Ενα χρόνο μετά το πρώτο κρούσμα κορωνοϊού στη χώρα μας κι ενώ, χάρη στο εμβόλιο, βλέπουμε πια ξεκάθαρα μπροστά μας το τέλος αυτής της πρωτοφανούς περιπέτειας, είναι η ώρα για έναν απολογισμό - είναι η ώρα να αναλογιστούμε όχι μόνο τα ασήκωτα βάρη αυτής της κρίσης, αλλά και τις νίκες που καταγράψαμε όλοι οι Ελληνες μαζί, ενωμένοι, αποφασισμένοι να διαφυλάξουμε το πιο πολύτιμο αγαθό, την ανθρώπινη ζωή.
Εδώ κι έναν χρόνο, όλοι μαζί δίνουμε μια πρωτοφανή μάχη που μέρα με τη μέρα μας φέρνει πιο κοντά σε μια νέα κανονικότητα, στη στιγμή που θα ξαναβρεθούμε με τους αγαπημένους μας ασφαλείς και προπάντων, υγιείς. Μια κανονικότητα που είχαμε μάθει να θεωρούμε δεδομένη, αλλά που καταφέρνουμε βήμα - βήμα να ξανακερδίσουμε με υπομονή, επιμονή, προσήλωση, με τον καθένα από εμάς να αναλαμβάνει να προστατεύσει τους συνανθρώπους του στις μικρές και μεγάλες στιγμές που σημάδεψαν αυτόν τον ένα χρόνο.
Η πανδημία ήταν για όλους μας, για ολόκληρη την ανθρωπότητα, ένα μάθημα ευθύνης, μια δοκιμασία υπενθύμισης ότι η ίδια η ύπαρξή μας, η κοινωνική μας υπόσταση και συνοχή, βασίζονται στην αλληλεγγύη, στην αλληλοβοήθεια, στη συνεργασία. Μια υπενθύμιση ότι όλοι μας καλούμαστε με κάθε πράξη μας να προστατεύουμε διαρκώς όχι μόνο τον εαυτό μας, αλλά πρωτίστως τους ανθρώπους γύρω μας. Καθένας από εμάς, στο μερίδιο που του αναλογεί, εκλήθη να λειτουργήσει ως προστάτης - με την πολιτεία να απλώνει το μεγαλύτερο δίχτυ προστασίας, την «ασπίδα» πίσω από την οποία συνενώνονται οι προσπάθειες του καθένα μας ξεχωριστά.
Το στοίχημα ήταν τεράστιο. Και για εμάς, στην Πολιτική Προστασία, ήταν ένα στοίχημα αναμέτρησης όχι μόνο με τον «αόρατο εχθρό», αλλά με τις ίδιες μας τις δυνάμεις. Εχοντας αναλάβει το τεράστιο έργο πλήρους αναμόρφωσης του συστήματος Πολιτικής Προστασίας της χώρας - μετά από χρόνια απαξίωσης και παραμέλησης - είχαμε ήδη εκπονήσει το νομοθετικό πλαίσιο που μας επέτρεψε να ανταποκριθούμε από την πρώτη στιγμή στην πρόκληση του κορωνοϊού. Με τον Νόμο 4662 που είχε ήδη ψηφιστεί από τη Βουλή (04/02/2020), είχαμε θέσει σε εφαρμογή τη δημιουργία ενός νέου, συνεκτικού, πλήρως αναδιαρθρωμένου μηχανισμού, του Εθνικού Μηχανισμού Διαχείρισης Κρίσεων και Αντιμετώπισης Κινδύνων - μιας καθετοποιημένης δομής η οποία εγγυάται, σε πραγματικό χρόνο, τον άμεσο συντονισμό όλων των συναρμόδιων φορέων για την αντιμετώπιση κάθε κρίσης, θεραπεύει αρρυθμίες ετών, ξεκαθαρίζει αρμοδιότητες και εξαλείφει φαινόμενα διάχυσης της ευθύνης. Εχοντας, λοιπόν, στη διάθεσή μας ένα σαφές λειτουργικό πλαίσιο που καθορίζει με ακρίβεια «ποιος κάνει τι και σε ποιο χρόνο», αναλάβαμε τη μεγάλη τιμή και ευθύνη που ο Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, ανέθεσε στην Πολιτική Προστασία - τον κεντρικό συντονισμό όλων των συναρμόδιων φορέων για την αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης.
Από την πρώτη στιγμή, η Πολιτική Προστασία δημιούργησε και αξιοποίησε τα αναγκαία ψηφιακά εργαλεία και ανέπτυξε εκ του μηδενός μια πρωτοποριακή διαδικασία ιχνηλάτησης των κρουσμάτων και των στενών επαφών τους - μια διαδικασία που συνεχίζεται κάθε μέρα και που μας επέτρεψε να κρατήσουμε την πανδημία υπό έλεγχο, ακόμα και στην τρέχουσα, πιο επιθετική της φάση. Σε στενή συνεργασία με τα σώματα ασφαλείας, το Πυροσβεστικό Σώμα, την Ελληνική Αστυνομία, το Λιμενικό Σώμα, αλλά και το υπουργείο Υγείας, το υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής και τον ΕΟΔΥ που συνεισέφεραν σε προσωπικό, στελεχώσαμε το Κέντρο Ιχνηλάτησης το οποίο έχει σήμερα μετεξελιχθεί στο νέο Εθνικό Κέντρο Ανάλυσης Δεδομένων. Μια μόνιμη πλέον δομή προς αντιμετώπιση όχι μόνο του Covid-19, αλλά και κάθε άλλης υγειονομικής απειλής που ενδέχεται στο μέλλον να πλήξει τη χώρα μας.
