Αναζήτηση
Για δυνατούς λύτες το πρώτο κουίζ της χρονιάς: ποιος διευθυντής δημόσιου πολιτιστικού θεσμού επιχείρησε, με νύχια και με δόντια, να αποκλείσει καλλιτέχνες του οργανισμού του από εκπομπές του κρατικού ραδιοτηλεοπτικού φορέα, από ρεβανσισμό για τη στάση τους απέναντι στη διεύθυνσή του; Οι ευρόντες τη λύση –ευχή για το 2017 –είθε να μην έχουν τη μοίρα του…
«Μου έλειψε το δικαίωμα να λέω Οχι». Αυτή είναι η απάντηση του αποφυλακιζόμενου, σε ερώτηση του δεσμοφύλακα του «Ισοβίτη» του Αρκά. Του Ισοβίτη, που θα πατήσει –χρόνια μετά το πρώτο εγχείρημα του Γιάννη Κακλέα –στο θεατρικό σανίδι. Μαζί με τη Λουκρητία, τον Μπαμπά και τον Γιο Σπουργίτη, τον Καστράτο και άλλους ήρωες από τέσσερα κόμικς του Αρκά, χάρη στον ηθοποιό και σκηνοθέτη Δημήτρη Αγορά. Σε μια συμπαραγωγή του Κινητήρα (της Αντιγόνης Γύρα) με το Vault του Δημήτρη Καρατζιά από την Παρασκευή 13 Ιανουαρίου στον πολύβουο θεατρικό πολυχώρο, που ήδη έχει σημειώσει –στα μέτρα του –μια από τις μεγάλες επιτυχίες της χρονιάς με το «Curing Room». Μιλάμε για το έργο του Ντέιβιντ Ιαν Λι, για το οποίο έγραφα σε προηγούμενη στήλη, σε σκηνοθεσία Καρατζιά, με εφτά –ολόγυμνους –ηθοποιούς επί γυμνής σκηνής για κοντά δύο ώρες, σε ένα ρεσιτάλ που καταλήγει μέχρι την ανθρωποφαγία (για την οποία δεν βρίσκεις θέση για βδομάδες μπροστά). Πίσω στον Αρκά. Και στην παράσταση υπό τον τίτλο «Ζωή μετά χαμηλών πτήσεων», που συνέθεσε από τα κείμενα, τους ήρωες και τις ατάκες ο σκηνοθέτης. Στην προϊστορία του εγχειρήματος έχω προαναφερθεί: τα σκετσάκια συντέθηκαν για την παράσταση της –ερασιτεχνικής –θεατρικής ομάδας του Αγορά, από δασκάλους και γονείς μαθητών του 2ου Δημοτικού Σχολείου Βούλας, «Confusions», και γνώρισαν μεγάλη επιτυχία. Ο απρόσιτος Αρκάς, μέσω εκπροσώπων του, ζήτησε να ελέγξει τη θεατρική σύνθεση, διατύπωσε μεν τις ενστάσεις του ότι είναι δύσκολο να κάνει κάποιος τα κόμικς θέατρο και έδωσε τελικά την άδειά του. «Το στοίχημα που βάζουμε» μου λέει ο Δημήτρης Αγοράς, «είναι ακριβώς αυτό: πώς θα παντρευτούν οι δύο τέχνες, του κόμικ και του θεάτρου».
Ο Αρκάς ξεκινάει στα κόμικς του από τα ζώα τα οποία φτάνει να εξανθρωπίζει. Η παράσταση «Ζωή μετά χαμηλών πτήσεων» ξεκινάει από την ανθρώπινη υπόσταση των ηθοποιών της (Δημήτρης Αγοράς, Ελενα Αρβανίτη, Αλέξης Βιδαλάκης, Δημήτρης Κανέλλος, Στέφανος Κοσμίδης, Μαρία Μπαλούτσου, Χαρά Τσιτομενέα) και περνάει στα ζώα –ήρωες, όχι όμως με κοστούμια ή μάσκες αλλά με «ανθρώπινα» ρούχα που υπαινίσσονται –π.χ. με πούπουλα για τον Σπουργίτη ή με γούνα για τη Λουκρητία –τους ήρωες. Χάρη στην εικαστική ματιά της Κωνσταντινιάς Βαφειάδου και μέσα στα μουσικά περιβάλλοντα που έπλασε (όπως και στο «Curing Room») ο Μάνος Αντωνιάδης. «Είναι παράτολμο εγχείρημα, αλλά νομίζω ότι θα αρέσει και ήδη έχει εντυπωσιακή ανταπόκριση και προσδοκία από το κοινό» λέει ο σκηνοθέτης. Μου μιλάει για τις «βαθιά πολιτικές ατάκες» και το έργο –σύνθεση στο οποίο εν αρχή ην ο λόγος του Αρκά και που «πατάει αυτόματα το κουμπί του γέλιου», ενώ είναι και βαθιά πολιτικό. «Και μου αρέσει να κάνω πολιτικό θέατρο» είναι η επωδός του.
