Έντυπη Έκδοση
Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου του tanea.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.
Αν είστε συνδρομητής μπορείτε να συνδεθείτε από εδώ:
Σύνδεση μέλους
Αν θέλετε να γίνετε συνδρομητής μπορείτε να αποκτήσετε τη συνδρομή σας εδώ:
Εγγραφή μέλους
Το δεύτερο κύμα της πανδημίας χτύπησε με ιδιαίτερη σφοδρότητα τη χώρα μας, δοκιμάζοντας τις αντοχές του συστήματος υγείας. Από τα μέσα Ιουλίου υπήρξε επανάκαμψη της πανδημίας, η οποία μπήκε σε εκθετική φάση τέλος Οκτωβρίου και πήρε δραματική μορφή τον Νοέμβριο. Η Πολιτεία ανέστειλε τη λειτουργία της εστίασης και της διασκέδασης, του λιανεμπορίου και των σχολείων και τελικά επέβαλε μια σχετικά ήπια απαγόρευση κυκλοφορίας στη χώρα, από την 7η Νοεμβρίου. Το απαγορευτικό είχε θετική επίδραση καθώς απετράπη η περαιτέρω αύξηση των κρουσμάτων και την 3η εβδομάδα του Νοεμβρίου επιτεύχθηκε επιπέδωση της επιδημιολογικής καμπύλης και πτώση του δείκτη R από τα επίπεδα 1,2-1,4 προς την περιοχή του 1,0. Ομως, παρά τις αρχικές προσδοκίες, η πτώση του αριθμού των κρουσμάτων είναι εξαιρετικά αργή, λόγω της προηγηθείσας ευρείας διασποράς του ιού τον Σεπτέμβριο και Οκτώβριο, με αποτέλεσμα ο αριθμός των εισαγωγών στα νοσοκομεία να συνεχίζει να αυξάνει και να παράγει διασωληνώσεις, εισαγωγές στις ΜΕΘ και δυστυχώς θανάτους.
Μπαίνοντας στον Δεκέμβριο αναμένουμε να συνεχιστεί -εκτός απροόπτου - η πτωτική τάση στον αριθμό των κρουσμάτων. Ομως αυτό δεν θα συνοδευτεί από παράλληλη ελάττωση του αριθμού των εισαγωγών και των διασωληνώσεων, γιατί τα υπάρχοντα κρούσματα θα συνεχίσουν να παράγουν αυξημένες ανάγκες νοσηλείας. Θα χρειαστούν ακόμα 1-2 εβδομάδες μετά την πτώση των κρουσμάτων σε λιγότερα από 500 για να δούμε ελάττωση των εισαγωγών και μείωση της πίεσης στο σύστημα υγείας. Για να συζητήσουμε ενδεχόμενη άρση των απαγορεύσεων θα πρέπει το ποσοστό κάλυψης των διαθέσιμων κλινών ΜΕΘ να πέσει σε επίπεδα κάτω του 70%, και να έχει πτωτική τάση. Το άνοιγμα της κοινωνίας θα αρχίσει από τα σχολεία και θα επεκταθεί στο λιανεμπόριο. Η εστίαση / διασκέδαση θα είναι τελευταία και εφόσον οι επιδημιολογικές συνθήκες το επιτρέπουν. Σε κάθε περίπτωση κάποιοι περιορισμοί στην κυκλοφορία και τις συναθροίσεις θα εξακολουθήσουν να υπάρχουν.
Μετά το κάθε άνοιγμα της κοινωνίας θα έχουμε ξανά διασπορά του ιού και επιτάχυνση της επιδημίας. Η επιδημιολογική καμπύλη μέχρι την άνοιξη θα έχει κορυφές και κοιλάδες: στις κορυφές θα λαμβάνονται περιοριστικά μέτρα και στις κοιλάδες θα υπάρχει κάποιο άνοιγμα της κοινωνίας. Το σίγουρο είναι ότι μέχρι και τον Απρίλιο θα ζήσουμε με μεγαλύτερους ή μικρότερους περιορισμούς.
