Έντυπη Έκδοση
Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου του tanea.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.
Αν είστε συνδρομητής μπορείτε να συνδεθείτε από εδώ:
Σύνδεση μέλους
Αν θέλετε να γίνετε συνδρομητής μπορείτε να αποκτήσετε τη συνδρομή σας εδώ:
Εγγραφή μέλους
Για άλλη μια φορά αναζωπυρώνεται ο δυσφημιστικός λόγος για το πανεπιστήμιο. Αλλοι γνωρίζοντάς το και άλλοι όχι, το χαρακτηρίζουν χώρο τέλεσης «εγκλημάτων, βιασμών, εμπορίου, ναρκωτικών» και άλλων κακουργημάτων και διαδίδουν τη χρεωκοπία του. Ο λόγος που εκπέμπεται είναι μανιχαϊστικός, αδιαφοροποίητος, κλειστός και, ενώ θα περίμενε κανείς μεγάλη θλίψη σε αυτούς που τον εκπέμπουν, συχνά υπάρχει μια υπόρρητη απόλαυση στη περιγραφή των δεινών του πανεπιστημίου που ερμηνεύεται με ψυχολογικούς όρους - αλλά δεν είναι της παρούσης.
Η διέξοδος στο αδιέξοδο που περιγράφεται ήρθε με τον σχεδιασμό μιας νέας υπηρεσίας της ΕΛ.ΑΣ. που θα αναλάβει τη φύλαξη των πανεπιστημίων. Ενστολοι αστυνομικοί, με κλομπ, χειροπέδες και πιπερόσκονη θα περιπολούν μόνιμα για προληπτικούς λόγους στους πανεπιστημιακούς χώρους και κάμερες θα μπορούν να εγκατασταθούν παντού καταγράφοντας εντός και εκτός των αιθουσών διδασκαλίας. Από το άγρυπνο μάτι τους θα ξεφεύγει μόνο η καταγραφή του μαθήματος. Εάν κάποιος τοποθετηθεί εναντίον του μέτρου που αποτελεί παγκόσμια πρώτη, εξαιρουμένης πρόσφατα της Τουρκίας, η ανταπάντηση είναι «καλά είσαι υπέρ του μπάχαλου, εναντίον της τάξης και της ευνομίας στο πανεπιστήμιο;» διότι στη μανιχαϊστική λογική είτε είναι κανείς υπέρ της αστυνομίας είτε υπέρ της αναρχίας.
Είναι γεγονός ότι στα πανεπιστήμια έχουν κατά καιρούς παρατηρηθεί αθέμιτες πράξεις παραβατικότητας και βίας που προσβάλλουν βαθιά την ελεύθερη διακίνηση των ιδεών. Δεν είναι όμως σε καμία περίπτωση συνηθισμένο φαινόμενο. Η ζωή στο πανεπιστήμιο είναι πολύ διαφορετική από αυτό που προβάλλεται: τα αμφιθέατρα είναι γεμάτα, οι διδάσκοντες επενδύουν στο διδακτικό έργο, ερευνούν, δημοσιεύουν, διακρίνονται στο εσωτερικό και το εξωτερικό, οι φοιτήτριες και οι φοιτητές μετέχουν, εργάζονται σκληρά και δημιουργικά και συχνά μας εκπλήσσουν με την ποιότητα της δουλειάς τους. Κατά τη διάρκεια της καραντίνας όλοι ξεπέρασαν τον εαυτό τους. Υπάρχουν εξαιρέσεις; Και βέβαια υπάρχουν, όπως παντού. Τι κερδίζει όμως μια κοινωνία από την κατασκευασμένη απαξίωση ενός θεσμού όπως το πανεπιστήμιο; Η καταβαράθρωση των θεσμών ροκανίζει το κλαδί πάνω στο οποίο κάθεται κάθε κοινωνία. Και μετά είναι πολύ δύσκολο να αποκατασταθεί το κύρος τους.
Στον αντίλογο όμως των εύκολων επιχειρημάτων που προβάλλονται κατά κόρον, υπάρχουν και επεξεργασμένες θέσεις ψύχραιμης ανάγνωσης της πραγματικότητας όπως η ρητή διατύπωση της απαραίτητης ανάγκης φύλαξης που θα λογοδοτεί στα πανεπιστημιακά όργανα, η επίκληση της αντισυνταγματικότητας μιας ενέργειας που αντιβαίνει το αυτοδιοίκητο του πανεπιστημίου και υποσκάπτει τον ακαδημαϊκό πολιτισμό που ευαγγελίζεται, η επισήμανση ότι, αντί να φέρει τα θετικά για τον νομοθέτη αποτελέσματα, το μέτρο κινδυνεύει στην καλύτερη περίπτωση να είναι αναποτελεσματικό και στη χειρότερη να τροφοδοτήσει το συγκρουσιακό κλίμα, η ανάδειξη των αρνητικών αντιδράσεων των ίδιων των αστυνομικών μέσα από την ανακοίνωση της πανελλήνιας ομοσπονδίας κ.λπ. Οι καταδίκες πολλές και οι προτάσεις λίγες. Αξίζει να διαβάσει κανείς την πρόταση της πρωτοβουλίας πανεπιστημιακών που διατυπώνει ολοκληρωμένη θέση και προτάσεις για την τήρηση της ασφάλειας και τάξης του πανεπιστημίου ώστε να εκπληρώνει τον σκοπό του.
Τέλος αυτό που δεν συζητείται αρκετά είναι ότι η μεγαλύτερη προστασία θα προέλθει από αυτούς που χρησιμοποιούν το πανεπιστήμιο και ότι η ποιότητα των χώρων του καθόλου δεν καλλιεργεί την οικειοποίησή του και τη δημιουργία μιας άλλης κουλτούρας. Χώροι γυμνοί, άχαροι, συχνά δυσλειτουργικοί, καμία πρόβλεψη για τόπο συνάντησης φοιτητών/τριών όπου θα μπορούν να συζητούν, να μελετούν, να διασκεδάζουν, να χαλαρώνουν. Αντίστοιχα καμία πρόβλεψη ανάλογους χώρους για τους διδάσκοντες. Κανείς δεν αγαπά τον χώρο εργασίας του στο πανεπιστήμιο. Υποτιμούμε το πανεπιστημιακό έργο και τους φοιτητές μας όταν τους προσφέρουμε τόσο άθλιο περιβάλλον, και κατ' επέκταση το αφήνουμε ανοιχτό σε όλων των ειδών τους εισβολείς διότι δεν είναι κανείς εκεί να το υπερασπιστεί. Το αντεπιχείρημα είναι ότι η δημιουργία ενός άλλου πλαισίου που θα ανθίζει μια άλλη ακαδημαϊκή κουλτούρα είναι μακρόπνοη επιδίωξη, ενώ η εγκατάσταση της αστυνομίας θα φέρει άμεσα αποτελέσματα. Ο συλλογισμός είναι λανθασμένος και ας αρχίσει η πολιτεία να επενδύει στην αναβάθμιση του πανεπιστημιακού περιβάλλοντος σήμερα. Είναι πάντα νωρίτερα από αύριο.
