ΗΠΑ και Ευρωπαϊκή Ένωση κατέληξαν σε συμφωνία για τους δασμούς μετά την ολοκλήρωση της συνάντησης που είχε ο Ντόναλντ Τραμπ με την πρόεδρο της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

Ήταν βαθιά ειρωνικό το γεγονός ότι οι κορυφαίοι αξιωματούχοι της ΕΕ έπρεπε να ταξιδέψουν στη Βρετανία για να σφραγίσουν τη μεγαλύτερη συμφωνία του μπλοκ μετά το Brexit — αλλά αυτό ήταν που ήθελε ο Ντόναλντ Τραμπ και αυτό είναι που πήρε ο Ντόναλντ Τραμπ.

Για την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ήταν μια πολύ αναγκαία προσωπική νίκη, αφού είχε υποστεί ένα δύσκολο ξεκίνημα στη δεύτερη θητεία της στην ηγεσία της εκτελεστικής εξουσίας της Ένωσης, προσελκύοντας κριτική από όλο το πολιτικό φάσμα και χάνοντας μια σημαντική απόφαση του Δικαστηρίου της ΕΕ. Αφού τα περιγράμματα μιας εμπορικής συμφωνίας μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ τελικά διαμορφώθηκαν μεταξύ των αξιωματούχων τις τελευταίες ημέρες, ήταν αυτή που έβαλε τις τελικές πινελιές με τον Τραμπ κατά τη διάρκεια μιας συζήτησης διάρκειας μιας ώρας το βράδυ της Κυριακής.

Για να το κάνει αυτό, έπρεπε να σπεύσει στο θέρετρο του γκολφ Τέρνμπερι στη Σκωτία, όπου ο Τραμπ απολαμβάνει την ηρεμία, τη γαλήνη και τις καλοκαιρινές διακοπές του μακριά από τα παγκόσμια θέματα. Ακόμα και έτσι, η φον ντερ Λάιεν έπρεπε να περιμένει μέχρι ο Αμερικανός πρόεδρος να περάσει το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας του περπατώντας στα γήπεδα γκολφ.

Ωστόσο, τελικά τα κατάφεραν. Καθώς έμπαιναν στην αίθουσα της συνάντησης στις 5.40 μ.μ. ώρα Ηνωμένου Βασιλείου, οι δύο ηγέτες εξακολουθούσαν να εκτιμούν τις πιθανότητες επιτυχίας σε όχι περισσότερο από 50-50. Όταν τελικά άρχισαν να συζητούν για τις επιχειρήσεις, οι φόβοι για ένα εμπόδιο της τελευταίας στιγμής, για το οποίο οι ανώτεροι αξιωματούχοι φαινόταν πραγματικά ανήσυχοι καθ’ όλη τη διάρκεια της Κυριακής, σύντομα διαλύθηκαν.

Ο Τραμπ, που δεν διστάζει ποτέ να χρησιμοποιεί υπερβολές και ο οποίος τους τελευταίους μήνες έχει υπογράψει παρόμοιες συμφωνίες με το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ιαπωνία, χαρακτήρισε αμέσως τη συμφωνία με την ΕΕ ως «τη μεγαλύτερη από όλες».

Η συμφωνία καθορίζει δασμούς 15% για τις περισσότερες εισαγωγές από την ΕΕ. Η φον ντερ Λάιεν και οι συνεργάτες της κατάφεραν να αποτρέψουν την απειλή του Τραμπ να αυξήσει τους δασμούς για τα περισσότερα προϊόντα της ΕΕ στο 30% την 1η Αυγούστου. Η συμφωνία αναμένεται να τονώσει την ευρωπαϊκή οικονομία, η οποία εξακολουθεί να υστερεί σε σχέση με το μεγαλύτερο μέρος του υπόλοιπου κόσμου και αγωνίζεται να ανακάμψει μετά την πανδημία του Covid.

«Ήταν ένα δύσκολο έργο που έπρεπε να κάνουμε», δήλωσε η φον ντερ Λάιεν πριν τρέξει να προλάβει την πτήση της για τις Βρυξέλλες. «Αλλά τώρα τα καταφέραμε».

