Κρύβονται πίσω από μάντρες και μπουλντόζες σε μια προσπάθεια να καταλαγιάσουν την οργή που προκλήθηκε από τις καταστροφικές πυρκαγιές που άφησαν πίσω τους δεκάδες νεκρούς, εκατοντάδες τραυματίες και ανυπολόγιστες ζημιές… Ετσι, προβάλλουν τον σχεδιασμό ότι θα κατεδαφίσουν μάντρες – σε ζώνη 500 μέτρων από το όριο αιγιαλού -, τα αυθαίρετα που χτίστηκαν σε οριοθετημένα ρέματα αλλά και αναδασωτέες περιοχές, καθώς και ετοιμόρροπες οικοδομές.

Οπως ανέφερε χθες ο υπουργός Περιβάλλοντος Γιώργος Σταθάκης, κατά τη διάρκεια κοινής συνέντευξης Τύπου που παραχώρησε με τον υπουργό Εσωτερικών Πάνο Σκουρλέτη και τον αναπληρωτή υπουργό Περιβάλλοντος Σωκράτη Φάμελλο, έως την ερχόμενη Δευτέρα φιλοδοξεί να έχει τη λίστα με τα πρώτα 100 προς κατεδάφιση αυθαίρετα κτίσματα (όχι κατ’ ανάγκη σπίτια) στην Αττική. Για το πότε θα αρχίσει η κατεδάφισή τους ο Γιώργος Σταθάκης τόνισε πως η διαδικασία μπορεί να διαρκέσει από μερικές ημέρες ώς μερικές εβδομάδες.

Οπως αναφέρθηκε κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου, τα δασικά αυθαίρετα στην Αττική ανέρχονται σε 2.500 και αυτά που έχουν ανεγερθεί σε παραλίες γύρω στα 700. Ο υπουργός Περιβάλλοντος είπε πως πρόθεση της κυβέρνησης είναι να επιταχυνθεί η διαδικασία των κατεδαφίσεων, ειδικά και κατά προτεραιότητα. Ετσι, στην περίπτωση των δασικών αυθαιρέτων το κριτήριο θα είναι ο εθνικός δρυμός και οι αναδασωτέες περιοχές, ενώ θα μπουν και αντίστοιχα κριτήρια για αυτά που ανεγέρθηκαν σε παραλίες.

Και εδώ αρχίζουν τα ερωτηματικά και οι αμφιβολίες για το αν μπορούν ή όχι να προχωρήσουν τέτοιου είδους πρωτοβουλίες. Κι αυτό διότι είναι ακόμη νωπές οι μνήμες από τις «προσπάθειες» που καταβλήθηκαν για να κατεδαφιστούν οι πέντε ταβέρνες στον Σχινιά (κατεδαφίστηκαν τελικά στις αρχές του έτους), για τις οποίες υπήρχαν τελεσίδικες αποφάσεις κατεδάφισης από το 1999 (!). Επίσης, οι περισσότεροι θυμούνται τι έγινε με την επιχείρηση κατεδάφισης των παράνομων κτισμάτων στη Ραφήνα που έληξε άδοξα, με την παρέμβαση του τότε υπουργού Εσωτερικών Παναγιώτη Κουρουμπλή.

Αλλά ας έρθουμε στο επίμαχο θέμα των αυθαιρέτων. Πρόθεση της κυβέρνησης δεν είναι να αλλάξει τίποτα προς την κατεύθυνση αλλαγής του νόμου για την τακτοποίηση των αυθαιρέτων, που η ίδια η κυβέρνηση έχει αλλάξει κάνοντάς τον πιο «ελκυστικό» για τους αυθαιρετούχους. Ετσι, τίθεται το ερώτημα: πώς μπορείς να κατεδαφίσεις αυθαίρετα που τακτοποιείς εισπράττοντας χρήματα; Η απάντηση, αναμενόμενη…

Μεταβατικά μέτρα. Οπως ξεκαθαρίστηκε, πρόκειται για μεταβατικά μέτρα και στο στόχαστρο δεν μπαίνουν όλα τα αυθαίρετα, αλλά αυτά που ανήκουν στις προαναφερόμενες κατηγορίες. Για όλες αυτές τις αλλαγές κατατέθηκαν χθες και οι σχετικές τροπολογίες στη Βουλή.

