Εμπνευση από τη Δωδώνη

^«Τι είναι καλύτερο για μένα να εξοφλήσω το χρέος μου τώρα ή αργότερα;». «Θα πάρω τα χρήματα που μου οφείλει ο Δημήτριος;». «Πότε θα γίνω χήρα;». Αυτές οι ερωτήσεις θα μπορούσαν να ακούγονται σε μια εκπομπή τηλεμέντιουμ. Κι όμως, πρόκειται για πιστή μετάφραση στα νέα ελληνικά από τα χάλκινα ελάσματα της αρχαίας Δωδώνης. Μέρος αυτών θα ακουστούν στις 22 Μαρτίου στην αίθουσα Χρήστος Λαμπράκης, στο νέο έργο του Γιώργου Κουρουπού «Φωνή δρυός». Ο καταξιωμένος συνθέτης εμπνεύστηκε αυτή τη φορά από τις αγωνίες και τα αιτήματα των πιστών, όπως τα διατύπωσαν στο αρχαιότερο μαντείο. Πρόκειται πλέον για τον σκληρό πυρήνα στο έργο του, που πλαισιώνει την παράσταση «Γη και θάλασσα», μαζί με τη μουσική που συνέθεσε για το μπαλέτο του John Neumeir «Οδύσσεια».

Ολα ξεκίνησαν όταν βρέθηκε στη Δωδώνη, δίπλα σε μια βελανιδιά. «Εμεινα έκπληκτοςστη θέα των μολύβδινων πινακιδίων, με τα απτά προαιώνια ερωτήματα των ανθρώπων στους θεούς, που μόνον αυτοί μπορούν να προβλέψουν το μέλλον και να το αποκαλύψουν στους θνητούς μέσω των ιερέων τους. Στον χώρο του θεάτρου, και ειδικότερα στον χώρο της τωρινής βελανιδιάς, έμαθα για τη διαδικασία της μαντικής λειτουργίας και τη σημασία των φυσικών ήχων ως φορέων των πολύτιμων απαντήσεων, που αποκωδικοποιούσε η ιέρεια – πελειάς».

Επιθυμία του Γιώργου Κουρουπού δεν ήταν να αναπαραστήσει την αρχαία τελετή χρησμοδότησης, αλλά να εκφράσει, όπως λέει, το δέος του ανθρώπου απέναντι στο άγνωστο, «στην προαιώνια προσπάθειά του να βρει απαντήσεις στα βασανιστικά ερωτήματα που, όπως καταμαρτυρούν τα πινακίδια της Δωδώνης, δεν άλλαξαν από τον Ομηρο έως σήμερα». Οι μεταφυσικοί προβληματισμοί των προγόνων και η προσπάθεια να τους αποτυπώσει στην παρτιτούρα άνοιξαν για τον γνωστό συνθέτη έναν άλλο δρόμο σκέψης. «Οδηγήθηκα –δεν ξέρω γιατί –στη συνειδητοποίηση του πόσο ευάλωτος είμαι στη σκέψη ότι κάποιος δικός μου μπορεί να είναι άσχημα. Πια δεν με νοιάζει για μένα –για τους οικείους μου ανησυχώ. Τις αγωνίες μου, οι οποίες είναι πια πολύ έντονες τώρα που γερνάω».

Η «ΠΑΡΑΒΑΣΗ». Τα κείμενα του έργου είναι μια επιλογή από αυθεντικά ερωτήματα των επισκεπτών του Μαντείου της Δωδώνης στην αρχαιότητα. Ενα μέρος των ερωτήσεων των πιστών είναι στα νεοελληνικά και οι χρησμοί είναι μια σύνθεση από θραύσματα λέξεων και φράσεων αρχαίων. Η Ιουλίτα Ηλιοπούλου, από την πλευρά της, δημιούργησε το κείμενο της «Παράβασης», μιας σύνθεσης η οποία βασίζεται σε κείμενα των Αισχύλου, Πινδάρου, Ευριπίδη, Ερμή Τρισμέγιστου, Κικέρωνα, Πλουτάρχου, Ιαμβλίχου, Οδυσσέα Ελύτη και Διονύσιου Σολωμού.