Δύο εβδομάδες αδιέξοδο

«Το γκολφ ήταν υπέροχο», δήλωσε ο Τραμπ στους δημοσιογράφους. «Παρόλο που μου ανήκει, είναι πιθανώς το καλύτερο γήπεδο στον κόσμο. Και κοιτάζω τον ορίζοντα και βλέπω εννέα ανεμόμυλους στο τέλος του 18ου. Λέω, δεν είναι κρίμα;»

Ο Τραμπ δήλωσε ότι η ΕΕ θα συμφωνήσει να αγοράσει ενέργεια αξίας 750 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Θα συμφωνήσει επίσης να επενδύσει 600 δισεκατομμύρια δολάρια περισσότερα από ό,τι είχε προγραμματιστεί στις ΗΠΑ.

Η Φον ντερ Λάιεν δήλωσε ότι ο δασμολογικός συντελεστής 15% θα είναι το ανώτατο όριο, με τον ίδιο συντελεστή να ισχύει για τα αυτοκίνητα, τα φαρμακευτικά προϊόντα και τους ημιαγωγούς. Η δασμολογική μεταχείριση των αλκοολούχων ποτών δεν έχει ακόμη καθοριστεί.

Η Ευρώπη θα αντικαταστήσει το ρωσικό φυσικό αέριο με αγορές ενέργειας από τις ΗΠΑ, με αγορές ύψους 250 δισεκατομμυρίων δολαρίων ετησίως για το υπόλοιπο της θητείας του Τραμπ, πρόσθεσε.

Ο Τραμπ δήλωσε επίσης ότι ο χάλυβας και το αλουμίνιο θα συνεχίσουν να υπόκεινται σε δασμούς 50%. Η φον ντερ Λάιεν δήλωσε ότι η Ουάσιγκτον και οι Βρυξέλλες θα συνεργαστούν για να δημιουργήσουν ένα προστατευτικό φράγμα για την αντιμετώπιση της παγκόσμιας πλεονάζουσας παραγωγικής ικανότητας.

Οι συνομιλίες ακολούθησαν μια διήμερη αντιπαράθεση που προκάλεσε ο Τραμπ, ο οποίος σε επιστολή του προς τη φον ντερ Λάιεν απείλησε να αυξήσει τους δασμούς εάν δεν επιτευχθεί συμφωνία αυτό το μήνα.

Εσκαλάρισμα για να αποσκαλαριστεί

Η στάση του Τραμπ είχε εκπλήξει τους διαπραγματευτές της ΕΕ, οι οποίοι είχαν οδηγηθεί να πιστέψουν από τους Αμερικανούς συνομιλητές τους ότι μια προκαταρκτική συμφωνία ήταν εφικτή.

Ακολούθησε πόλεμος νεύρων, καθώς ο Τραμπ ανακοίνωσε μια σειρά από άλλες συμφωνίες — συμπεριλαμβανομένης μιας με την Ιαπωνία που έθεσε ένα βασικό δασμό 15% ενώ προσφέρει ανακούφιση στην αυτοκινητοβιομηχανία της. Ορισμένοι παρατηρητές είδαν αυτό ως ένα σημείο αναφοράς. Ταυτόχρονα, η 27μελής ένωση ενεργοποίησε τα εμπορικά της αντίμετρα, καταρτίζοντας έναν κατάλογο που στοχεύει σε αμερικανικά προϊόντα αξίας 93 δισεκατομμυρίων ευρώ — από αεροσκάφη έως αυτοκίνητα και από σόγια έως μπέρμπον του Κεντάκι — τα οποία θα υπόκεινται σε δασμούς αντιποίνων έως και 30%. Αυτοί επρόκειτο να τεθούν σε ισχύ από τις 7 Αυγούστου και μετά, εάν δεν υπήρχε συμφωνία.

Η φον ντερ Λάιεν είχε προηγουμένως τονίσει τη σημασία της διατλαντικής εμπορικής σχέσης ύψους 1,7 τρισεκατομμυρίων δολαρίων — της μεγαλύτερης στον κόσμο — και κάλεσε τον Τραμπ να συνάψει τη μεγαλύτερη συμφωνία που έχουν κάνει ποτέ οι δύο τους.

