτική

προοπτική. Αυτή η προοπτική πρέπει να κινητοποιεί τον ανθρώπινο παράγοντα. Να

του δίνει την πρωταγωνιστική θέση που δικαιούται στις σύγχρονες συνθήκες.

ΜΕ αυτά τα δεδομένα, όλοι οι τομείς και οι λειτουργίες μιας οικονομίας

χρειάζονται αλλαγή, προσαρμογή και ευελιξία. Ευελιξία που δεν αφορά μόνο τον

παράγοντα εργασία (όπως εσφαλμένα πιστεύεται ή προβάλλεται), ούτε προϋποθέτει

κατ’ ανάγκην την υποβάθμιση των όρων αμοιβής και εργασίας. Αφορά την

επιχείρηση, τον κλάδο, την εθνική και τη διεθνή οικονομία, τις μορφές

οργάνωσης και διοίκησης, το σύνολο της παραγωγικής και της κοινωνικής πρακτικής.

Στη χώρα μας είχαμε κατά το παρελθόν κι έχουμε ακόμα πολλές κρυφές, άτυπες ή

ξεπερασμένες ευελιξίες στην παραγωγή και την αγορά εργασίας (παραοικονομία,

αυτοαπασχόληση, μικρές επιχειρήσεις, υπερεπαγγελματισμός, παράκαμψη ή

παραβίαση εργασιακών νόμων και θεσμών).

Το ζήτημα δεν είναι, λοιπόν, να «μπολιάσουμε» το παραγωγικό μας σύστημα και

την αγορά με περισσότερη ή οποιασδήποτε μορφής ευελιξία. Είναι να συμφωνήσουμε

σε ισόρροπες προσαρμογές όλων των συντελεστών της παραγωγής. Σε προσαρμογές

που να προωθούν πραγματικά την ανάπτυξη με σύγχρονα δεδομένα

ανταγωνιστικότητας, με απασχόληση και με κοινωνική συνοχή, περιορίζοντας ή

καταργώντας όσες ευελιξίες εμποδίζουν ή υποσκάπτουν αυτή την προοπτική.

Η ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ στα νέα δεδομένα δεν μπορεί να είναι τυφλή και παθητική, ούτε ν’

αναγορεύεται σ’ αυτοσκοπό. Οι νικητές στην κούρσα του ανταγωνισμού του 21ου

αιώνα είναι αυτοί που ήδη οραματίζονται και χτίζουν τη νέα πραγματικότητα,

αυτοί που δημιουργούν τις εξελίξεις, όχι εκείνοι που παθητικά προσαρμόζονται

σ’ αυτές. Γι’ αυτό χρειάζεται μια ολοκληρωμένη, συνεκτική στρατηγική

εκσυγχρονισμού των επιχειρήσεων, του κράτους και των θεσμών, που να

διασφαλίζει θετικό κλίμα στις εργασιακές σχέσεις.

Βασικό στήριγμα σ’ αυτή την προοπτική είναι η προώθηση μορφών δυναμικής,

ποιοτικής ευελιξίας της επιχείρησης και της εργασίας. Άξονες αυτής της

«επιθετικής» προσαρμογής είναι ο εμπλουτισμός της εργασίας, η αναβάθμιση των

γνώσεων και των ειδικοτήτων, η ενεργή υποκίνηση, η συμμετοχή και η ενθάρρυνση

πρωτοβουλιών από τους εργαζομένους, η δημιουργία κλίματος διαφάνειας,

αξιοκρατίας, ειλικρινούς και δημιουργικού διαλόγου μέσα και έξω από την επιχείρηση.

Ο ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟΣ διάλογος, η ποιότητα και η συνεχής αναβάθμιση των εργασιακών

σχέσεων είναι σήμερα η καλύτερη απάντηση στις αδιέξοδες λογικές του εύκολου

κέρδους, της κοινωνικής πόλωσης, της παραοικονομίας και του αθέμιτου

ανταγωνισμού στα εργασιακά – κοινωνικά θέματα.

Μόνο σ’ αυτή τη βάση και μ’ αυτές τις προϋποθέσεις μπορούμε να δημιουργήσουμε

και όχι απλά να υποστούμε το μέλλον, εξασφαλίζοντας θετικές προοπτικές για τις

εργασιακές σχέσεις και τις επενδύσεις, μια βιώσιμη ανάπτυξη με

ανταγωνιστικότητα, απασχόληση και κοινωνική συνοχή στη χώρα μας.

Η Βασιλική Ν. Γεωργακοπούλου είναι δρ Οικονομίας της Εργασίας, σύμβουλος

Εργασιακών Σχέσεων και Διοίκησης Ανθρώπινων Πόρων, μεσολαβητής του ΟΜΕΔ.

Τελευταία Νέα