Είναι σαφές ότι η Ελλάδα ανήκε και θα ανήκει στις μικρές χώρες που θα συνεχίσουν να υφίστανται πιέσεις από τους κατά πολύ μεγαλύτερους γείτονές τους. Είναι επίσης σαφές ότι η αμυντική πολιτική – στο πλαίσιο της οποίας η υψηλή τεχνολογία καλείται να δώσει λύσεις σε θεμελιώδη προβλήματα – και η διπλωματία θα παίξουν σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση των προκλήσεων, ωστόσο δεν θα είναι αρκετές. Θα πρέπει να λειτουργεί η συναινετική δημοκρατία κάτω από άψογες συνθήκες και αυτό δεν δείχνει κάτι το αυτονόητο.

Με περισσότερο από το μισό του πληθυσμού να απέχει από τις εκλογές και ένα επίσης μεγάλο μέρος των ψηφοφόρων να προχωρούν σε επιλογές που χαρακτηρίζονται από την οργή και γενικότερα από το θυμικό, οι προοπτικές για την δημοκρατία στην Ελλάδα σε έναν ορίζοντα δέκα χρόνων δεν είναι απαραίτητα καλές. Θα πρέπει λοιπόν να απαντηθούν τα προβλήματα που συνδέονται με την κοινωνική δικαιοσύνη – και στα οποία η Ελλάδα υστερεί δραματικά σε σύγκριση με τους εταίρους της – και φυσικά να προσφερθεί μία εκπαίδευση που να ξεφεύγει από τους καταναγκασμούς των φροντιστηρίων και των εισαγωγικών.

Μόνο έτσι μπορεί να συγκροτηθεί μία πλειοψηφία που θα μπορεί να κατανοεί τα προβλήματα και τις λύσεις που έχουν ανάγκη και να συγκροτήσει ένα σώμα πολιτών που θα είναι διατεθειμένο να αγωνιστεί και για τη δημοκρατία αλλά και για την προστασία της χώρας. Στην αντίθετη περίπτωση θα βρισκόμαστε στο έλεος του κάθε spin dictator που μπορεί να εμφανιστεί αιφνιδίως και να γοητεύσει όσους δεν συμμετέχουν στα οφέλη της δημοκρατίας και της μεγέθυνσης.