Την τελευταία τους πνοή στην άσφαλτο άφησαν με διαφορά λίγων ωρών τέσσερις νέοι άνθρωποι, μεγαλώνοντας τη μακάβρια λίστα των θυμάτων των τροχαίων δυστυχημάτων στη χώρα μας. Συγκεκριμένα, στις 11 το βράδυ της Τρίτης ένα 19χρονο αγόρι και η συνομήλικη φίλη του βρήκαν ακαριαίο θάνατο όταν το ΙΧ που οδηγούσε ο πρώτος εξετράπη της πορείας του στη λεωφόρο Καραμανλή στο ύψος της Βούλας λόγω υπερβολικής ταχύτητας.

Σύμφωνα, μάλιστα, με αυτόπτες μάρτυρες, το λευκό αυτοκίνητο κινούταν με 150 χιλιόμετρα την ώρα σε ένα σημείο καρμανιόλα, όπου τον Σεπτέμβριο του 2021 έχασε τη ζωή του ο τράπερ Mad Clip και τον Ιανουάριο του 2022 ο αδερφός της βουλευτού της Νέας Δημοκρατίας Κατερίνας Μονογυιού, Τζώρτζης.

Από το όχημα, που μετατράπηκε σε άμορφη μάζα σιδερικών μετά τη σφοδρή πρόσκρουσή του σε δέντρα και κολόνα ηλεκτροφωτισμού, βγήκαν τραυματισμένα άλλα δύο νεαρά άτομα, ένα αγόρι και ένα κορίτσι, τα οποία σε κατάσταση σοκ καλούσαν τους διερχόμενους οδηγούς σε βοήθεια, πριν μεταφερθούν στο Γενικό Κρατικό Νίκαιας όπου και νοσηλεύονται.

Μόλις 6 ώρες και 30 λεπτά αργότερα, στις 5.30 τα ξημερώματα της Τετάρτης, μοτοσικλέτα στην οποία επέβαιναν δύο άνδρες, περίπου 30 ετών, συγκρούστηκε με ΙΧ. Οι δύο αναβάτες τραυματίστηκαν σοβαρά και – παρά την άμεση επέμβαση των διασωστών του ΕΚΑΒ και τη διακομιδή τους στο ΚΑΤ – κατέληξαν.

Τα δύο περιστατικά έρχονται να προστεθούν σε μια αλληλουχία θανατηφόρων τροχαίων εντός του αστικού ιστού που δίνει στην Ελλάδα τη μακάβρια πρωτιά στη σχετική λίστα των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Ειδικότερα, σύμφωνα με έκθεση του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου Οδικής Ασφάλειας που δημοσιεύτηκε το 2023, το 56% των τροχαίων που σημειώνονται μέσα στις πόλεις οδηγούν σε θανάσιμο τραυματισμό ενός ή περισσότερων εμπλεκομένων, τη στιγμή που ο ευρωπαϊκός μέσος όρος τοποθετείται στο 36%.

Αντίθετα, η Ελλάδα φαίνεται να έχει βελτιώσει τους αυτοκινητοδρόμους αλλά και το επαρχιακό οδικό δίκτυο της, με το ποσοστό τον θανατηφόρων τροχαίων σε αυτούς να υπολογίζεται σε 6% και 38% αντίστοιχα, με τον μέσο όρο της Ευρώπης να βρίσκεται σε 8% και 51%.

Παρά και αυτή την εξέλιξη, βέβαια, η συνολική εικόνα της οδικής ασφάλειας στη χώρα μας παραμένει προβληματική. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το δεκάμηνο Ιανουαρίου – Οκτωβρίου 2023 τα τροχαία ατυχήματα έφτασαν τις 9.383, όταν κατά το ίδιο διάστημα το 2022 ο αριθμός τους ήταν 8.707.

Ως αποτέλεσμα, 521 άνθρωποι «έσβησαν» στην άσφαλτο. Ενδεικτικά, η έρευνα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το 2022 καταγράφει πως στα 27 κράτη-μέλη σκοτώθηκαν συνολικά 20.640 άνθρωποι, αριθμός που αντιστοιχεί σε 46 νεκρούς ανά εκατομμύριο κατοίκους.

Η Ελλάδα κατατάσσεται στην τέταρτη θέση, με 61 νεκρούς ανά εκατομμύριο κατοίκους, κάτω μόνο από τη Ρουμανία, τη Βουλγαρία και την Κροατία.

Παγίδες θανάτου

Οπως εξηγεί στα «ΝΕΑ» ο πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Συγκοινωνιολόγων Παναγιώτης Παπαντωνίου, η αρνητική αυτή πρωτιά για τη χώρα μας αναδεικνύει δύο σημαντικές παραμέτρους που οδηγούν στις κακές επιδόσεις οδικής ασφάλειας εντός του αστικού ιστού: Πρώτον, την κακή οδηγική συμπεριφορά όλων των χρηστών και, δεύτερον, την ελλιπή υποδομή.

«Στις πόλεις, όπου συνυπάρχουν οδηγοί ΙΧ, πεζοί, ποδηλάτες και μοτοσικλετιστές, είναι δεδομένο ότι ο αριθμός των εμπλοκών που δημιουργούνται καθημερινά είναι μεγάλος.

Η επιθετική οδηγική συμπεριφορά που παρατηρείται, οι υψηλές ταχύτητες καθώς και οι υποδομές που δεν προστατεύουν τους ευάλωτους χρήστες (πεζούς, δικυκλιστές) δημιουργούν τις συνθήκες των πολλών και με μεγάλες συνέπειες ατυχημάτων και παθόντων».

Από την πλευρά της, η πρόεδρος του Ινστιτούτου Οδικής Ασφάλειας «Πάνος Μυλωνάς» Βασιλική Δανέλλη-Μυλωνά υπογραμμίζει ότι στις πόλεις σημειώνονται σε ετήσια βάση δεκάδες παρασύρσεις πεζών, γεγονός που οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στις ανεπαρκείς υποδομές. «Βλέπουμε στις πόλεις να καταγράφονται πάρα πολλές παρασύρσεις πεζών. Δεν έχουμε πεζοδρόμια όπως θα έπρεπε, ενώ η σήμανση είναι ελλιπής σε πολλές περιπτώσεις.

Οι διαβάσεις, οι διαγραμμίσεις και όλα αυτά που αφορούν και τους πεζούς αλλά και τους ποδηλάτες είναι στοιχεία τα οποία λείπουν από τις πόλεις μας».

Η ίδια χαρακτηρίζει το θέμα της οδικής ασφάλειας πολυπαραγοντικό, τονίζοντας παράλληλα τη σημασία της τήρησης των κανόνων. «Δυστυχώς στην Ελλάδα έχουμε μια παραβατική συμπεριφορά στον δρόμο, αλλά όταν πηγαίνουμε στο εξωτερικό συμπεριφερόμαστε πιο συνετά και πιο προσεκτικά.

Αυτό είναι που μας δίνει την ελπίδα ότι μπορούμε να αλλάξουμε και συνεχίζουμε να πιστεύουμε ότι οι προσπάθειές μας μπορούν να έχουν αποτέλεσμα και δεν γίνονται μάταια. Ωστόσο, είναι πολλά τα ζητήματα. Γιατί η οδική ασφάλεια είναι ένα θέμα πολυπαραγοντικό και πρωτίστως έχει να κάνει με την εφαρμογή και την τήρηση των κανόνων του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας (ΚΟΚ)» περιγράφει.