Μιλώντας μετά, είπε: «Οι δύο μεγαλύτερες οικονομίες πρέπει να έχουν καλές εμπορικές ροές μεταξύ τους. Νομίζω ότι φτάσαμε ακριβώς στο σημείο που θέλαμε να βρούμε. Εξισορρόπηση, αλλά και διευκόλυνση του εμπορίου και από τις δύο πλευρές. Αυτό σημαίνει καλές θέσεις εργασίας και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού, σημαίνει ευημερία και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού και αυτό ήταν σημαντικό για εμάς».

Ενότητα και φιλία

Ο Τραμπ, ο οποίος νωρίτερα είχε δηλώσει ότι ήταν σε κακή διάθεση, εξέφρασε την ικανοποίησή του για το αποτέλεσμα. «Θα φέρει μεγάλη ενότητα και φιλία. Θα λειτουργήσει πολύ καλά», δήλωσε ο Τραμπ.

Η Φον ντερ Λάιεν συνοδεύτηκε στο Τέρνμπερι την Κυριακή από τον Επίτροπο Εμπορίου Μαρόσ Σεφτσόβιτς, τον επικεφαλής του προσωπικού της Μπγιόρν Ζάιμπερτ και τους ανώτερους αξιωματούχους Σαμπίν Βέιαντ και Τόμας Μπάερτ. Από την πλευρά των ΗΠΑ, ο υπουργός Εμπορίου Χάουαρντ Λούτνικ έφτασε για τις πρώτες διμερείς εμπορικές συνομιλίες υψηλού επιπέδου από τότε που ο Τραμπ επέβαλε εκτεταμένους δασμούς στον υπόλοιπο κόσμο τον Απρίλιο.

Ο Λούτνικ δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι το αποτέλεσμα της έρευνας για τη βιομηχανία ημιαγωγών, η οποία θα μπορούσε να οδηγήσει στην επιβολή νέων τομεακών δασμών, αναμενόταν σε περίπου δύο εβδομάδες. Η επίτευξη συμφωνίας με την ΕΕ αποδείχθηκε πιο δύσκολη για την ομάδα του Τραμπ σε σύγκριση με την Ιαπωνία και μια ομάδα άλλων χωρών — αντανακλώντας την οικονομική δύναμη του μπλοκ ως αγοράς 450 εκατομμυρίων καταναλωτών.

Ο τρόπος με τον οποίο η ΕΕ χειρίζεται την εμπορική πολιτική — με την εκτελεστική Επιτροπή να διαπραγματεύεται εξ ονόματος των 27 μελών της Ένωσης — , εμπόδισε επίσης τον αλαζονικό τρόπο διαπραγμάτευσης του Τραμπ. Δεν δημοσιεύθηκε αμέσως κοινή δήλωση ή κείμενο συμφωνίας. Η Επιτροπή επρόκειτο να ενημερώσει τους πρεσβευτές της ΕΕ για τη εμπορική συμφωνία στις Βρυξέλλες το πρωί της Δευτέρας.

Οι Ευρωπαίοι χαιρετίζουν τη συμφωνία ΗΠΑ-ΕΕ

Σε κοινό ανακοινωθέν το οποίο υπογράφουν η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι και οι δυο αντιπρόεδροι της κυβέρνησης της Ρώμης, Ματέο Σαλβίνι και Αντόνιο Ταγιάνι, γίνεται αναφορά στην συμφωνία τις Ευρωπαϊκής Ένωσης με τις Ηνωμένες Πολιτείες, για τον καθορισμό των νέων εμπορικών δασμών.

Πιο αναλυτικά, στην ανακοίνωση αναφέρεται: «Κρίνουμε θετικά την είδηση της επίτευξης συμφωνίας μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και Ηνωμένων Πολιτειών, με αντικείμενο τους δασμούς και την εμπορική πολιτική, η οποία αποτρέπει τον κίνδυνο εμπορικού πολέμου στο εσωτερικό της Δύσης, που θα είχε απρόβλεπτες συνέπειες».

