Αναζήτηση
«Θα επιχειρήσει το τουρκικό πλοίο – γεωτρύπανο »Fatih» («Πορθητής») να κάνει γεώτρηση στην κυπριακή ΑΟΖ μέσα στο καλοκαίρι;». Το ερώτημα που διατύπωνε προ ημερών υψηλόβαθμος αξιωματικός του «Πενταγώνου» αντανακλά την έντονη ανησυχία που υπάρχει σε ανώτατο διπλωματικό και στρατιωτικό επίπεδο σε Αθήνα και Λευκωσία. Αν η Τουρκία προχωρήσει εν μέσω θέρους σε μία νέα πρόκληση, πραγματοποιώντας δηλαδή γεώτρηση με το δικό της γεωτρύπανο εντός της κυπριακής ΑΟΖ, αυτό θα πυροδοτήσει –όπως προεξοφλείται –νέο γύρο έντασης με απρόβλεπτες συνέπειες.
Ο παραπάνω προβληματισμός δεν εκφράζεται τυχαία. Προ ημερών ο Τσαβούσογλου προειδοποιούσε πως η Τουρκία δεν θα αφήσει «να χαθούν τα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων» και ο τούρκος υπουργός Ενέργειας Αλμπαϊράκ διεμήνυε ότι το τουρκικό γεωτρύπανο αυτό το καλοκαίρι θα κάνει την πρώτη του γεώτρηση.
Στο «Πεντάγωνο» παρακολουθούν προσεκτικά τις εξελίξεις και δεν θεωρούν καθόλου απίθανη μια νέα ένταση γύρω από την κυπριακή ΑΟΖ έπειτα από εκείνη του περασμένου Φεβρουαρίου με το ιταλικό γεωτρύπανο «SAIPEM 12000».
Αλλωστε, από την έναρξη της νέας ελληνοτουρκικής κρίσης, στις αρχές του έτους, ανώτατοι στρατιωτικοί επιτελείς συνέδεαν την προκλητική στάση τη Αγκυρας στο Αιγαίο με την προσπάθειά της να αμφισβητήσει τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κύπρου και συνακόλουθα να μη μείνει η ίδια εκτός παιχνιδιού στις ενεργειακές δραστηριότητες της περιοχής. Αθήνα και Λευκωσία αξιολογούν και το δεδομένο πως έως τώρα η Τουρκία στο ενεργειακό ζήτημα κινείται αυστηρά βάσει σχεδιασμού. Η αγορά του γεωτρύπανου είχε προαναγγελθεί από πέρυσι. Και έγινε. Η κάθοδός του στην Ανατολική Μεσόγειο ανακοινώθηκε προ ημερών. Και ήδη το «Fatih» βρίσκεται στην Αττάλεια.
Τη βεβαιότητα ότι «η Τουρκία θα επιχειρήσει να κάνει έρευνες σε περιοχές της κυπριακής ΑΟΖ με στόχο να αμφισβητήσει τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας, να δημιουργήσει τετελεσμένα, όπως και να αποκτήσει πληροφορίες (δεδομένα) για τον υποθαλάσσιο πλούτο» εκφράζει μιλώντας στα «ΝΕΑ» ο καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας Ηλίας Κουσκουβέλης. Η Τουρκία τα κάνει όλα αυτά, εξηγεί, «με στόχο και να επεκτείνει τις διεκδικήσεις της για ΑΟΖ στη Μεσόγειο, για να βάλει την εκμετάλλευση των ενεργειακών πόρων στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό, και για να ικανοποιήσει τον εθνικισμό μεγάλης μερίδας Τούρκων και Τουρκοκυπρίων».
Ο καθηγητής προεξοφλεί ότι η Τουρκία θα επιχειρήσει να εμποδίσει ερευνητικές προσπάθειες εταιρειών ενέργειας ανάλογα με την προέλευσή τους και ανάλογα με ανταλλάγματα που επιχειρεί να κερδίσει από τη χώρα της καθεμιάς. «Αναμφίβολα η συγκεκριμένη πολιτική εντάσσεται στην πάγια πολιτική της Αγκυρας να ελέγξει την Κύπρο, είτε επί κεμαλιστών είτε επί Ερντογάν. Είχα από καιρό προειδοποιήσει για τις συγκεκριμένες επιπλοκές, καθώς στη διεθνή βιβλιογραφία είναι ευρύτατα γνωστή η λεγόμενη «κατάρα των φυσικών πόρων» («resources’ curse») –όρος που περιγράφει την προσπάθεια κρατών να αρπάξουν ή να εκμεταλλευτούν τους πόρους άλλων μικρότερων κρατών. Επίσης, είναι πολύ γνωστή και η θέση Νταβούτογλου στο βιβλίο του «Το Στρατηγικό Βάθος» για την αναγκαιότητα ελέγχου της Κύπρου και μη επίλυσης του Κυπριακού».
Το ενδεχόμενο η Αγκυρα να επιχειρήσει γεώτρηση εντός της κυπριακής ΑΟΖ δεν αποκλείει και ο διευθυντής Ερευνών του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων δρ Κωνσταντίνος Φίλης.
Σε ποια Οικόπεδα θα «τρυπήσει»
Δύο πιθανά σημεία όπου ενδέχεται να «τρυπήσει» το τουρκικό γεωτρύπανο είναι τα Οικόπεδα 3 και 6 της κυπριακής ΑΟΖ, νοτιοανατολικά και νοτιοδυτικά του νησιού, «περιοχές που αμφισβητούνται από την Τουρκία καθώς θεωρεί ότι δεν είναι στην υφαλοκρηπίδα της Κύπρου» υποστήριξε προσφάτως ο μεταδιδακτορικός ερευνητής του Τμήματος Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών Πανεπιστημίου Κύπρου Ζήνων Τζιάρρας. Μάλιστα, δεν απέκλεισε μία τέτοια ενέργεια της Αγκυρας να εκδηλωθεί μεταξύ πρώτου και δεύτερου γύρου των προεδρικών εκλογών στην Τουρκία ή και αργότερα όταν η Exxon Mobil θα επιχειρεί στο Οικόπεδο 10. Σύμφωνα με άλλες πληροφορίες, δύο ακόμη περιοχές που φέρεται να εξετάζει η Τουρκία για γεώτρηση είναι δυτικά, στην περιοχή του Ακάμα, ή ανατολικά απέναντι από το Ριζοκάρπασο.