Ετσι, στο νέο μεταβατικό, όπως χαρακτηρίστηκε, πλαίσιο δίνεται η δυνατότητα στον υπουργό Περιβάλλοντος να… μετατρέπεται σε υπουργό «κατεδαφίσεων», σε μια προσπάθεια να τρέξει πιο γρήγορα η διαδικασία.

Πλέον, με βάση τα όσα εξαγγέλθηκαν, οι ιδιοκτήτες που έχτισαν αυθαίρετα τα οποία ανήκουν στις πιο πάνω κατηγορίες δεν θα μπορούν να προβούν σε διοικητικές ενστάσεις. Η πράξη εντός 15 ημερών θα γίνεται άμεσα εκτελεστή, οπότε – τυπικά – το Συμβούλιο της Επικρατείας δεν θα μπορεί να επιδικάσει ασφαλιστικά μέτρα. Γι’ αυτό οι ιδιοκτήτες αυθαιρέτων θα πρέπει να προσφύγουν στο ανώτατο δικαστήριο μέσα σε δύο εβδομάδες. Με την έως τώρα διαδικασία που ακολουθεί η Αποκεντρωμένη Διοίκηση, η διαδικασία κατεδάφισης μπορεί να πιάσει και τα οκτώ χρόνια.

Τα μέτρα αυτά θα είναι μεταβατικά και θα ισχύσουν μέχρι να λειτουργήσουν τα Περιφερειακά Παρατηρητήρια Δόμησης, που προβλέπονται από τον τελευταίο νόμο για την τακτοποίηση των αυθαιρέτων, αλλά δεν έχουν τεθεί ακόμη σε ισχύ. Και ο λόγος που δεν έχουν τεθεί ακόμη σε εφαρμογή αφορά τη στελέχωσή τους.

Ταυτόχρονα, όπως έγινε γνωστό, η Αποκεντρωμένη Διοίκηση θα ενισχυθεί οικονομικά από το Πράσινο Ταμείο (υπολογίζονται πέντε εκατομμύρια ευρώ), ενώ θα μπορεί να προβαίνει σε απευθείας αναθέσεις σε εργολάβους για κατεδαφίσεις – μέχρι το ποσό των 135.000 ευρώ, αλλά θα υπάρχει η δυνατότητα επιμήκυνσης (κατά 50%) των συμβάσεων που ήδη υπάρχουν προκειμένου να περιληφθούν σε αυτές και οι κατεδαφίσεις.

Με Ειδικό Σχέδιο για το Μάτι. Στο μεταξύ, σε ό,τι αφορά το Μάτι, η πολεοδόμηση θα γίνει με Ειδικό Χωρικό Σχέδιο, ένα πολεοδομικό εργαλείο που συνήθως εφαρμόζεται για μεγάλες επενδύσεις. Η διαδικασία πολεοδόμησης παίρνει συνήθως γύρω στα τρία χρόνια, ενώ με το Ειδικό Χωρικό κερδίζεται χρόνος, αφού ενοποιούνται τα τρία επίπεδα πολεοδομικού σχεδιασμού σε ένα. Και όλα αυτά σε διάστημα από έξι έως επτά μήνες.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν χθες, στο Μάτι το 50% των κτισμάτων είναι νόμιμα και λιγότερο από το 50% δεν έχουν. Ταυτόχρονα, κατά τον υπουργό Περιβάλλοντος, υπάρχουν περιοχές όπου η μία πλευρά (ο Δήμος Ραφήνας) έχει καταθέσει οικιστικές πυκνώσεις και η άλλη πλευρά (απ’ όσο ξέρει, όπως είπε, ο Δήμος Μαραθώνα) δεν το έχει κάνει.

Πληθώρα παραβάσεων. Σε ό,τι αφορά τον χώρο που βρήκαν τραγικό θάνατο 26 άνθρωποι, ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος Σωκράτης Φάμελλος είπε πως το ζήτημα το οποίο εκκρεμεί είναι διακατεχόμενης δημόσιας έκτασης, που έχει κριθεί σε πρώτο βαθμό υπέρ του Δημοσίου.

