Αναζήτηση
Το λογικό είναι οι κυβερνήσεις να διαπραγματεύονται και να καταλήγουν σε συμφωνίες. Στην περίπτωση της διαφοράς μεταξύ Ελλάδας και ΠΓΔΜ, όμως, φαίνεται ότι ο ρόλος της αντιπολίτευσης μπορεί να είναι εκείνος που θα καθορίσει το περιεχόμενο μιας συμφωνίας μεταξύ των δύο πλευρών. Πρόκειται για στοιχείο που αναμένεται να αναδειχθεί μέσα στο Σαββατοκύριακο σε Αθήνα και Σκόπια –και αυτό εξυπηρετεί και η κίνηση του Αλέξη Τσίπρα για επικοινωνία με τους πολιτικούς αρχηγούς.
Αυτός είναι και ο λόγος που ο Ζόραν Ζάεφ με την εύθραυστη πλειοψηφία του στη Βουλή της ΠΓΔΜ αλλά και την «ιδιαίτερη» κυβερνητική συμμαχία με τα αλβανικά κόμματα της γειτονικής χώρας, αναζητά όνομα και λύση που θα μπορεί να εξασφαλίσει, εκτός από τις δικές του και των κυβερνητικών του εταίρων, και ψήφους από το (εθνικιστικό) κόμμα VMRO, πρόεδρος του οποίου ήταν ο πρώην σκληροπυρηνικός πρωθυπουργός Νίκολα Γκρούεφσκι.
Το VMRO-DPMNE είναι το κόμμα που στήριξε για την προεδρία της χώρας τον νυν πρόεδρο Γκιόργκι Ιβάνοφ. Είναι το κόμμα από το οποίο προέρχεται πολιτικά ο υπουργός Εξωτερικών Νίκολα Ντιμιτρόφ, αφού είχε ενταχθεί σε αυτό από το 1996 μέχρι και το 2014 που ανεξαρτητοποιήθηκε.
Αναζητά λοιπόν ο πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ τρόπο να εξασφαλίσει υποστήριξη με βουλευτικές ψήφους από το VMRO-DPMNE προκειμένου να αποκτήσει απαραίτητη διευρυμένη πλειοψηφία στη Βουλή για να προχωρήσει σε αλλαγές επί του Συντάγματος, όπως αξιώνει η Αθήνα.
Η ιστορία του VMRO είναι συνδεδεμένη με την εξέγερση του Ιλιντεν και εκτιμά ο Ζάεφ, όπως είπε στον Αλέξη Τσίπρα στη Σόφια, ότι με το όνομα Ilidenska Republica Makedonija μπορεί να κερδίσει βουλευτές του.
Η ελληνική πλευρά επιφυλάσσεται να διαβουλευτεί στο εσωτερικό της (και όχι μόνο) τη νέα ονομασία που προτείνει ο Ζάεφ. Πληροφορίες αναφέρουν ότι έγιναν επαφές μεταξύ Αθήνας και Σόφιας, προκειμένου να διαπιστωθεί αν οι ίδιοι οι Βούλγαροι έχουν πρόβλημα με τη χρήση του όρου Ιλιντεν, καθώς και η δική τους εθνική ιστορία εμπλέκεται στην ιστορική εξέγερση. Κατά πληροφορίες, ο Μπόικο Μπορίσοφ θα μπορούσε να το αποδεχτεί, αλλά μάλλον δεν θα ήθελε συμφωνία με τέτοιο όνομα επί βουλγαρικής προεδρίας στην ΕΕ.
Στο εσωτερικό η Αθήνα έχει βάλει κάτω τη νέα πρόταση, τις πιθανές παγίδες που μπορεί να υπάρχουν πίσω της. Κατά πληροφορίες των «ΝΕΩΝ», δύσκολα θα προχωρήσει η ονομασία Ilidenska Republica Makedonija καθώς υπάρχει το ενδεχόμενο, στην καθημερινή χρήση, να μείνει μόνο ο τελευταίος όρος. «Κενή περιεχομένου» χαρακτήριζαν τη συζήτηση για το συγκεκριμένο όνομα και πηγές του Μεγάρου Μαξίμου. Αντίθετα, δεν έχει απορριφθεί η εκδοχή Ilidenska Makedonija και θα μπορούσε να αποτελέσει βάση συζήτησης.
Ωστόσο, το γεγονός ότι η εξέγερση του Ιλιντεν συνδέεται άμεσα με το όραμα της ανεξάρτητης Μακεδονίας (τουλάχιστον με τη «μακεδονική», και όχι τη βουλγαρική εκδοχή) προκαλεί προβληματισμό και δεύτερες σκέψεις μήπως και τα αλυτρωτικά στοιχεία επανέρχονται (διά του ονόματος) στο Σύνταγμα. Αυτός είναι και ο λόγος που θα γίνουν συσκέψεις και συνομιλίες και μεταξύ των πολιτικών αρχηγών στην Αθήνα σήμερα και αύριο, μέχρι την τελική τοποθέτηση της κυβέρνησης.
