Εναν όλο και πιο απομονωμένο Ερντογάν σε Ανατολή και Δύση βλέπει ο γάλλος πολιτικολόγος Ολιβιέ Ρουά, βιβλία του οποίου έχουν κυκλοφορήσει στα ελληνικά από τις εκδόσεις Εστία, Scripta και Πόλις.

Μιλώντας στην ιταλική «Ρεπούμπλικα» κάνει λόγο για «πρόκληση» του τούρκου προέδρου για τον οποίο προβλέπει πως θα βγει ζημιωμένος και στη σχέση του με τον Βλαντίμιρ Πούτιν.

«Ο Πάπας μπορεί να είπε ό,τι είπε, αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε πως η Αγία Σοφία είναι πάνω απ’ όλα σύμβολο για τους ορθόδοξους. Η απόφαση αυτή επομένως δεν θα απομακρύνει τον Ερντογάν μόνο από τους Αμερικανούς και τη Δύση γενικότερα. Επιπλέον, είναι πιθανό να προκαλέσει νέες εντάσεις με τη Ρωσία» επισημαίνει.

Ο Ολιβιέ Ρουά λέει ακόμη πως η φιλοδοξία του Ταγίπ Ερντογάν να εδραιωθεί ως ηγέτης του μουσουλμανικού κόσμου πέφτει στο κενό, καθώς ο ίδιος δεν έχει κανένα έρεισμα στους Άραβες.

«Η πλειονότητα των αραβικών χωρών δεν συμφωνεί με την ιδέα ενός νέου οθωμανικού μοντέλου. Να σημειώσω εδώ πως οι οθωμανοί δεν ήταν τούρκοι εθνικιστές. Κάτι που σημαίνει πως ό,τι είναι καλό για την Τουρκία δεν σημαίνει απαραίτητα πως είναι καλό και για τους μουσουλμάνους» εξηγεί.

Πώς μεταφράζεται αυτή η σχέση γεωπολιτικά; «Δεν πιστεύω πως ο κόσμος θα κατεβεί στους δρόμους για τον Ερντογάν στο Μαρόκο ή στην Τυνησία. Αλλά ο Ερντογάν είναι μόνος και στη Μέση Ανατολή όπου στην ουσία μπορεί να υπολογίζει μόνο στο Κατάρ, ενώ όλο και μεγαλύτερη γίνεται η απομόνωσή του στο πεδίο του διαθρησκευτικού διαλόγου καθώς το αραβοσουνιτικό Ισλάμ κινείται στην αντίθετη κατεύθυνση, εκείνης των ανοιγμάτων, όπως μαρτυρά και η επίσκεψη του Πάπα στο Αμπου Ντάμπι».

Η πίεση

Ο Ολιβιέ Ρουά σημειώνει ακόμη πως η πίεση να μετατραπεί η Αγία Σοφία σε τζαμί δεν προερχόταν τόσο από τους ισλαμιστές όσο από την εθνικιστική Ακροδεξιά. «Αρκεί να θυμηθείτε πόσο λίγοι ήταν οι ισλαμιστές που διαδήλωναν τις τελευταίες ημέρες έξω από την Αγία Σοφία.

Γι’ αυτό δεν πιστεύω πως η απόφαση αυτή θα ενισχύσει τον Ερντογάν. Η εξουσία του είναι πολύ εύθραυστη» είναι το συμπέρασμά του. «Ο Ερντογάν έχτισε τη δύναμή του πάνω στην οικονομική άνθηση που γνώρισε η Τουρκία στις αρχές του αιώνα. Η κρίση του Covid-19 ήταν μια δοκιμασία γι’ αυτόν. Στις δημοσκοπήσεις έχει πέσει πολύ. Και τώρα, όλα πηγαίνουν άσχημα γι’ αυτόν».

Ακόμη και η ισχύς που υποτίθεται πως απέκτησε στη διεθνή σκηνή με την πολιτική του στη Συρία και τη Λιβύη «είναι μια ψευδαίσθηση», αναφέρει ακόμη ο Ρουά. «Η σχέση του Ερντογάν με τον Πούτιν κρέμεται από μια κλωστή.

Ο ίδιος βρίσκεται σε αναζήτηση συμβιβασμών με τη Ρωσία. Αλλά τώρα τα πράγματα περιπλέκονται. Ας μην ξεχνάμε πως το 80% των χριστιανών της Ανατολής είναι ορθόδοξοι». Και η σχέση με την Ευρώπη;

«Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις αντιλαμβάνονται επιτέλους πως ο Ερντογάν δεν μας βοηθάει να λύσουμε το πρόβλημα της ριζοσπαστικοποίησης. Αφήσαμε επί μακρόν την Τουρκία να διαχειριστεί το Ισλάμ στην Ευρώπη δια μέσου των τζαμιών. Ηταν μια κολοσσιαία ανοησία».