Ολη τη στρατηγική της σε σχέση με τις προκλήσεις και τις επιδιώξεις της στην Ανατολική Μεσόγειο ξεδίπλωσε η Αγκυρα μέσα στο Σαββατοκύριακο: εξέδωσε νέα Navtex για έρευνες του «Oruc Reis» έως τις 29 Νοεμβρίου, παγιώνοντας την παράνομη δραστηριότητά της σε περιοχή ελληνικής υφαλοκρηπίδας. Ο Ιμπραήμ Καλίν ισχυρίστηκε ότι η Τουρκία επιθυμεί διάλογο και διερευνητικές συνομιλίες, ο Ακάρ υπενθύμισε ότι η θεωρία των «γκρίζων ζωνών» αποτελεί πάγια τουρκική διεκδίκηση και ο Ερντογάν ενόψει της Συνόδου Κορυφής επιχείρησε να εμφανίσει την Τουρκία ως χώρα που το μέλλον της είναι μέσα στην Ευρώπη.

Από το περασμένο καλοκαίρι η Αγκυρα ακολουθεί κατά γράμμα αυτόν τον σχεδιασμό. Προκαλεί και κλιμακώνει την ένταση. Στις αντιδράσεις της Ελλάδας και της Διεθνούς Κοινότητας απαντάει πως είναι έτοιμη για διάλογο και στο παρά… ένα φροντίζει πάντα να τον «τορπιλίζει». Επιπλέον, μόλις αντιλαμβάνεται ότι απειλείται με κυρώσεις από την ΕΕ, επιδίδεται σε τακτικισμούς. Επιλέγει να αποσύρει το ερευνητικό της σκάφος για λίγο διάστημα και εμφανίζεται ως «αθώα περιστερά» που θέλει να συνεργαστεί με την Ευρώπη.

Οπως όλα δείχνουν, αυτό επιδιώκει και τώρα. Η Τουρκία με τη νέα Navtex που εξέδωσε το Σάββατο ανακοίνωσε ότι οι έρευνες του «Οruc Reis» νότια του Καστελλόριζου θα συνεχιστούν έως τις 29 Νοεμβρίου. Ταυτόχρονα δε το τουρκικό Υπουργείο Ενέργειας ανακοίνωσε πως το τουρκικό σεισμογραφικό – «το οποίο έχει συλλέξει μέχρι τώρα σεισμικά δεδομένα ύψους 8.149 τ. χλμ. και θα συλλέξει τώρα άλλα 2.806» – θα ολοκληρώσει τις εργασίες του στις 29 Νοεμβρίου.

Ακολούθησε ένα μπαράζ ανταλλαγής Navtex Ελλάδας – Τουρκίας. Η ελληνική Υδρογραφική Υπηρεσία, όπως κάνει παγίως, εξέδωσε αντι-Νavtex, επισημαίνοντας ότι η τουρκική Navtex είναι παράνομη και σε περιοχή ελληνικής υφαλοκρηπίδας, με τους Τούρκους να απαντούν εκ νέου ότι το «Οruc Reis» δραστηριοποιείται σε τουρκική υφαλοκρηπίδα.

Αμεση ήταν η αντίδραση του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών στη νέα τουρκική πρόκληση. Καταδίκασε την προκλητική συμπεριφορά της Αγκυρας η οποία «απομακρύνει ακόμα πιο πολύ την όποια προοπτική ενός εποικοδομητικού διαλόγου» και ζητά από την Τουρκία «να ανακαλέσει άμεσα την παράνομη Navtex». Μάλιστα η Αθήνα υπογραμμίζει ότι οι νέες παράνομες ενέργειες της Τουρκίας «ουσιαστικά ακυρώνουν στην πράξη οποιαδήποτε προοπτική βελτίωσης των σχέσεων ΕΕ – Τουρκίας» και «λαμβάνουν χώρα τη στιγμή κατά την οποία τούρκοι αξιωματούχοι δηλώνουν ότι η ένταξη της χώρας τους στην ΕΕ αποτελεί «στρατηγική προτεραιότητα»».

Πράξεις, όχι άλλες προειδοποιήσεις

Διπλωματικές πηγές δεν αποκλείουν η ανακοίνωση του τουρκικού υπουργείου Ενέργειας περί ολοκλήρωσης των ερευνών του «Oruc Reis» στις 29 του μηνός να υποκρύπτει τακτικισμό από πλευράς Αγκυρας. Υπάρχει δηλαδή η πιθανότητα η Τουρκία να θέλει να αποσύρει το «Oruc Reis» προσωρινά, προκειμένου να αποφύγει κυρώσεις και μέτρα από την Ευρώπη, και έπειτα να επιστρέψει ίσως και σε χειρότερες προκλήσεις (νέα έρευνα, αποστολή γεωτρύπανου).

Ακριβώς γι’ αυτόν τον λόγο η Αθήνα θα επιδιώξει, σύμφωνα με πληροφορίες, στο προσεχές Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (10-11 Δεκεμβρίου), οι Ευρωπαίοι να μην περιοριστούν σε προειδοποιήσεις προς την Αγκυρα αλλά στην επιβολή συγκεκριμένων μέτρων. Οπως επισημαίνεται, από τον Οκτώβριο και μετά η Αγκυρα δεν έχει δείξει κανένα σημάδι αποκλιμάκωσης ή πρόθεσης για διάλογο. Εκτιμάται δε ότι αρκετά κράτη-μέλη που κρατούσαν ουδέτερη στάση έχουν αρχίσει να κλίνουν προς την επιβολή κυρώσεων στην Τουρκία.

Σημειώνεται ότι προχθές στην 66η ετήσια Σύνοδο της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του ΝΑΤΟ, που έγινε μέσω τηλεδιάσκεψης, ο υπουργός Αμυνας Νίκος Παναγιωτόπουλος επισήμανε μεταξύ άλλων πως η Τουρκία «δεν μπορεί να ζητεί διάλογο για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας ενώ επιχειρεί να προκαλέσει τετελεσμένα στην ίδια περιοχή».

Είναι πάντως πρόδηλο ότι λίγες μέρες πριν από τη Σύνοδο Κορυφής η Τουρκία επιχειρεί να εμφανιστεί ως… φιλευρωπαία. Είναι χαρακτηριστικό ότι χθες ο Ερντογάν απευθυνόμενος σε στελέχη του κόμματός του ανέφερε: «Σήμερα βλέπουμε τους εαυτούς μας ως αναπόσπαστο κομμάτι της Ευρώπης».

Πώς θέλουν όμως να είναι στην Ευρώπη; Με ακραίες θεωρίες σαν αυτή των «γκρίζων ζωνών» στο Αιγαίο. Ο τούρκος υπουργός Αμυνας Χουλουσί Ακάρ φρόντισε χθες να την υπενθυμίσει. Υπάρχουν, είπε, «νησιά που η κυριαρχία τους δεν έχει δοθεί στην Ελλάδα». Μία διεκδίκηση που δεν έχει φύγει ποτέ από τον επίσημο κατάλογο του τουρκικού ΥΠΕΞ.

Στο μεταξύ σε δηλώσεις του ο Γάλλος υπουργός εξωτερικών ζήτησε από την Τουρκία πράξεις: «Δεν αρκεί που δύο τρεις ημέρες υπήρξαν κατευναστικές δηλώσεις από τον Ερντογάν, χρειαζόμαστε πράξεις», υπογράμμισε.