Ηδη με παρέμβασή του από το βήμα της Βουλής που συνεδρίασε για την υπόθεση Novartis, ο πρώην πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ (αλλά και πρώην ΥΠΕΞ) Βαγγέλης Βενιζέλος κάλεσε τον Πρωθυπουργό να διαψεύσει ότι συζητάει για το Σκοπιανό το συγκεκριμένο όνομα: «Η επιλογή Μακεδονία του Ιλιντεν είναι η επιτομή του αλυτρωτισμού. Είναι ο αλυτρωτισμός αυτοπροσώπως. Οταν μιλάμε για λύση erga omnes μιλάμε για γεωγραφικό προσδιορισμό και όχι για ιδεολογική χρήση της Ιστορίας σύμφωνα με τις επιλογές της γειτονικής μας χώρας» υπογράμμισε. Αντίστοιχη ήταν και η τοποθέτηση της Φώφης Γεννηματά που ζήτησε από την κυβέρνηση να διαψεύσει άμεσα ότι βρίσκεται στο τραπέζι ο όρος «Ιλιντεν». Ενώ από κύκλους της ΝΔ η πρόταση χαρακτηριζόταν «απορριπτέα».
Η περιπέτεια του ονόματος που κρατάει χρόνια έχει πέντε εκδοχές στον τελευταίο (επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ) κύκλο διαπραγματεύσεων. Ο Μάθιου Νίμιτς παρουσίασε στις δύο πλευρές πέντε ονόματα τον περασμένο Ιανουάριο που θα μπορούσαν να αποτελέσουν βάση συζήτησης και συμφωνίας. Αυτά ήταν: Nova Makedonija, Severna Makedonija, Gorna Makedonija, Vardarska Makedonija και Makedonija (Skopje).
Το Vardarska Makedonija που προτιμούσε η Αθήνα και το Makedonija (Skopje) που προτιμούσε η ΠΓΔΜ «κάηκαν» νωρίς. Απέμειναν τα υπόλοιπα τρία, με το Gorna Makedonija (Ορεινή Μακεδονία) και το Nova Makedonija (Νέα Μακεδονία) να συγκεντρώνουν περισσότερες πιθανότητες και την Αθήνα να αναζητά μονολεκτική εκδοχή. Ωστόσο ο Ζάεφ στην προσπάθειά του να δελεάσει τους βουλευτές που του λείπουν για να κάνει αλλαγές στο Σύνταγμα, κατέθεσε το Ilidenska Republica Makedonija.
«ΔΕΝ ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ 180 ΨΗΦΟΙ». Ο Αλέξης Τσίπρας έχει ξεκαθαρίσει στον ομόλογό του ότι η συμφωνία πρέπει να αντέχει στον χρόνο, γι’ αυτό σε περίπτωση κατάληξης θα πρέπει πρώτα η Βουλή στα Σκόπια να εγκρίνει τις αλλαγές με αυξημένη πλειοψηφία και ακολούθως θα τοποθετηθεί η ελληνική Βουλή. Ο ίδιος ωστόσο στις συσκέψεις που κάνει με το επιτελείο του φαίνεται να έχει καταλήξει ότι αν υπάρξει συμφωνία, τότε εντός της ελληνικής Βουλής θα επιδιώξει να εξασφαλίσει τη μεγαλύτερη δυνατή πλειοψηφία, αλλά δεν θα θέσει ως απαραίτητο όριο για την έγκριση τις 180 ψήφους. Ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Κατρούγκαλος (ταξίδεψε στη Σόφια με τον Πρωθυπουργό) αναφέρει στα «ΝΕΑ» για τη διευρυμένη πλειοψηφία: «Δεν απαιτείται από το Σύνταγμα κύρωση της σύμβασης με αυξημένη πλειοψηφία. Κάτι τέτοιο προβλέπεται από το άρθρο 28 μόνο για εκχώρηση αρμοδιοτήτων σε διεθνή οργανισμό, πράγμα που, προφανώς, δεν ισχύει επί του προκειμένου. Βεβαίως, ανεξαρτήτως του ότι δεν είναι συνταγματικά αναγκαίο, προσδοκούμε υπερψήφιση της συμφωνίας, εφόσον καταφέρουμε να την πετύχουμε, με πλειοψηφία μεγαλύτερη της κυβερνητικής. Και τούτο γιατί έχουμε θέσει τον πήχη για τη συμφωνία τόσο ψηλά, ώστε, αν την πετύχουμε, θα είναι ολοφάνερα εθνικά επωφελής».