Αναλάβαμε και φέραμε εις πέρας με τρόπο υποδειγματικό - που μας κατέστησε πρότυπο παγκοσμίως - την οργάνωση και επιτήρηση της διαδικασίας ανοίγματος του τουρισμού και ασφαλούς επαναλειτουργίας των διεθνών συνδέσεων της χώρας, μέσω ενός πρότυπου συστήματος καταγραφής και επιτήρησης του επιδημιολογικού προφίλ κάθε ταξιδιώτη, με τρόπο που επιτρέπει όχι μόνο τον πλήρη επιδημιολογικό έλεγχο των αφίξεων, αλλά και τη διαχείριση των εισερχομένων κρουσμάτων. Αναπτύξαμε, σε συνεργασία με τις Ενοπλες Δυνάμεις μας, κλιμάκια υγειονομικού ελέγχου σε όλα τα αεροδρόμια της χώρας και κατορθώσαμε να εγγυηθούμε ότι κάθε επισκέπτης, αλλά και κάθε έλληνας πολίτης, μπορεί να ταξιδέψει με ασφάλεια. Το άνοιγμα της χώρας μας στον τουρισμό με τους καλύτερους δυνατούς όρους και η μέχρι σήμερα υποδειγματική διαχείριση των διεθνών συνδέσεων της χώρας, αποτελούν εξάλλου και τη «σφραγίδα» της διεθνούς εικόνας της Ελλάδας ως ασφαλούς προορισμού - μιας εικόνας που μας επιτρέπει να αισιοδοξούμε για μια εξαιρετική πορεία του τουρισμού μας το ερχόμενο καλοκαίρι.
Αλλά και στο μέτωπο των εμβολιασμών, στην επιχείρηση Ελευθερία, η Πολιτική Προστασία είναι παρούσα, φιλοξενώντας στο Εθνικό Συντονιστικό Κέντρο Επιχειρήσεων και Διαχείρισης Κρίσεων (ΕΣΚΕΔΙΚ), στο υπερσύγχρονο κτίριο Φάρος, την ομάδα δράσης (task force), η οποία συνενώνει όλους τους συναρμόδιους φορείς για τη διαχείριση του προγράμματος εμβολιασμού και συνδράμοντας με τον μηχανισμό της στην επιχειρησιακή προσπάθεια των Ενόπλων Δυνάμεων για την ασφάλεια της διαμετακομιστικής αλυσίδας των εμβολίων. Αλλά και δημιουργώντας τα τέσσερα μεγάλα εμβολιαστικά κέντρα για τη χωρίς καθυστερήσεις διεκπεραίωση της διαδικασίας εμβολιασμού του γενικού πληθυσμού - με το κέντρο Προμηθέας στο Μαρούσι, καθώς και αυτό στις εγκαταστάσεις της ΔΕΘ στη Θεσσαλονίκη, να λειτουργούν ήδη, εμβολιάζοντας χιλιάδες συμπολίτες μας κάθε μέρα. Η Πολιτική Προστασία στη χώρα μας, μέσα από τη δοκιμασία της πανδημίας, έκανε άλματα δεκαετιών. Κατόρθωσε, με την αυταπάρνηση όλων των στελεχών της, να αναδειχθεί ως ο θεσμός που πάντοτε έπρεπε να είναι - μια «ασπίδα» προστασίας για κάθε Ελληνα. Κατόρθωσε να δημιουργήσει νέες δομές, να αξιοποιήσει νέα τεχνολογικά εργαλεία, να συνενώσει φορείς, να συνεργαστεί στενά με την επιστημονική κοινότητα σε αυτή την εθνική προσπάθεια, να κινητοποιήσει δυνάμεις, να κερδίσει εν τέλει την εμπιστοσύνη του ελληνικού λαού.
Κι αυτό είναι το μεγαλύτερό της επίτευγμα, το επίτευγμα κάθε ενός από τα στελέχη της που έναν χρόνο τώρα έχουν καταθέσει σε αυτή την εθνική προσπάθεια, σε αυτή την καθημερινή μάχη, όλες τους τις δυνάμεις. Σε αυτούς τους ανθρώπους θα ήθελα σήμερα να απευθύνω ένα μεγάλο ευχαριστώ, όπως και σε κάθε έναν Ελληνα ξεχωριστά που με απέραντη υπομονή απέναντι στην πανδημία, στηρίζει την προσπάθειά μας. Σε όλους εκείνους που ένα χρόνο τώρα, μακριά από τις οικογένειές τους, έξω από τα σπίτια τους, παλεύουν για τους συμπολίτες μας που μένουν ασφαλείς μέσα σε αυτά. Η πανδημία είναι μια τεράστια δοκιμασία - είναι όμως και ένα πολύτιμο μάθημα ευθύνης. Κι αυτή την ευθύνη, αυτό το καθήκον απέναντι στους συνανθρώπους μας, εμείς, όλοι οι άνθρωποι της Πολιτικής Προστασίας, θα συνεχίσουμε να υπηρετούμε κάθε μέρα.
Ο Νίκος Χαρδαλιάς είναι υφυπουργός Πολιτικής Προστασίας και Διαχείρισης Κρίσεων