Οι τελευταίες δηλώσεις του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ δείχνουν μια αξιοσημείωτη στροφή στη στάση του απέναντι στον Βλαντίμιρ Πούτιν. Ενώ στο παρελθόν τον περιέγραφε ως έναν «πολύ ευγενικό» και αξιόπιστο ηγέτη, πλέον αναγνωρίζει δημόσια ότι ο Ρώσος πρόεδρος δεν ενδιαφέρεται πραγματικά για την ειρήνη στην Ουκρανία. Η φράση του «Μας πετάει πολλές μ… ο Πούτιν» αποκαλύπτει μια νέα, πιο κυνική και επιφυλακτική προσέγγιση, ίσως και μια αίσθηση ότι ο ίδιος εξαπατήθηκε πολιτικά.

Αυτή η αλλαγή ύφους μπορεί να ερμηνευτεί ως αναγνώριση της πραγματικότητας,  ο Πούτιν δεν διαπραγματεύεται με ειλικρίνεια και δεν δείχνει διάθεση να τερματίσει τον πόλεμο εκτός αν έχει κάτι να κερδίσει στρατιωτικά ή γεωπολιτικά.

Αλλάζει όμως μόνο ο τόνος ή και η πολιτική;

Παρά τα λόγια, η ουσία παραμένει αβέβαιη. Ο Τραμπ έχει μακρά ιστορία αντιφατικών δηλώσεων και πολιτικών μεταστροφών. Από τη μια, δηλώνει αποφασισμένος να στείλει επιπλέον οπλισμό στην Ουκρανία και να στηρίξει την άμυνά της. Από την άλλη, συχνά αποφεύγει να αναλάβει σταθερή και συνεπή γραμμή πλεύσης στην εξωτερική πολιτική.

Το γεγονός ότι η Μόσχα δεν ανησύχησε από τις δηλώσεις του φαίνεται ξεκάθαρα στη δήλωση του εκπροσώπου του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ: «Το αντιμετωπίζουμε αρκετά ψύχραιμα». Για τη Ρωσία, ο Τραμπ εξακολουθεί να είναι ένας απρόβλεπτος ηγέτης, αλλά όχι απαραίτητα απειλητικός.

Η ουκρανική ηγεσία ουδέποτε πίστεψε πως ο Τραμπ  ή οποιοσδήποτε δυτικός ηγέτης  θα μπορούσε να «επιβάλει» μια δίκαιη ειρήνη στον Πούτιν. Οι Ουκρανοί αξιωματούχοι βλέπουν καθαρά ότι ο πόλεμος είναι για τη Ρωσία ένα εργαλείο οικονομικής και πολιτικής αναδιάρθρωσης, ιδιαίτερα στις φτωχές περιοχές της χώρας. Οι ρωσικές ελίτ, όπως αναφέρουν αναλυτές, έχουν ήδη προσαρμοστεί και επωφελούνται από τον πόλεμο μέσω συμβολαίων στον αμυντικό τομέα και κρατικών ενισχύσεων.

Είναι οι κυρώσεις ένα δυνατό όπλο;

Ο Τραμπ έχει προτείνει την επιβολή εξαιρετικά σκληρών κυρώσεων δασμοί 500% σε χώρες που αγοράζουν ρωσικά προϊόντα όπως πετρέλαιο, φυσικό αέριο και ουράνιο. Αυτές οι προτάσεις έγιναν δεκτές με ενθουσιασμό από τον Ουκρανό πρόεδρο Ζελένσκι. Ωστόσο, το νομοσχέδιο που προωθείται έχει κυρίως συμβολική σημασία, αφού δεν προσθέτει πραγματικές εξουσίες που ο Τραμπ δεν είχε ήδη ως πρόεδρος.

Στην πράξη η απόφαση για την επιβολή κυρώσεων εξαρτάται από τη θέληση του ίδιου του προέδρου. Και ο Τραμπ, παρά τις δηλώσεις, δεν έχει δώσει ακόμα δείγματα ότι είναι αποφασισμένος να εφαρμόσει μια αυστηρή στρατηγική σε βάθος χρόνου.

Η θεμελιώδης υπόθεση της ομάδας Τραμπ είναι ότι η Ρωσία μπορεί να αναγκαστεί να διαπραγματευτεί υπό την απειλή οικονομικού στραγγαλισμού. Όμως, η πραγματικότητα είναι πιο σύνθετη. Η ρωσική οικονομία έχει εν μέρει αναδιαρθρωθεί για να αντέχει τις κυρώσεις, και τα έσοδα από πωλήσεις ενέργειας συνεχίζουν να ρέουν, ιδίως μέσω χωρών που δεν συμμετέχουν στο δυτικό εμπάργκο. Επιπλέον, οι κοινωνικές και πολιτικές ελίτ στη Ρωσία δεν δείχνουν να επηρεάζονται άμεσα από τις κυρώσεις αντίθετα, σε πολλές περιπτώσεις, έχουν βρει τρόπους να επωφελούνται από την πολεμική οικονομία που εφαρμόζει η Μόσχα.

Τέλος η νέα ρητορική του Τραμπ απέναντι στον Ρώσο πρόεδρο Πούτιν  σηματοδοτεί μια πιθανή αλλαγή πορείας, θα συνοδευτεί όμως και από πράξεις;

Πηγή: Politico