Παράλληλα, μεταξύ των άλλων υπογραμμίζεται ότι «η διαπραγματευτική λύση αποτελεί αποτέλεσμα για το οποίο οι ευρωπαϊκοί θεσμοί και τα κράτη μέλη -συμπεριλαμβανομένης της Ιταλίας- εργάσθηκαν καταβάλλοντας μεγάλη προσπάθεια και με κοινή δράση, αποφεύγοντας να πέσουν στην παγίδα όσων ζητούσαν να τροφοδοτηθεί μια ευθεία σύγκρουση ανάμεσα στις δυο όχθες του Ατλαντικού ωκεανού». Η ιταλική κυβέρνηση εκτιμά ότι η συγκεκριμένη συμφωνία εγγυάται την σταθερότητα και «κρίνει βιώσιμο, ως βάση της συμφωνίας, το ποσοστό 15%, ιδίως αν συμπεριλαμβάνει τους προηγούμενους δασμούς και δεν προστίθεται σε αυτούς όπως -αντιθέτως- προβλεπόταν αρχικά» Η Ιταλία, τέλος, ζητά από τις Βρυξέλλες «να εγκρίνει μέτρα στήριξης για τους τομείς που μπορεί να υποστούν τις μεγαλύτερες οικονομικές συνέπειες, από τα μέτρα των αμερικανικών δασμών».

Την ικανοποίησή του για την επίτευξη συμφωνίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των ΗΠΑ για το ζήτημα των τελωνειακών δασμών εξέφρασε χθες Κυριακή ο καγκελάριος της Γερμανίας, ο Φρίντριχ Μερτς, τονίζοντας ότι απετράπη η επαπειλούμενη κλιμάκωση της εμπορικής διένεξης, η οποία θα έπληττε σκληρά την γερμανική οικονομία.

«Χαιρετίζω την συμφωνία που επιτεύχθηκε μεταξύ της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και του Ντόναλντ Τραμπ στις διαπραγματεύσεις μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των Ηνωμένων Πολιτειών. Είναι καλό το γεγονός ότι η Ευρώπη και οι ΗΠΑ κατέληξαν σε συμφωνία, αποφεύγοντας έτσι μια περιττή κλιμάκωση στις διατλαντικές εμπορικές σχέσεις», δήλωσε ο καγκελάριος σε ανακοίνωσή του επισημαίνοντας ότι «η ενότητα της ΕΕ και η σκληρή δουλειά των διαπραγματευτών απέδωσαν καρπούς», και ευχαριστώντας την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής φον ντερ Λάιεν, τον Επίτροπο Εμπορίου Μάρος Σέφτσοβιτς και τις ομάδες τους «για τις άοκνες προσπάθειές τους τις τελευταίες εβδομάδες».

«Με αυτή την συμφωνία απετράπη εμπορική σύγκρουση η οποία θα έπληττε σκληρά την προσανατολισμένη στις εξαγωγές γερμανική οικονομία. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για την αυτοκινητοβιομηχανία, όπου οι τρέχοντες δασμοί θα μειωθούν σχεδόν στο μισό, από 27,5% σε 15%. Ακριβώς σε αυτό το σημείο είναι υψίστης σημασίας μια ταχεία μείωση των δασμών», τόνισε ο καγκελάριος Μερτς και υποστήριξε ότι η Ευρώπη κατάφερε να διαφυλάξει τα βασικά της συμφέροντα, παρότι ο ίδιος, όπως διευκρίνισε, θα επιθυμούσε περαιτέρω χαλάρωση των περιορισμών στο διατλαντικό εμπόριο. «Όλοι -και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού- ωφελούνται από σταθερές και προβλέψιμες εμπορικές σχέσεις με πρόσβαση στην αγορά. Τόσο οι επιχειρήσεις όσο και οι καταναλωτές», σημείωσε.