Η έλευση αποτελεσματικών και ασφαλών εμβολίων άλλαξε εντελώς τις προοπτικές για επάνοδο στην κανονικότητα. Λαμβάνοντας υπόψη ότι ο δείκτης αναπαραγωγής του ιού είναι 3, και ότι η αποτελεσματικότητα των εμβολίων είναι 90%-95%, τότε θα χρειαστεί να εμβολιαστεί τουλάχιστον το 70% του πληθυσμού για να επιτευχθεί η λεγόμενη ανοσία της αγέλης και να ανακοπεί η επιδημία. Σύμφωνα με το τρέχον χρονοδιάγραμμα - και εφόσον όλα κυλήσουν ομαλά - τρία εμβόλια θα πάρουν άδεια κυκλοφορίας από τις εγκριτικές αρχές τον Δεκέμβριο, και οι πρώτες δόσεις θα φτάσουν στην Ελλάδα τον Ιανουάριο 2021. Πρώτα θα εμβολιαστούν οι υγειονομικοί και οι ευπαθείς ομάδες, που συνολικά υπερβαίνουν τα 4 εκατομμύρια πολίτες. Εάν εφαρμοστεί το (πολύ φιλόδοξο) πρόγραμμα εμβολιασμών που ανακοινώθηκε (>1 εκατομμύριο εμβολιασμοί ανά μήνα) και λαμβάνοντας υπόψη ότι χρειάζονται 2 δόσεις και 4 εβδομάδες για να αναπτύξει κάποιος αντισώματα, θα φτάσουμε στις αρχές του καλοκαιριού για να επιτύχουμε εμβολιασμό και προστασία των ευπαθών πολιτών. Στο σημείο αυτό θα αρχίσει η επιστροφή στην κανονικότητα γιατί εάν οι ευπαθείς πολίτες είναι προστατευμένοι δεν θα φοβόμαστε την αυξημένη νοσηρότητα και θνησιμότητα, ούτε ενδεχόμενη πίεση στο σύστημα υγείας. Οι εμβολιασμοί σε συνδυασμό με την αναμενόμενη ύφεση της επιδημίας λόγω καλοκαιρίας θα μας επιτρέψουν ένα καλύτερο από πέρυσι καλοκαίρι, όπου θα υποδεχτούμε ενδεχομένως εκατομμύρια εμβολιασμένων τουριστών, αλλά θα συνεχίσουμε να τηρούμε τα υγειονομικά πρωτόκολλα.
Τελικά πότε θα τελειώσει η πανδημία και θα επιστρέψουμε στην πλήρη κανονικότητα; Οταν θα επιτύχουμε την ανοσία της αγέλης μέσω της επιθυμητής εμβολιαστικής κάλυψης του πληθυσμού, δηλαδή το τέλος του 2021 ή τις αρχές του 2022. Ομως υπάρχουν πολλά εμπόδια μέχρι τότε. Δεν γνωρίζουμε αν θα υπάρχει έγκαιρη παράδοση των εκατομμυρίων δόσεων των εμβολίων που χρειαζόμαστε, αν θα υπάρξει μεγάλο ποσοστό πολιτών που θα αρνηθούν να εμβολιαστούν, ποια είναι η διάρκεια της ανοσίας που προσφέρει το εμβόλιο και αν θα προκύψουν ζητήματα αποτελεσματικότητας και ασφάλειας των εμβολίων. Η νέα κανονικότητα δεν θα είναι ίδια με την προ πανδημίας κανονικότητα. Η δημόσια υγεία και το δημόσιο σύστημα υγείας θα πάρουν την προτεραιότητα που τους αξίζει, οι κανόνες υγιεινής θα είναι μέρος της καθημερινότητας μας και ο φόβος της πανδημίας θα περάσει στο συλλογικό μας υποσυνείδητο.
Ο Νικόλαος Β. Σύψας είναι καθηγητής Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ
