Εντυπωσιακό κοσμικό φαινόμενο ή «οιωνός» που θυμίζει το άστρο των Χριστουγέννων; Την ώρα που κάποιοι αναρωτιούνται αν η εμφάνισή του σηματοδοτεί το «τέλος του κόσμου», η επιστημονική κοινότητα αντιμετωπίζει το φαινόμενο με ενθουσιασμό, καθώς ο κομήτης 3I/ATLAS είναι μόλις ο τρίτος διαστρικός επισκέπτης που έχει παρατηρηθεί ποτέ και αναμένεται να φτάσει στο πλησιέστερο σημείο της Γης στις 19 Δεκεμβρίου. Νέα δεδομένα και εικόνες από τις κορυφαίες διαστημικές αποστολές Hubble και Juice φωτίζουν την πραγματική φύση αυτού του μυστηριώδους «ταξιδιώτη» από το βάθος του Γαλαξία.

Ανακαλυφθείς τον Ιούλιο, ο 3I/ATLAS έχει από τότε προκαλέσει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς προέρχεται από το διαστρικό διάστημα, φέροντας «χημικές υπογραφές» και υλικά που σχηματίστηκαν σε κάποιο άλλο πλανητικό σύστημα. Η πρώτη λεπτομερής φωτογράφιση από το Hubble στις 21 Ιουλίου αποκάλυψε το χαρακτηριστικό δακρυόσχημο περίβλημα σκόνης που περιβάλλει τον παγωμένο πυρήνα του. Στις 30 Νοεμβρίου, όταν ο κομήτης βρισκόταν πλέον σε απόσταση 178 εκατομμυρίων μιλίων από τη Γη, το τηλεσκόπιο τον κατέγραψε ξανά, προσφέροντας ακόμη πιο καθαρή εικόνα χάρη στη Wide Field Camera 3.

Την ίδια στιγμή, η αποστολή Juice, που ταξιδεύει προς τον Δία με στόχο να μελετήσει τους παγωμένους δορυφόρους του—Γανυμήδη, Καλλιστώ και Ευρώπη—βρέθηκε σε ιδανική θέση στις αρχές Νοεμβρίου για να παρατηρήσει τον κομήτη. Από απόσταση περίπου 66 εκατομμυρίων χιλιομέτρων, το διαστημικό σκάφος χρησιμοποίησε πέντε επιστημονικά όργανα και την κάμερα πλοήγησης (NavCam) για να καταγράψει τις πρώτες ενδείξεις υψηλής θερμικής δραστηριότητας γύρω από τον 3I/ATLAS, καθώς αυτός περνούσε κοντά στον Ήλιο τον Οκτώβριο.

Παρότι τα περισσότερα δεδομένα της αποστολής δεν θα φτάσουν στη Γη πριν από τα μέσα Φεβρουαρίου, εξαιτίας της χρήσης της κύριας κεραίας ως προστατευτικής ασπίδας από την ηλιακή ακτινοβολία, η ομάδα της Juice κατάφερε να «κατεβάσει» το ένα τέταρτο μίας μόνο εικόνας, προκειμένου να αποκτήσει μία πρώτη ματιά στο φαινόμενο. Η εικόνα αποκαλύπτει έναν φωτεινό κόμα—έναν λαμπερό μανδύα αερίων γύρω από τον πυρήνα—και δύο χαρακτηριστικές ουρές: μία πλάσματος, αποτελούμενη από ηλεκτρικά φορτισμένα σωματίδια, και μία ασθενέστερη ουρά σκόνης, προϊόν απελευθέρωσης στερεών κόκκων από την επιφάνεια του κομήτη.

Η εμφάνιση δύο ουρών είναι τυπική για τους κομήτες που προέρχονται από το Ηλιακό Σύστημα. Όμως η παρουσία τους σε ένα διαστρικό αντικείμενο έχει ιδιαίτερη επιστημονική σημασία, καθώς οι αστρονόμοι μπορούν να συγκρίνουν τις διεργασίες σχηματισμού και συμπεριφοράς υλικών πέρα από το άμεσο κοσμικό περιβάλλον μας. Η θερμική δραστηριότητα που καταγράφεται στον 3I/ATLAS κατά το πέρασμά του από το σημείο της μεγαλύτερης προσέγγισης στον Ήλιο φαίνεται να προσφέρει ενδείξεις για τα πτητικά στοιχεία που τον αποτελούν, δίνοντας νέες πληροφορίες για τις συνθήκες του διαστρικού μέσου από το οποίο προήλθε.

Αν και θα βρεθεί σχετικά κοντά στη Γη στις 19 Δεκεμβρίου, η απόσταση των 167 εκατομμυρίων μιλίων και η θέση του στην αντίθετη πλευρά του Ήλιου σημαίνουν ότι δεν συνιστά κανέναν κίνδυνο για τον πλανήτη μας. Ο κομήτης αναμένεται να παραμείνει ορατός στα τηλεσκόπια και στις διαστημικές αποστολές για μερικούς ακόμη μήνες, προτού συνεχίσει την πορεία του εκτός του Ηλιακού Συστήματος.

Τα πλήρη δεδομένα της Juice, που αναμένονται από 18 έως 20 Φεβρουαρίου, θα περιλαμβάνουν εικόνες υψηλής ανάλυσης και αναλύσεις σωματιδίων και χημικών στοιχείων. Οι επιστήμονες ελπίζουν ότι αυτά τα στοιχεία θα ρίξουν περισσότερο φως στην προέλευση του 3I/ATLAS—και ενδεχομένως στην ιστορία ενός άλλου, άγνωστου πλανητικού συστήματος από το οποίο ξεκίνησε το μακρύ του ταξίδι πριν εισέλθει στο δικό μας.