Έντυπη Έκδοση
Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου του tanea.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.
Αν είστε συνδρομητής μπορείτε να συνδεθείτε από εδώ:
Αν θέλετε να γίνετε συνδρομητής μπορείτε να αποκτήσετε τη συνδρομή σας εδώ:
Εγγραφή μέλους
Είναι κλασικά γνωστό ότι οι ιώσεις προσβάλλουν όλα τα ζωτικά όργανα του σώματος. Στην καρδιά προκαλούν κυρίως μυοκαρδίτιδα ή περικαρδίτιδα και σπανιότερα ενδοκαρδίτιδα. Ο ιός εισέρχεται στο καρδιακό κύτταρο, αλλάζει την πρωτεϊνική του δομή και τελικά το καταστρέφει. Ο ιός δεν μπορεί μόνος του να πολλαπλασιαστεί. Πολλαπλασιάζεται μόνο όταν βρίσκεται μέσα στο κύτταρο. Ομως τα καταστροφικά αποτελέσματα από την άμεση προσβολή της καρδιάς από τους ιούς είναι περιορισμένα γιατί το τελικό αποτέλεσμα της προσβολής δεν εξαρτάται τόσο πολύ από την ίωση αυτή καθαυτήν, όσον από την αντίδραση του ανοσοποιητικού και γονιδιακού συστήματος του ανθρώπου. Δηλαδή ανάλογα με την αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος είναι ανάλογο και το τελικό αποτέλεσμα της ιογενούς προσβολής, εάν δηλαδή έχει καλή ή κακή κατάληξη.
Ομως γενικότερα όλες οι καρδιοπάθειες δεν συμπεριφέρονται με τον ίδιο τρόπο σε μια ιογενή προσβολή. Υπάρχει πάντα η διαστρωμάτωση κινδύνου των καρδιοπαθειών. Ιδιαιτέρως υψηλού κινδύνου θεωρούνται οι καρδιοπάθειες εκείνες που επιβαρύνουν τη λειτουργία των πνευμόνων, δηλαδή προκαλούν στάση του αίματος στους πνεύμονες με υψηλές πνευμονικές πιέσεις. Ετσι όταν ο ιός προσβάλλει τον πνεύμονα και προκαλεί πνευμονία με συμφορημένο ήδη λόγω στάσεως του αίματος τον πνεύμονα, το αποτέλεσμα είναι ιδιαίτερα καταστροφικό γιατί είναι σχεδόν αδύνατο ο άρρωστος να ανανήψει από την πνευμονία. Με απλά λόγια υπάρχει διαφοροποίηση του κινδύνου από καρδιοπάθεια σε καρδιοπάθεια. Εκείνοι που κινδυνεύουν περισσότερο είναι οι άρρωστοι με καρδιακή ανεπάρκεια οπότε η καρδιά αδυνατεί να λειτουργήσει σαν αντλία αναρροφητική και εξωθητική. Ετσι η στάση και η συμφόρηση στους πνεύμονες είναι δεδομένη.
Οι παθήσεις εκείνες της καρδιάς που χαρακτηρίζονται ιδιαιτέρως υψηλού κινδύνου είναι η καρδιακή ανεπάρκεια, οι μυοκαρδιοπάθειες, η στένωση και η ανεπάρκεια της μιτροειδούς και της αορτικής βαλβίδας, το εκτεταμένο έμφραγμα του μυοκαρδίου καθώς και η υψηλή αρτηριακή και πνευμονική υπέρταση. Γενικότερα η καρδιακή ανεπάρκεια είναι το τελικό στάδιο σχεδόν όλων των καρδιακών παθήσεων με τη διαφορά ότι κάθε καρδιακή πάθηση έχει διαφορετικό λανθάνοντα χρόνο έως ότου φτάσει στο στάδιο της καρδιακής ανεπάρκειας. Μέχρι τότε ο καρδιοπαθής άρρωστος συμπεριφέρεται προς τις ιώσεις όπως ο γενικός πληθυσμός.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η δίπτυχη βαλβίδα της αορτής όπου ο άρρωστος γεννιέται με αορτική βαλβίδα που έχει δύο αντί τρεις πτυχές. Ο άρρωστος αυτός μέχρις ότου φθάσει η βαλβίδα του να του δημιουργήσει στένωση και καρδιακή ανεπάρκεια θα παρέλθουν 5-6 δεκαετίες. Μέχρι τότε ο άρρωστος αυτός ως προς τις ιώσεις συμπεριφέρεται όπως ο γενικός πληθυσμός.
