Έντυπη Έκδοση
Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου του tanea.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.
Αν είστε συνδρομητής μπορείτε να συνδεθείτε από εδώ:
Αν θέλετε να γίνετε συνδρομητής μπορείτε να αποκτήσετε τη συνδρομή σας εδώ:
Εγγραφή μέλους
Η παγκόσμια οικονομία εξακολουθεί να είναι αιχμάλωτη της Covid-19 και να χάνει πολύτιμους πόρους λόγω των επιβαλλόμενων περιορισμών, που μειώνουν την παραγωγή, την κατανάλωση, τις κεφαλαιακές ροές κ.λπ., οδηγώντας αναρίθμητες επιχειρήσεις σε συρρίκνωση ή χρεοκοπία και πολλούς εργαζομένους στην ανεργία.
Ευτυχώς, το παγκόσμιο χρηματοοικονομικό σύστημα έχει ήδη δημιουργήσει έκτακτη ρευστότητα πολλών τρισ. δολαρίων, με την οποία υποκαθιστά κατά ένα μέρος τις πιο πάνω πρωτόγνωρες απώλειες και κρατά όρθια νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Η τακτική αυτή απέδωσε καρπούς π.χ. στην ΕΕ, όπου μετά από ένα ιδιαίτερα υφεσιακό δεύτερο τρίμηνο, φαίνονται τα πρώτα σημάδια βελτίωσης του οικονομικού κλίματος. Βέβαια, η αναζωπύρωση της πανδημίας και το ενδεχόμενο επιβολής νέων περιορισμών απειλεί αυτή την προσωρινή και εύθραυστη ανάκαμψη. Παρ' όλα αυτά, υπάρχει πάντα η δυνατότητα περαιτέρω αύξησης της ρευστότητας από την ΕΚΤ, αλλά και το Ταμείο Ανάκαμψης, που θα συμβάλουν καθοριστικά στην επάνοδο της ευρωπαϊκής οικονομίας στην κανονικότητα.
Στην Ελλάδα, η εικόνα είναι μεικτή. Για μια οικονομία που προερχόταν από δεκαετή κρίση και βρέθηκε απρόσμενα στη δίνη του κορωνοϊού, δεν τα πήγαμε άσχημα. Αυτό άλλωστε φαίνεται και από τις αντιδράσεις των αγορών, που μας δάνεισαν πρόσφατα με πολύ χαμηλό επιτόκιο (1,20% για δεκαετείς ομολογίες), δείχνοντας την εμπιστοσύνη τους στις προοπτικές μας.
Παρ' όλα αυτά, οι απώλειές μας είναι μεγάλες: Με τα μέχρι στιγμής δεδομένα, φαίνεται ότι το 2020 θα χάσουμε 14 δισ. από τον τουρισμό, ο τζίρος σε ολόκληρη την οικονομία θα μειωθεί κατά 50 δισ., το έλλειμμα κεφαλαίων των επιχειρήσεων θα διαμορφωθεί πάνω από τα 30 δισ., το ΑΕΠ θα μειωθεί κατά 18-20 δισ., το συνολικό κρατικό έλλειμμα θα φτάσει τα 12 δισ. κ.λπ. Οι πιο πάνω απώλειες θα ήταν αναμφίβολα μεγαλύτερες, αν δεν είχαμε τη στήριξη της ΕΕ και ιδιαίτερα της ΕΚΤ, που μας συμπεριέλαβε στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, από το οποίο οι τράπεζές μας έχουν ήδη αντλήσει 45 δισ. Πολύ σημαντική ήταν επίσης η χαλάρωση του Συμφώνου Σταθερότητας και η απαλλαγή μας από τη δημιουργία πρωτογενών πλεονασμάτων, γιατί μας επέτρεψαν να διαμορφώσουμε πολύτιμα προγράμματα ενίσχυσης των εισοδημάτων, προστασίας της απασχόλησης, ενίσχυσης της ρευστότητας κ.λπ., μέσω των οποίων διοχετεύθηκαν σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις περίπου 20 δισ. Χωρίς αυτά, οι απώλειες σε ΑΕΠ, θέσεις εργασίας, παραγωγικό δυναμικό κ.λπ. θα ήταν μεγαλύτερες, όπως και τα ελλείμματά μας.
Σήμερα, βρισκόμαστε σε μια φάση αβεβαιότητας ως προς την έκβαση της μάχης με τον κορωνοϊό, γι' αυτό και οι προοπτικές της οικονομίας μας δείχνουν θολές. Παρ' όλα αυτά, υπάρχουν πολλά θετικά στοιχεία στα οποία μπορούμε να βασίσουμε τις προσδοκίες μας για ένα καλύτερο αύριο.
Αρχικά, βρισκόμαστε στο κατώφλι μεγάλων κεφαλαιακών εισροών από την ΕΕ (περίπου 10 δισ. ετησίως για 7 χρόνια). Οι ευρωπαϊκοί πόροι για την αντιμετώπιση της Covid-19 μάς προσφέρουν μία μεγάλη ευκαιρία να αναδιαρθρώσουμε (επιτέλους) την οικονομία μας και να καλύψουμε σχετικά γρήγορα ένα μεγάλο μέρος από το έλλειμμα επενδύσεων που δημιουργήθηκε κατά την προηγούμενη δεκαετία. Ακόμη, βρισκόμαστε σε μια περίοδο ιδιαίτερα χαμηλών επιτοκίων και γι' αυτό το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους μας περιορίζεται σημαντικά. Εχουμε δηλαδή τις προϋποθέσεις για ένα καλύτερο αύριο, παρά το θολό τοπίο που έχει δημιουργήσει ο ιός.
O Μιχάλης Γκλεζάκος είναι καθηγητής Χρηματοοικονομικής
