Σήμερα, ο τελείως ασυμπτωματικός άρρωστος με στεφανιαία νόσο που έχει θετικά ή αμφίβολα αποτελέσματα στα καρδιολογικά tests (test κοπώσεως, σπινθηρογράφημα, ηχωκαρδιογράφημα) δεν είναι απαραίτητο να υποβληθεί σε κλασική στεφανιογραφία και τούτο γιατί στις περιπτώσεις αυτές χρειάζεται φαρμακευτική και όχι επεμβατική θεραπεία. Κατά συνέπεια, εάν κρίνεται ότι πρέπει να επιβεβαιωθεί η προσβολή των στεφανιαίων αρτηριών από αθηροσκλήρωση (βουλώματα), τότε η αξονική στεφανιογραφία ως μέθοδος είναι υπεραρκετή. Η αξονική στεφανιογραφία απεικονίζει τις αθηρωματικές πλάκες (στενώσεις) πάνω στο τοίχωμα της αρτηρίας καθώς και την ποσότητα του ασβεστίου πάνω σε αυτές. Η εικόνα αυτή επιτρέπει την έναρξη ειδικής θεραπείας που ελαχιστοποιεί την εκδήλωση εμφράγματος.

Πρόσφατα, στο τελευταίο πανευρωπαϊκό συνέδριο, ανακοινώθηκε και στη συνέχεια δημοσιεύθηκε στο εγνωσμένου κύρους ιατρικό περιοδικό «Lancet» μια πολύ ενδιαφέρουσα μελέτη από ομάδα ελλήνων και ξένων επιστημόνων που αφορά έναν δείκτη με βάση την αξονική τομογραφία ο οποίος επιτρέπει την εκτίμηση της φλεγμονής των στεφανιαίων αρτηριών. Ο δείκτης αυτός εκτιμά πόσο επικίνδυνο είναι η αθηρωματική πλάκα να οδηγήσει σε ένα έμφραγμα ανεξάρτητα από το μέγεθός της. Ετσι, προστίθεται ακόμα μια ένδειξη για να επιχειρηθεί η αξονική στεφανιογραφία.

Σήμερα, η κλασική στεφανιογραφία είναι επιβεβλημένο να γίνεται άμεσα σε περιπτώσεις προεμφραγματικής στηθάγχης ή εμφράγματος του μυοκαρδίου. Οταν δηλαδή εμφανίζεται αιφνίδιος πόνος στο κέντρο του στήθους με ή χωρίς αντανάκλαση στον λαιμό, στις ωμοπλάτες, στα χέρια ή στην κοιλιά, σε μικρή προσπάθεια ή σε ηρεμία. Ο πόνος αυτός με τα ιδιαίτερα αυτά χαρακτηριστικά σηματοδοτεί το σπάσιμο μιας αθηρωματικής πλάκας και τη δημιουργία θρόμβου μέσα στην αρτηρία.

Στην περίπτωση αυτή, η στεφανιογραφία μας δείχνει πού βρίσκεται ο θρόμβος, ο οποίος φράζει 90-100% την αρτηρία. Ακολουθεί άμεσα η αγγειοπλαστική (μπαλονάκι) και η τοποθέτηση stent, με στόχο να παραμένει η αρτηρία ανοικτή.

Πέραν όμως των περιπτώσεων αυτών υπάρχει μια ακόμα ένδειξη με βάση την οποία πρέπει να γίνεται στεφανιογραφία. Πρόκειται για την περίπτωση κατά την οποία από τα καρδιολογικά tests προκύπτουν ενδείξεις μεγάλης ισχαιμίας του μυοκαρδίου. Τότε είναι αναγκαία η κλασική στεφανιογραφία δεδομένου ότι πιθανότατα θα χρειασθεί εγχείρηση bypass προκειμένου να αποτραπεί μια κακή εξέλιξη, όπως είναι η μυοκαρδιοπάθεια ισχαιμικού τύπου.

Συμπερασματικά, σήμερα οι ενδείξεις για κλασική στεφανιογραφία περιορίζονται σημαντικά, ενώ αντίθετα κερδίζει έδαφος η αξονική στεφανιογραφία.

Ο Δημήτρης Κρεμαστινός είναι ομότιμος καθηγητής Καρδιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και εκλεγμένο μέλος της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Επιστημών και Τεχνών