Οσον αφορά τον κορωνοϊό (COVID-19) η εύκολη μεταδοτικότητα του σε συνδυασμό με πιθανή αυξημένη τοξικότητα του, που μπορεί να προκληθεί από μια μετάλλαξή του στο μέλλον είναι αυτό που ανησυχεί ιδιαίτερα τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και κηρύσσει παγκόσμιο συναγερμό. Η εύκολη μεταδοτικότητα είναι το ουσιαστικό στοιχείο που συνδέεται με τη μεγάλη πιθανότητα μετάλλαξης του ιού, ιδίως εάν ο ιός αυτός εξαπλωθεί σε κράτη που δεν διαθέτουν οργανωμένα συστήματα υγείας. Καίτοι ο ιός αυτός σήμερα εξαπλώνεται στην Ιταλία, ο μεγαλύτερος κίνδυνος για τη χώρα είναι η εξάπλωσή του στην Περσία και πιθανώς στη Συρία λόγω του μεταναστευτικού προβλήματος.
Το βάρος γενικά για την άμυνα κατά του ιού πρέπει να δοθεί στην σε βάθος και πλάτος ενημέρωση.
Η ευρεία χρήση της μάσκας παντού και ιδιαίτερα όπου υπάρχει συνωστισμός σε συνδυασμό με το πλύσιμο των χεριών πριν από το φαγητό ή ύστερα από οποιαδήποτε επαφή είναι κάτι που επιτυγχάνεται μόνο εάν επιτύχει η εκστρατεία της ενημέρωσης.
Είναι αξιοσημείωτο ότι το 1916 όπου τα μέτρα πρόληψης και κυρίως η εντατική ενημέρωση και ο εμβολιασμός είχαν υποβαθμιστεί, η χώρα είχε τον μεγαλύτερο αριθμό νεκρών από την εποχική γρίπη. Οι νεκροί τότε έφτασαν στο απίστευτο ύψος των 198 ανθρώπων. Ο αριθμός αυτός ξεπέρασε κατά πολύ και τον αριθμό των νεκρών της πανδημίας του ιού H1N1 της περιόδου του 2009-2010 και αποτέλεσε παγκόσμιο ρεκόρ εποχικής γρίπης. Υπολογίζεται ότι περί τους 100 ανθρώπους χάθηκαν αδικαιολόγητα χωρίς να καταλογιστεί ουδεμία ευθύνη σε κανέναν.
Η λέξη campaign, δηλαδή εκστρατεία, που χρησιμοποιεί ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας δεν είναι τυχαία. Είναι ενδεικτική της ουσιαστικής έννοιας της ενημέρωσης. Η λέξη εκστρατεία δεν σημαίνει απλή μόνο μετάδοση τηλεοπτικών μηνυμάτων αλλά ζωντανή ενημέρωση και κυρίως ζωντανή συζήτηση από ειδικούς στα σχολεία, στον στρατό, στην εκκλησία, παντού.
Εν όψει της εισβολής του κορωνοϊού στην Ιταλία θα πρέπει εξειδικευμένοι γιατροί να ευαισθητοποιούν το κοινό με συζητήσεις στα σχολεία, τον στρατό, τους αθλητικούς συλλόγους και γενικά όλους τους μαζικούς κοινωνικούς φορείς.
Η χώρα πήρε τα εύσημα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για τον τρόπο που αντιμετώπισε την πανδημία του ιού H1N1 το 2009-2010, γιατί συγκριτικά με άλλες χώρες είχε τον μικρότερο αριθμό νεκρών.
Ο Δημήτρης Θ. Κρεμαστινός είναι ομότιμος καθηγητής Καρδιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και εκλεγμένο μέλος της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Επιστημών και Τεχνών
