Ενα προοδευτικό σχέδιο

Το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας δημιουργήθηκε μετά το πρώτο κύμα της πανδημίας που επέφερε σοβαρό πλήγμα στις ευρωπαϊκές οικονομίες. Μόλις διαπιστώθηκε το μέγεθος και η δυναμική του, το ερώτημα τέθηκε αυτονοήτως: σε ποιο υπόδειγμα οικονομίας, πλέον, προσβλέπουμε; Η Ελλάδα είναι από τις πρώτες που υπέβαλε προσχέδιο, ανταποκρινόμενη θετικά στους άξονες που προκρίνει η ΕΕ και είχε ήδη ενσωματώσει μέσα από το Σχέδιο Μεταρρυθμίσεων «Ελλάδα Μπροστά». Πρόκειται για ένα συνολικά προοδευτικό σχέδιο, όπου συναντάται η ανάγκη της χώρας για φυγή προς τα εμπρός και της ΕΕ για ανθεκτικότητα, δημιουργία. Στον πράσινο άξονα, κυριαρχεί το «ξεκαθάρισμα» του τοπίου της ενέργειας - που συμπίπτει με την απολιγνιτοποίηση - με επενδύσεις σε δίκτυα και ανανεώσιμες πηγές και μείωση του κόστους ενέργειας για όλους. Eμφαση δίνεται στα θέματα βιοποικιλότητας και περιβαλλοντικής προστασίας. Αναδιαμορφώνονται οι πόλεις σε δύο επίπεδα: Αφενός, αναβαθμίζοντας δημόσια και ιδιωτικά κτήρια διευκολύνοντας ιδιαιτέρως τους αδύναμους οικονομικά πολίτες που ζουν ενίοτε σε ενεργειακή φτώχεια να αποκτήσουν ποιοτική κατοικία θωρακισμένη απέναντι στα κλιματικά φαινόμενα. Αφετέρου, με συγκροτημένο πολεοδομικό σχεδιασμό και χρήσεις γης ανοίγοντας ευκαιρίες επένδυσης και παραγωγής πλούτου σε «γκρίζες» και ανενεργές ζώνες, δημιουργώντας περισσότερους πράσινους κοινόχρηστους χώρους.

Αν για την Ευρώπη η ψηφιακή μετάβαση αποτελεί προτεραιότητα, για την Ελλάδα είναι αναγκαιότητα. Κύριος στόχος, που αναδείχθηκε μέσα στην πανδημία, ήταν η ψηφιοποίηση των διαδικασιών του Δημοσίου προκειμένου να παρέχει καλύτερες και προσβάσιμες υπηρεσίες στον πολίτη. Ο μελλοντικός σχεδιασμός αφορά επενδύσεις σε δίκτυα και στην ασφάλειά τους, μετασχηματισμό των υπηρεσιών, ψηφιακή βελτίωση επιχειρηματικότητας, αναβάθμιση ψηφιακών δεξιοτήτων των εργαζομένων αλλά και των πολιτών όλων των ηλικιών, ώστε να ενταχθούν στη νέα πραγματικότητα. Η βελτίωση της «ψηφιακής απόδοσης» δεν μπορεί να επιτευχθεί, αν η κοινωνία δεν συνδέεται με αυτήν. Ταυτόχρονα, προωθούνται πολιτικές για ενίσχυση της διαφάνειας και καταπολέμηση της διαφθοράς ενώ στον τομέα της Δικαιοσύνης, που επηρεάζει σημαντικά την οικονομία και την κοινωνία, προχωρά ένα φιλόδοξο πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων.

Οι ευρωπαϊκές κοινωνίες τραυματίστηκαν από την πανδημία. Φόβος, απώλεια και ανασφάλεια εδραιώνουν τη θέση τους. Το ελληνικό πρόγραμμα στηρίζει την υγεία, την παιδεία, την εργασία, την ασφάλιση και την κοινωνική αλληλεγγύη, ως προϋποθέσεις διατήρησης κοινωνικής συνοχής. Το σύστημα υγείας θωρακίζεται με ολοκληρωμένη πρόληψη, στιβαρή πρωτοβάθμια φροντίδα και ψηφιοποίηση για να ανταπεξέρχεται στις κρίσεις χωρίς να περιέρχεται σε κρίση. Η απασχόληση πηγαίνει μαζί με την (επανα)κατάρτιση για τη δημιουργία νέων, ποιοτικών θέσεων εργασίας. Η επαγγελματική εκπαίδευση διασυνδέεται, επιτέλους, με την οικονομία. Με στόχο προσβάσιμες και υψηλού επιπέδου κοινωνικές υπηρεσίες στην Ελλάδα, προωθούνται παρεμβάσεις για ομάδες που ζουν σε αποκλεισμό ή/και φτώχεια. Επιλέξαμε να στηρίξουμε αποφασιστικά την εκπαίδευση γιατί η ανθεκτικότητα μιας κοινωνίας οφείλει να περιλαμβάνει τη μείωση των ανισοτήτων αλλά και να επενδύει στο μέλλον.

Εξερχόμενη από μία δεκαετή κρίση, η χώρα, είχε ήδη ανάγκη ένα προοδευτικό υπόδειγμα δράσης. Η πανδημία έδωσε ίσως την ώθηση για μια μετάβαση όχι ανώδυνη, αλλά χρήσιμη και ελπιδοφόρα. Βγαίνοντας από το σύνηθες πλαίσιο κριτικής στην «ελληνική περίπτωση», με ενδιαφέρον διαπιστώνουμε ότι αντίστοιχη μετάβαση κρίθηκε ότι χρειάζεται όλη η Ευρώπη. Ο Πρωθυπουργός και η κυβέρνηση εργάζονται εντατικά και συστηματικά για την επιτυχία του σχεδίου. Στην προσπάθεια της Ευρώπης να σχεδιάσει το μέλλον της, η Ελλάδα θα ανέβει στο τρένο συνειδητά.

Ο Θανάσης Κοντογεώργης είναι γενικός γραμματέας Συντονισμού στην Προεδρία της Κυβέρνησης