Γιώργος Πατεράκης: Προσφέρει μουσικό «χαβιάρι» σε φυλακές, ψυχιατρικές δομές, γηροκομεία

Επισκέψεις σε φυλακές, συναυλίες διαμαρτυρίας, παρεμβάσεις σε δημόσιο χώρο, σε ψυχιατρικές δομές, σε γηροκομεία, παιδιά από ορφανοτροφεία, ενήλικες χωρίς μουσική εκπαίδευση, επαγγελματίες, άνεργοι, δάσκαλοι, εργάτες, ηθοποιοί. Ετσι συγκροτείται η String Theory, μια χορωδία που περιλαμβάνει ανθρώπους από διαφορετικό σημείο εκκίνησης και συνάντησης την τέχνη. Ο Γιώργος Πατεράκης, ιδρυτής της και καλλιτεχνικός διευθυντής , εξηγεί πώς η μουσική μπορεί να γίνει συλλογικό εργαλείο, κοινωνική χειρονομία και πεδίο ελευθερίας.

Η Χορωδία String Theory έκλεισε τα 10 της χρόνια με ένα πολύπλευρο ρεπερτόριο. Ποιο ήταν το όραμά σας όταν τη δημιουργούσατε και πώς εξελίχθηκε μέσα στη δεκαετία;

Ήταν η ανάγκη και επιθυμία μου να φέρω μια υπέροχη και θερμή μουσική κοντά σε ανθρώπους που δεν θα πήγαιναν ποτέ να την ακούσουν, όχι επειδή δεν θα εκτιμούσαν την ίδια τη μουσική, αλλά επειδή αυτή έχει φυλακιστεί επί πολύ καιρό, αδίκως, σε ένα κρύο και αποστειρωμένο περιβάλλον, και  φαντάζει απρόσιτη. Όμως, πώς να το πω… θα ήθελα αυτό το μουσικό «μαύρο χαβιάρι» να το απολαμβάνουν όλοι όσοι λαχταρούν συνταρακτικές μουσικές «γεύσεις», και θα έμπαιναν στον κόπο να τις αναζητήσουν.

Πώς συνδυάζετε τόσο διαφορετικά μουσικά είδη – από Λιλιπούπολη και Μεσαίωνα μέχρι swing και παραδοσιακά βαλκανικά τραγούδια;

Με μελέτη, προσεκτική παρατήρηση και γνώση. Καθώς γνωρίζετε, προέρχομαι από μια μουσική που με το στανιό έχει πάρει ρόλο «ντίβας» και, στις δεκαετίες της μουσικής μου διαδρομής, χρειάστηκε να επαναπροσδιοριστώ πολλές φορές, για να ανακαλύψω στο τέλος την Αμερική: πως σε όλες τις μουσικές, κοινός παρονομαστής είναι απλώς ο άνθρωπος.

H συμμετοχή σας σε κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα – όπως επισκέψεις σε φυλακές ή συναυλίες διαμαρτυρίας – επηρεάζει τη μουσική και τις παραστάσεις της χορωδίας;

Είναι μια φυσική προέκταση της δραστηριότητας της χορωδίας, αν λάβετε υπόψη πως ανάμεσα στους χορωδούς είναι αρκετοί είτε από τον χώρο της υγείας που δουλεύουν σε διάφορες δομές, είτε εκπαιδευτικοί που προσφέρουν στην εκπαίδευση κρατουμένων, είτε άνθρωποι που ούτως ή άλλως δραστηριοποιούνται σε κοινωνικές συλλογικότητες. Επομένως είναι σύμφυτη με το DNA της χορωδίας τόσο η κοινωνική, όσο και η πολιτική μας  παρουσία.

Θυμάστε την αντίδραση των τροφίμων μιας φυλακής που επισκεφτήκατε;

Μην περιμένετε να σας πω τίποτα σοφίες: Αγκαλιές, φιλιά κι αγάπες. Πάντως η επαφή μας με μια σχεδόν «εξωγήινη» για μας πραγματικότητα, είναι πιο διδακτική για εμάς τους ιδίους ως  επισκέπτες, παρά για τους ανθρώπους που επισκεπτόμαστε.

Υπάρχει κάποιο τραγούδι ή έργο που πάντα σας συγκινεί όταν το ερμηνεύετε;

Πολλά. Και ακόμα περισσότερα που δεν έχω παίξει ποτέ. Και πολλά περισσότερα που δεν πρόκειται ποτέ να προλάβω να παίξω στη ζωή μου. Στο τέλος μαθαίνεις πως η ψευδαίσθηση του ότι αγγίζεις το άπιαστο σε μια ευλογημένη συνεργασία, η μαγεία που αστράφτει και χάνεται σε μια στιγμή καθημερινής μελέτης, κάποια φορτισμένη και εύγλωττη σιωπή σε μια μικρή στιγμούλα μιας συναυλίας, η Tinker Bell που εμφανίζεται μπροστά στα έκθαμβα μάτια μας για να χαθεί αμέσως μετά κατά διάρκεια μιας πρόβας της  χορωδίας, ε αυτά είναι η πραγματική συγκίνηση: η ίδια η διαδικασία.

Πώς προσεγγίζετε τους νέους που θέλουν να συμμετάσχουν για πρώτη φορά ; Υπάρχει κάποιο «μυστικό» για να νιώσουν άνετα;

Με ενδιαφέρον και παρατηρητικότητα. Για να νιώσουν άνετα δεν υπάρχει κάποιο μυστικό: υπάρχει μέθοδος. Πάντως, άνετα νιώθει κανείς όταν (πιο σωστά: αν) κατακτήσει την ελευθερία μέσω του αυτοσεβασμού και της αυτοπειθαρχίας.