Aντίθετα με τον Πρίμο Λέβι, η Εντιθ Μπρουκ δεν βασανίζεται ποτέ από εφιάλτες. Εχει ήσυχο ύπνο. Οι μόνες στιγμές που έρχονται στην επιφάνεια οι μέρες που πέρασε στα στρατόπεδα συγκέντρωσης είναι όταν υποβάλλεται σε αναισθησία για κάποια επέμβαση. Τότε της λένε ότι φωνάζει «Διώξτε τους γιατρούς! Διώξτε τους στρατιώτες!». Τότε ξαναζεί όλη τη φρίκη, όσα πέρασε, όσα είδε, τα παιδιά, κυρίως τα παιδιά. Ηταν κι εκείνη παιδί όταν έφτασε στο Αουσβιτς, 13 ετών, και κανονικά έπρεπε να πάει κατευθείαν στο κρεματόριο μαζί με τους συνομηλίκους της, αλλά τη λυπήθηκε ένας γερμανός στρατιώτης και της ψιθύρισε να πάει στην άλλη γραμμή, μαζί μ’ εκείνους που δεν θα πέθαιναν αμέσως.

Kι έτσι έζησε, και είδε. «Είδα στρατιώτες να παίζουν ποδόσφαιρο με το κεφάλι ενός παιδιού», λέει η 92χρονη ουγγαρέζα συγγραφέας σε συνέντευξή της στη Repubblica. «Βρισκόμασταν σε ένα από τα στρατόπεδα του Νταχάου. Δεν μπορώ να το ξεχάσω. Δεν θα το ξεχάσω ποτέ και δεν πρέπει να το ξεχάσω. Και στο Αουσβιτς, όταν μας έστειλαν για απολύμανση από τις ψείρες, είδα εκατοντάδες κατεψυγμένα παιδιά πεταμένα στο πάτωμα. Εκατοντάδες πακετάκια, που στη συνέχεια απέψυχαν για να κάνουν τα πειράματά τους».

Ξαναβλέπει τα ίδια λοιπόν σήμερα η Εντιθ; Η επίθεση της Χαμάς στο κιμπούτς, με όλα αυτά τα σκοτωμένα παιδιά, μπορούμε να τη χαρακτηρίσουμε πογκρόμ; «Ναι. Εγώ ξέρω τι είναι πογκρόμ. Οταν φτάσαμε στο γκέτο, θυμάμαι ότι είδα εκεί τον πρώτο ναζί στη ζωή μου, εκεί βρίσκονταν οι ούγγροι φασίστες, οι συμπατριώτες μου… Κι εκείνος ο στρατιώτης της Βέρμαχτ, ήταν πελώριος σαν Μολώχ, φορούσε μια αστραφτερή ζώνη στο ύψος των ματιών μου που έγραφε «Got mit uns», ο Θεός είναι μαζί μας. Σκότωνε στο όνομα του Θεού, όπως σκοτώνουν σήμερα οι άνθρωποι της Χαμάς φωνάζοντας «Allah Akbar». Εκατομμύρια άνθρωποι πεθαίνουν έτσι. Θυμάμαι τη μάνα μου, που ήταν πιστή Εβραία και μιλούσε καθημερινά με τον Θεό, να αναρωτιέται πώς είναι δυνατόν να κάνουν αυτά τα πράγματα στο όνομα του Θεού. Αλλά τα έκαναν, και τα κάνουν ακόμα».

Μπορεί πολλοί ιστορικοί να διαφωνούν, αλλά η Εντιθ είναι σίγουρη, η σφαγή στο φεστιβάλ στην έρημο Νεγκέβ ήταν ναζισμός. «Ξέρω τι σημαίνει πόνος, δεν γνωρίζω μόνο τον δικό μου. Και φυσικά δεν χαίρομαι όταν πεθαίνει ένας Παλαιστίνιος. Γύρισα από τα στρατόπεδα χωρίς μίσος, χωρίς επιθυμία για βεντέτα. Η βεντέτα δεν χρησιμεύει σε τίποτα».

Μόνο που αυτές τις μέρες αδυνατούμε να κάνουμε τη διάκριση που με τόση διαύγεια κάνει μια 92χρονη. Η χερσαία επίθεση που ετοιμάζει ο Νετανιάχου δεν αποσκοπεί μόνο στην εξουδετέρωση των τρομοκρατών ώστε να αισθάνεται ασφαλέστερο το Ισραήλ, αλλά και στην εκδίκηση για όσα φρικιαστικά στάθηκε ανίκανος να αποτρέψει, στη μαζική εξόντωση άλλων γυναικών και παιδιών, κι αυτός ο φαύλος κύκλος του αίματος δεν θα κλείσει ποτέ.