Υπάρχει και το μουσικό (θέατρο). Η οπερέτα ή η όπερα, ιδωμένη «βαθιά» θεατρικά. Με γέλιο και πολιτικό υπόβαθρο και πάντως με μουσική. Μιλάω για την επιστροφή της οπερέτας του Ζακ Οφενμπαχ (από οπερέτα του οποίου γεννήθηκε το θέμα του καν καν) «La Belle Helene». Ωραία Ελένη, δηλαδή. Για πρώτη φορά σε ελληνική απόδοση (Ζιλ Γκουρντιέ) και μουσική διασκευή Μιχάλη Παπαπέτρου, με κέφι και μεράκι από τον Παναγιώτη Αδάμ (φωτογραφία) και την ομάδα ταλαντούχων τραγουδιστών-ηθοποιών και μουσικών (Μαρισία Παπαλεξίου, Γιάννης Φίλιας – Σταύρος Γιαννούλης, Γιώργος Παπαδάκης – Γιώργος Ματθαιακάκης σε διπλή διανομή, Διονύσης Τσαντίνης, Μιχάλης Αγγελιδάκης, Αντώνης Σιγάλας, Στρατής Στηλ – Στέλιος Κέλερης, Κλέλια Μενελάου, Λουκάς Θεοδοσόπουλος και Χρύσα Γρένδα, Περικλής Τιμπλαλέξης, Καίτη Πάντζαρη, Μαρία Παχνιστή), κάθε Κυριακή, από 15 Ιανουαρίου, στο Γυάλινο Μουσικό Θέατρο. Κι αυτό για τρίτη χρονιά, ύστερα από επιτυχημένες παραστάσεις στο Olvio και περιοδεία σε αρκετούς τόπους ανά την Ελλάδα. Ερωτας, μοιχεία, σκηνές ζηλοτυπίας, ναυαγοσωστικά κόλπα, μεταμφιέσεις, μαντικές τεχνικές, αλλά και ρυθμός είναι στο πρόγραμμα. Οπως έρωτας-θάνατος, νιάτα-γηρατειά, εξουσία-υποταγή, αρσενικό-θηλυκό, πίστη-υπακοή είναι στο παιχνίδι της διαφορετικής, βαθιά θεατρικής και νεανικής παρουσίασης της όπερας του Επτανήσιου Παύλου Καρρέρ και είναι οι άξονες της όπερας «Φροσύνη – Η εκδίκηση του Αλή Πασά» στην εκδοχή της Ζωής Χατζηαντωνίου και της ομάδα μουσικού θεάτρου Ραφή (14-16 Ιανουαρίου στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών). Με μια θαυμάσια παρτιτούρα που βρέθηκε σε σπαράγματα από ρακοσυλλέκτη στη χωματερή Ανω Λιοσίων το 1992, και φωτίζεται επί σκηνής ξανά ύστερα από σχεδόν έναν αιώνα, περιγράφοντας τον μύθο –μέχρι πνιγμού –της Ευφροσύνης Βασιλείου (σε διασκευή επίσης Μιχάλη Παπαπέτρου). Με τους τραγουδιστές Λητώ Μεσσήνη, Σωτήρη Τριάντη, Γιάννη Καλύβα, Αναστασία Κότσαλη, Γιάννη Σελητσανιώτη και τους μουσικούς Μαρίνα Σταλιμέρου, Αντώνη Χατζηνικολάου, Δημήτρη Τίγκα, Γιώργο Λόλα, Γκουίντο Ντε Φλάβις). Θαυμάσια δείγματα, όλα, μιας νέας ευοίωνης –ελπίζουμε –θεατρικής (και μουσικής) χρονιάς.
Το «Θερμοκήπιο» της φυγής
Δύο γυναίκες σε μια στάση λεωφορείου. Η μία, στα 70 της πια, έχει πάρει την απόφαση να κάνει αυτό που δεν έκανε στα νιάτα της. Να φύγει από τους δικούς της και να ζήσει στο εξοχικό της στη Ραφήνα. Η δεύτερη προσπαθεί να τη μεταπείσει, αποδίδοντάς της άνοια. Μένει να φανεί ποια είναι η εχέφρων. ΗΔήμητρα Στάικου(φωτογραφία) παρέδωσε στη θεατρική σκηνή το «Φαινόμενο του θερμοκηπίου» (στο Studio Μαυρομιχάλη). Μιλάει, μου λέει, «για τη δυσκολία επικοινωνίας των ανθρώπων και τη μοναξιά που προκαλεί. Καθώς όλοι είμαστε ελαφρώς αυτιστικοί και δυσκολευόμαστε πολύ να αναλάβουμε τις ευθύνες μας. Οπως στην περίπτωση του φαινομένου του θερμοκηπίου, μέσα στην τρέλα που επικρατεί για το περιβάλλον, ψάχνουμε να κατηγορήσουμε κάποιον άλλον για τα λάθη μας». ΟιΕλένη Τζαγκαράκη, Βίκυ Κουκουτσίδηκαι η ίδια αναλαμβάνουν τους ρόλους στο έργο της, που στο τέλος –μου αποκαλύπτει –φέρνει τη λύτρωση, σαν Κάθαρση. Βέβαια, θα μιλήσει και για την εξουσία (και πώς χρησιμοποιείται αρνητικά από αυτούς που την κατέχουν) στο επόμενο θεατρικό της βήμα, με σκηνοθέτη τονΘοδωρή Βουρνάκαι «Το έργο των ελιγμών» του ΙσπανούΕντουάρντο Γκαλάν. Οπου, σε δύο παράλληλες ιστορίες, ένας λοχαγός στον πόλεμο και ένας σκηνοθέτης εκμεταλλεύονται έναν στρατιώτη και έναν ηθοποιό, αντίστοιχα.