«Η Γερμανία και η Ευρωπαϊκή Ένωση υποστηρίζουν το ελεύθερο και δίκαιο παγκόσμιο εμπόριο. Ως εκ τούτου, θα συνεχίσω να τάσσομαι υπέρ της μείωσης των δασμών και της άρσης των εμπορικών φραγμών. Αυτό ισχύει και για τις διαπραγματεύσεις για περαιτέρω συμφωνίες ελεύθερων συναλλαγών με τους εταίρους μας σε όλον τον κόσμο και, πάνω απ’ όλα, για την σύναψη της συμφωνίας με τις χώρες της Mercosur στη Νότια Αμερική», σημείωσε ακόμη στην ανακοίνωσή του ο Φρίντριχ Μερτς.

Απαισιόδοξοι παράγοντες της οικονομίας

Ο Σύνδεσμος Εξωτερικού Εμπορίου (BGA) από την πλευρά του έκανε λόγο για «επώδυνο συμβιβασμό» και προειδοποίησε για «αισθητές συνέπειες» για την Γερμανία. «Πρόκειται για επώδυνο συμβιβασμό. Κάθε μονάδα δασμών είναι μια μονάδα περισσότερη απ’ ό,τι θα έπρεπε. Η συμφωνία με τις ΗΠΑ θα έχει επιπτώσεις στην Γερμανία, θα κοστίσει ανάπτυξη, ευημερία και θέσεις εργασίας», προειδοποίησε ο πρόεδρος του BGA Ντιρκ Γιαντούρα προσθέτοντας πως «ο μόνος τρόπος να αποφευχθούν οι σοβαρές επιπτώσεις είναι η αύξηση της ανταγωνιστικότητας», ενώ ζήτησε από την κυβέρνηση να στηρίξει τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, «όπως έχει υποσχεθεί».

Μιλώντας στο πρώτο κανάλι της γερμανικής δημόσιας τηλεόρασης ARD, η οικονομολόγος ειδικευμένη στις χρηματοπιστωτικές αγορές Ουλρίκε Μαλμουντίερ προειδοποίησε για τον κίνδυνο «τεράστιας απώλειας ευημερίας», η οποία, όπως είπε, «δεν θα εξαλειφθεί στο άμεσο μέλλον, διότι όταν επιβληθούν αυτοί οι δασμοί, δεν θα είναι πλέον εύκολο να μειωθούν εκ νέου». Η οικονομολόγος εκτίμησε επίσης ότι για το σύνολο της ΕΕ οι συνέπειες θα είναι πιο περιορισμένες κατά σχεδόν 50% από ό,τι για την Γερμανία, διευκρινίζοντας ταυτόχρονα ότι υπάρχει σημαντική αβεβαιότητα και μεταβλητότητα στις προβλέψεις των ειδικών, καθώς δεν μπορεί να προβλεφθεί για πόσο καιρό θα παραμείνουν οι δασμοί σε ισχύ.

Ως «ταπείνωση» για την Ευρώπη περιέγραψε την «ασύμμετρη», όπως την χαρακτήρισε, συμφωνία ΕΕ-ΗΠΑ ο επικεφαλής του Ινστιτούτου Οικονομικών Ερευνών Ifo του Μονάχου Κλέμενς Φουστ, διευκρινίζοντας ωστόσο ότι το αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων «αντικατοπτρίζει την πραγματική ισορροπία δυνάμεων». Ας ελπίσουμε ότι οι Ευρωπαίοι θα ξυπνήσουν, θα πάρουν το μάθημά τους, θα ενισχύσουν την οικονομική τους ισχύ και θα περιορίσουν την στρατιωτική και την τεχνολογική τους εξάρτηση από τις ΗΠΑ, σχολίασε μέσω X ο οικονομολόγος. Μιλώντας πάντως στο πρώτο κανάλι της γερμανικής δημόσιας τηλεόρασης ARD, ο κ. Φουστ έκανε λόγο για δασμούς «με τους οποίους η Γερμανία μπορεί να ζήσει», ενώ περιέγραψε την εξέλιξη ως «σημαντική επιδείνωση» των σχέσεων Ευρώπης-ΗΠΑ σε σύγκριση με την εποχή πριν αναλάβει την εξουσία ο Ντόναλντ Τραμπ τον Ιανουάριο.

Πηγή: Politico