«Δυστυχώς έχει διαπιστωθεί πληθώρα παραβάσεων στις καμένες περιοχές όσον αφορά το ΠΔ του 2003 που καθορίζει τις χρήσεις γης και τα όρια στην περιοχή. Στην έκταση στην οποία δυστυχώς βρέθηκαν οι σοροί πολλών συμπολιτών μας, οι χρήσεις γης προέβλεπαν ζώνη εξυπηρέτησης λουομένων και απαγορευόταν και η πρώτη και η δεύτερη κατοικία» τόνισε ο Σωκράτης Φάμελλος.

Και συμπλήρωσε: «Στην περιοχή υπάρχουν αυθαίρετες κατασκευές και οι συγκεκριμένες κατασκευές δεν ήταν νομιμοποιημένες με καμία από τις διαδικασίες τακτοποίησης με όλες τις νομοθετικές πρωτοβουλίες από το 1977. Η παράκτια περιοχή είναι δημόσια δασική έκταση, υπάρχει ήδη πρωτόδικο δικαστήριο το οποίο έχει συνηγορήσει υπέρ του δασικού χαρακτήρα της έκτασης».

Στο θέμα της ανακούφισης των πληγέντων, ο υπουργός Εσωτερικών Πάνος Σκουρλέτης ανακοίνωσε πως απλουστεύεται η διαδικασία των προβλεπόμενων κινήσεων προκειμένου να πάρουν όσο γίνεται πιο γρήγορα τις αποζημιώσεις. Πλέον, αποζημίωση δικαιούνται και όσοι έχουν παραθεριστικές κατοικίες, ενώ το ποσό αποζημίωσης για την οικοσκευή θα είναι το ίδιο τόσο στα πλήρως κατεστραμμένα (κόκκινα) όσο και σε αυτά που χρήζουν επισκευής (κίτρινα). Επιπλέον, η εφάπαξ καταβολή δεν θα συμψηφιστεί με τυχόν οφειλές προς το Δημόσιο, ενώ το δικαιολογητικό που χρειάζεται είναι είτε η έκθεση αυτοψίας των μηχανικών είτε το πόρισμα της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας.

Οι οικιστικές πυκνώσεις. Οπως ξεκαθαρίστηκε χθες, οι οικιστικές πυκνώσεις δεν μεταφράζονται σε νομιμοποίηση δασικών αυθαιρέτων. «Υπάρχουν τουλάχιστον 20% λανθασμένες δηλώσεις ΟΤΑ για τις οικιστικές πυκνώσεις» ανέφερε ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος.

Τι έχει εντοπιστεί έως σήμερα: στο Δασαρχείο Λαυρίου 26 δασικά αυθαίρετα με τελεσίδικους φακέλους κατεδάφισης βρίσκονται μέσα στον πυρήνα του εθνικού δρυμού και δεν υπάρχει καμία συνάφεια με τις οικιστικές πυκνώσεις. Στο Δασαρχείο Πεντέλης 42 βρίσκονται μέσα στα όρια της πληγείσας έκτασης, ενώ στα Μέγαρα 62 ακίνητα τελεσίδικα ως προς την πράξη κατεδάφισης που είναι μέσα στην οριοθέτηση της πληγείσας έκτασης.

Στηρίζει από το ΤΕΕ. Το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (ΤΕΕ) στηρίζει τις κατεδαφίσεις αυθαιρέτων και την ολοκλήρωση του πολεοδομικού σχεδιασμού. Σύμφωνα με τον πρόεδρο του μεγαλύτερου επιστημονικού φορέα της χώρας Γιώργο Στασινό, «στα επόμενα δύο χρόνια με διακομματική συναίνεση μπορούν να γίνουν όσα δεν έγιναν επί δεκαετίες».

Οπως χαρακτηριστικά επισημαίνεται σε χθεσινή ανακοίνωση του επιστημονικού φορέα, «το Τεχνικό Επιμελητήριο έχει σταθεί στο πλευρό κάθε κυβέρνησης, ανεξαρτήτως κόμματος, για την καταπολέμηση της αυθαίρετης δόμησης». Για αύριο Παρασκευή θα προγραμματιστεί συνάντηση με τον υπουργό Περιβάλλοντος Γιώργο Σταθάκη, όπου θα συζητηθούν οι πρωτοβουλίες στο Μάτι.